Czym jest "15-minutowe miasto". W jaki sposób może zmienić nasz styl życia i pracy? Czy to rozwiązanie przyjazne środowisku?

- Najłatwiejszym sposobem podróżowania po miejskiej dzielnicy jest spacer lub jazda na rowerze – bez problemów z parkowaniem, bez czekania na Ubera, autobus lub pociąg. Wszyscy powinniśmy być w stanie uzyskać dostęp do większości miejsc, do których musimy się udać, w 15 minut – mówi Carlos Moreno z Pantheon Sorbonne University w Paryżu.

Koncepcja "15-minutowego miasta", która zakłada, że wszystkie nasze podstawowe potrzeby powinny zostać zaspokojone w odległości 15-minutowego spaceru lub jazdy rowerem od naszego domu.

Dan Luscher, autor projektu 15-minutowych miast, podkreśla, że dzielnice spacerowe i rowerowe powinny być normą, a nie wyjątkiem. Powinny być dostępne finansowo, a nie tylko fizycznie. - Aby uczynić te miejsca znacznie bardziej powszechnymi, prosta, ale potężna koncepcja 15-minutowego miasta musi zająć centralną rolę w naszych dyskusjach. Jest to urbanistyczny odpowiednik projektowania skoncentrowanego na człowieku: zacznij od przyjrzenia się, gdzie dana osoba mieszka i dokąd musi się dostać, i zastanów się, jak przebudować nasze sąsiedztwo i miasta, aby uzyskać rodzaj „hiperbliskości” i łatwości dostępu – tłumaczy urbanista.

Dyskusje na temat mobilności w miastach i "odblokowywania" ich, często koncentrują się na prędkości podróżowania: umożliwieniu ludziom pokonywania znacznych odległości w krótkim czasie. A powinno być odwrotnie.

O miastach 15-minutowych mówi również profesor Carlos Moreno, który jest siłą napędową do działania w temacie tego urbanistycznego konceptu. Podkreśla on cztery kluczowe cechy:

• Bliskość: wszystko, co niezbędne, powinno być blisko.
• Różnorodność: użytkowanie gruntów musi być mieszane, aby zapewnić w pobliżu szeroką gamę udogodnień miejskich.
• Gęstość: Musi być wystarczająca liczba osób, aby wspierać różnorodne przedsiębiorstwa na zwartym obszarze.
• Wszechobecność: Te dzielnice muszą być tak powszechne, aby były dostępne i przystępne cenowo dla każdego, kto chce w nich mieszkać.

Zamiast miast z odrębnymi dzielnicami do życia, spotkań towarzyskich i pracy, koncepcja Moreno przewiduje centrum miejskie jako gobelin dzielnic, w których współistnieją wszystkie trzy funkcje.

15-minutowe miasto każe myśleć przede wszystkim o czasie, a nie o przestrzeni. O tym, jak ludzie spędzają czas i jak możemy budować i dostosowywać dzielnice i miasta, abyśmy spędzali mniej czasu na przemieszczaniu się z punktu A do punktu B — a następnie z punktów C i D. Według profesora Moreno, aby zapewnić maksimum usług i działań lokalnie, musimy na nowo wyobrazić sobie, jak najlepiej wykorzystać istniejącą infrastrukturę.

- W mieście takim jak Paryż budynek jest używany przez 30 lub 40 procent czasu. Oznacza to, że przez 60 lub 70 procent dnia budynek jest pusty dłużej, niż jest używany – powiedział.

W koncepcji Moreno nieużywane budynki mogłyby zostać przekształcone w przestrzenie coworkingowe. Szkoły mogą być otwierane w weekendy na zajęcia kulturalne. Hala sportowa w ciągu dnia mogła zamienić się w dyskotekę w nocy. Kawiarnie mogłyby prowadzić wieczorne zajęcia językowe, a w budynkach publicznych w weekendy odbywać się będą koncerty.

Miasta, które chcą stać się 15-minutowymi, nie muszą się zmieniać za jednym zamachem. Koncepcja z definicji nadaje się do wdrożenia na poziomie dzielnicy. Umożliwia to stopniową przebudowę miasta. Możliwe jest zastosowanie idei 15-minutowego miasta w istniejących planach budowy i przebudowy w dzielnicach miasta. Przykładami miast, które wdrażają tę koncepcje, są:

• Paryż,
• Barcelona,
• Melbourne,
• Ottawa,
• Nowy Jork,
• Kopenhaga.

Krytycy sugerują, że może to prowadzić do pewnego rodzaju plemienności i zaostrzyć istniejące różnice między dzielnicami.
W odpowiedzi Moreno zwraca uwagę, że w miastach takich jak Paryż nierówność między mieszkańcami przedmieść a bogatszymi społecznościami zamieszkującymi centrum miasta jest już faktem. Profesor uważa, że "15-minutowe miasto" może pomóc w zwiększeniu spójności społecznej w miastach.

Przekonuje, że posiadanie biur, działalności socjalnej i przestrzeni kulturalnych silnie scentralizowanych wokół centrum miasta sprzyja bogatszym społecznościom, które mogą sobie pozwolić na wysokie czynsze w centrum miasta.

- 15-minutowe miasto zmniejszy nierówności, ponieważ chcemy, aby terytorium stało się policentryczne. Chcemy poprawić jakość życia w ubogich dzielnicach poprzez tworzenie przestrzeni coworkingowych, tworzenie zielonych stref z parkami, zakładanie firm, działalność kulturalną, zajęcia sportowe i wysokiej jakości ścieżki rowerowe – wyjaśnia profesor.

Przewiduje się, że do roku 2050 prawie 70 proc. ludności będzie mieszkać na obszarach miejskich. W większości nowoczesnych miast przestrzeń została zaprojektowana tak, aby umożliwić szybki przepływ ruchu, szczególnie nakierowanego na samochód. Niestety ludzie tracą dużo czasu w miejskich korkach. Miasta 15-minutowe mogą poprawić nie tylko jakość życia, ale i ochronić środowisko.

Priorytetowe traktowanie pieszych i rowerzystów ma na celu ograniczenie emisji i sprawienie, aby mieszkańcy byli zdrowsi. W 15-minutowym mieście, które wyobraża sobie Moreno, ludzie spędzają mniej czasu i energii na podróżowanie. Jest więcej czasu i miejsca na spotkania z ludźmi. Ponadto ruch samochodowy jest niewielki, co powoduje mniejsze emisje.

Źródło: 15minutecity.com, euronews.com