Czy opieńki są jadalne? Dla niektórych to przysmak wśród grzybów, dla części leśny szkodnik. Nie pomyl tych grzybów z maślankami wiązkowymi

Katarzyna Zawada
Katarzyna Zawada
W Polsce dość popularnym gatunkiem jest opieńka miodowa.
W Polsce dość popularnym gatunkiem jest opieńka miodowa. pixabay.com/congerdesign
Choć nie tak znane jak podgrzybki, prawdziwki czy kurki, mają grono swoich zwolenników. Wielu grzybiarzy docenia walory smakowe tych grzybów. Mowa o opieńkach, które w polskich lasach można zebrać do końca listopada. O ile w daniach sprawdzają się znakomicie, o tyle leśnicy przypominają, że potrafią być prawdziwymi szkodnikami. Czego jeszcze nie wiemy o opieńkach? Z czym łatwo je pomylić?

Spis treści

Opieńka w lesie może narobić szkód

Opieńka to nie tylko smaczny grzyb, zwłaszcza jako farsz w pierogach. To także… największy organizm na świecie, widnieje w jednym z postów w mediach społecznościowych Lasy Państwowe.

Okazuje się, że mało kto wie, że plecha i ryzomorfy mogą przerastać wiele metrów kwadratowych gleby. Skupiska opieniek szkodzą także lasom – doprowadzają do zgnilizny korzeni drzew.

Najbardziej popularne są opieńki miodowe i ciemne

Nie bez powodu leśnicy nazwali je szkodnikiem. Opieńki w znacznym stopniu doprowadzają do obumierania drzew. Występują na pniach, konarach i gałęziach drzew zarówno liściastych, jak i iglastych. Jeszcze w latach 80. mówiło się o jednym gatunku, dziś funkcjonuje ich kilka, choć na pierwszy rzut oka nie łatwo je rozróżnić.

W polskich lasach występuje 5 gatunków opieniek – północna, maczugowata, żółtotrzonowa, miodowa i ciemna, informuje Nadleśnictwo Karwin.

Największą ekspansję ma ta ciemna, ale wciąż najpopularniejsza jest miodowa. Trzeba pamiętać, że w przypadku ciemnej jada się wyłącznie kapelusze. To, co je różni, to przede wszystkim kolor. Opieńki miodowe mają złocisty kolor, wysuszoną powierzchnię, zaś ciemne wpadają barwą w brąz, można dostrzec łuski. Najlepiej wybierać młode kapelusze, są smaczniejsze.

Opieńki miodowe (i inne ich gatunki) to grzyby blaszkowe. Kapelusz z wierzchu ma miodową barwę i jest pokryty drobnymi, ciemnymi łuseczkami. Są one najbardziej widoczne u młodych grzybów, u starszych występują głównie w centralnej części, a końcu całkiem zanikają. Blaszki u młodych grzybów są jasne, u starszych ciemniejsze, mogą być na nich widoczne plamy. Trzon opieńki jest najczęściej w odcieniach jasnego brązu. Charakterystyczny jest pierścień znajdujący się poniżej kapelusza (to pozostałość błoniastej osłony, występuje u młodych owocników). Na trzonie mogą występować jasne „kłaczki”, przypomina Katarzyna Laszczak, regiodom.pl.

Z kolei opieńki ciemne, jak sama nazwa wskazuje, mają ciemniejsze ubarwienie, można też dostrzec więcej łusek na kapeluszu i włosków na trzonie.

Z czym można pomylić opieńki?

Wielu grzybiarzy ceni sobie opieńki, ale przy ich zbieraniu trzeba uważać. Podstawowa zasada – nigdy nie jemy ich na surowo. Dopiero po obróbce nadają się do konsumpcji. Podobnie, jak przy innych grzybach, te także mają swoich leśnych „bliźniaków”. Najbardziej znana jest maślanka wiązkowa – wizualnie bardzo podobna do opieniek. Kolor określa się jako siarkowożółty, jej trzon jest cieńszy i nie ma nic w środku. Maślanek nie zalicza się do grzybów śmiertelnie trujących, jednak ich spożycie mocno narusza układ trawienny – pojawiają się mdłości, biegunka, bóle brzucha. Doświadczeni grzybiarze mówią też, że z opieńką można pomylić łuskwiaka nastroszonego.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak postępować, aby chronić się przed bólami pleców

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera