Słownik właśnie został wydany dzięki dotacji z Unii Europejskiej. Można go dostać za darmo w Izbie Regionalnej w Zębowicach.
W niedzielę o 16.00 zaplanowano też spotkanie autorskie w Domu Spotkań w Zębowicach (o godz. 16:00). Tam także książka będzie dostępna.
- Wielu słów dzisiaj już się nie używa, bo nie ma już starych maszyn i narzędzi - mówi Dorota Wons. - Kto z młodego pokolenia wie dzisiaj, co to jest: cypula, dyrdoń, fiśla czy locher? Czasy żniwiarek i młockarni odeszły bezpowrotnie.
Cypula to chude mleko, dyrdoń to pęd sosny, fiśla to górna część stodoły, a locher to maszyna do robienia dołków na ziemniaki - sadzeniaki.
ROZWIĄŻ QUIZ
W tytule autorka zaznaczyła, że jest to słownik Ziemi Zębowickiej.
- Gwara ma bowiem to do siebie, że nieraz w sąsiednich miejscowościach ludzie używają różnych słów na określenie tych samych rzeczy - mówi Dorota Wons.
Łącznie w słowniku jest 800 haseł. Część z nich ilustrowana jest zdjęciami, dzięki którym można zobaczyć, jak wyglądały hojwynder (przetrząsacz do siana) czy haziel (sławojka).
Dorota Wons tworzy już kolejny słownik. Tym razem zbiera zwyczajowe nazwy miejscowości, osad oraz przysiółków w gminie Zębowice.
- Ja mieszkam w Zębowicach, w części zwanej Borowiany. W Zębowicach jest też Klepka, Ukraina, Huta, Malinów. Tych nazw jest naprawdę dużo i każda ma swoją historię, którą warto opisać, zanim zostanie zapomniana - mówi Dorota Wons.
Kto zna takie nazwy, może napisać maila do autorki: [email protected]
Rolniczy słownik gwarowy:
- ajchel – żołądź
- ajmer - wiadro
- babka - kowadełko do klepania kosy
- baloniok – wóz na gumowych kołach
- blumkol - kalafior
- cedzitko - sitko
- ciga - koza
- cug - ciąg powietrza w kominie
- dwuśniok – kosz pleciony z dwoma uchami
- dyrdoń - młody pęd sosny
- fefermyncka – mięta
- fontek - pół kilograma
- forancić – robić zapasy
- gansipampek – stokrotka
- gogoły – niedojrzałe owoce
- grasmyjer – kosiarka do trawy
- handfyjger - zmiotka
- hawerfloki – płatki owsiane
- hojbinder – maszyna do zgrabiania siana na tzw. lońty
- hojwynder – przetrząsacz do siana
- kamerlik - komórka
- kosok - sierp
- lulki – małe kartofle
- maśka - kokardka
- pypry - nawóz sztuczny
- śtifmiterki - bratki
- waśkorb - kosz na pranie
- zecaj - jajko sadzone
Filip Chajzer o MBTM
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?