Ekologiczna Wielkanoc? To możliwe i wcale nie wymaga zbyt dużo wysiłku. Jeszcze masz czas, żeby wszystko zaplanować

Bycie bardziej zrównoważonym w święta bywa trudne. Zwłaszcza jeśli na śniadanie wielkanocne i poniedziałkowy obiad zapraszamy dużo gości. Chcemy, aby niczego nie zabrakło, a stół był pięknie przystrojony. Nie ma w tym nic złego, warto jednak pamiętać, że rocznie przeciętny Polak wyrzuca do kosza 350 kg odpadów – to zdecydowanie za dużo. Każda drobna zmiana to kolejny kilogram odpadów mniej i czystsza planeta.

– Dlaczego Polacy marnują jedzenie? Główne powody, o których mówią badania, to zbyt duże porcje posiłków, niewłaściwe przechowywanie żywności, zbyt duże zakupy, zakup produktów niewłaściwej jakości, przekroczenie terminu przydatności do spożycia oraz brak pomysłów na wykorzystanie składników do różnych dań – mówi Joanna Kądziołka z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.

W święta Wielkanocy, jak i Bożego Narodzenia w koszu na śmieci ląduje nawet 3 razy więcej jedzenia niż w pozostałe miesiące roku. Z badania przeprowadzonego przez Kantar Public dla Too Good To Go, wynika, że aż 54 proc. Polaków przyznaje, że na dwa dni świat przygotowuje większą ilość jedzenia, niż jest to konieczne. Wyrzucamy sałatki, pieczywo, wędliny, warzywa i owoce. W koszu na śmieci lądują wielkanocne symbole takie, jak jajka na twardo i baranki z cukru.

Wielkanoc w różnych krajach obchodzona jest na różne sposoby, w Polsce najważniejszym momentem jest śniadanie wielkanocne, podczas którego dzielimy się poświęconymi produktami z koszyczka wielkanocnego, poza tym na stole znaleźć możemy całą masę przeróżnych potraw, w tym wariacji na temat jajka, ponieważ jest ono jednym z symboli tego święta.

Nie jest to takie trudne, na początek warto zacząć planować święta już wcześniej, aby niczego nie przeoczyć i jednocześnie mieć pewność, że niczego nie zmarnujemy. W niemarnowaniu żywności liczy się metoda małych kroczków i powolne wypracowywanie dobrych przyzwyczajeń. Jak nie marnować? Jest kilka prostych trików:

• zrób listę zakupów, zanim wybierzesz się na zakupy (przy czym warto zajrzeć do lodówki, szafek i zobaczyć co już mamy),
• gotuj tyle, ile potrzebujesz (np. na dwa dni, przy uwzględnieniu liczby osób, z wykorzystaniem tego, co w lodówce),
• zamrażaj chleb (koniecznie w kromkach) i te posiłki, których nie udało się zjeść,
• odpowiednio przechowuj żywność (np. pieczywo w lnianym worku, owoce i warzywa bez folii, wszystko na właściwej półce w lodówce lub poza nią - są warzywa i owoce, które nie lubią chłodu),
• pamiętaj, czym różnią się te dwa terminy: należy spożyć do oraz najlepiej spożyć przed - produkty takie jak mąka, ryż czy makaron mogą spokojnie czekać na swoją kolej w szafce i są dobre do spożycia wiele miesięcy po wygaśnięciu daty (przy właściwym przechowywaniu),
• korzystaj z aplikacji TGTG lub lodówek foodsharingowych.

Oto kilka przykładów, od których warto zacząć planowanie ekologicznej Wielkanocy:

• korzystaj z talerzy, szklanek i sztućców wielokrotnego użytku,
• używaj materiałowych serwetek zamiast ich papierowych odpowiedników,
• przechowuj świece w zamrażarce do czasu użycia, dzięki temu wydłużysz czas ich palenia,
• zaplanuj posiłki i zrób listę rzeczy, które musisz kupić oraz tych, które już posiadasz,
• spróbuj oszacować wielkość i liczbę porcji; planując, ile jedzenia przygotować, weź pod uwagę m.in. to, czy wśród gości będą dzieci lub osoby ze specjalnymi upodobaniami żywieniowymi,
• jeśli nie masz pewności, ile jedzenia będzie potrzebne, możesz skorzystać z internetowego kalkulatora porcji, np.: przelicznik porcji,
• podziel się z sąsiadami składnikami, których potrzebujesz tylko odrobinę, np. przyprawami,
• zorganizuj zawartość lodówki tak, by rzeczy o krótkim terminie przydatności do spożycia znajdowały się w widocznym miejscu, pamiętaj o segregowaniu odpadów, recyklingu i ograniczaniu marnowania żywności.

Poza jedzeniem chcemy też, aby nasz dom pięknie wyglądał. Nie może zabraknąć pisanek, zajączków i kurczaczków. Nie muszą one jednak być plastikowe. Oczywiście, jeśli posiadamy już ozdoby z tego materiału – nie wyrzucamy ich. Ponieważ pełnią funkcję przez zaledwie kilka dni w roku, warto odpowiednio je przechowywać, dbać o nie, dzięki temu posłużą nam przez wiele lat.

Jeśli jednak planujemy nowe ozdoby, może warto rozważyć wykonanie ich samodzielnie, z tego, co mamy w domu, zamiast kupować kolejne materiały z tworzyw sztucznych.

Pamiętaj, aby ograniczać plastik, używać naturalnych barwników do naszych pisanek, w miarę możliwości wybierać ekologiczną żywność, przedkładać ponowne użycie nad wygodę, wykorzystywać to, co już mamy w domu, wykorzystywać produkt do cna, zanim wyląduje w koszu na śmieci.

• Koszyczek Wielkanocny ozdabiajmy tylko naturalnymi materiałami. Mogą to być kwiaty, bazie, zielone listki, własnoręcznie wykonane pisanki, serwetki wielokrotnego użytku. Poza tym nie ma potrzeby kupowania co roku nowego koszyka, jeden dobrej jakości, najlepiej wiklinowy, posłuży nam przez wiele lat.
• Rzeżucha jest idealną ozdobą świąteczną. Rośnie bardzo szybko, pięknie wygląda i pachnie, a później możemy ją zjeść.
• Zamiast kupować plastikowe, gotowe pisanki, zróbmy własne. To świetna zabawa. Można je zafarbować naturalnymi sposobami, np. łupinami czerwonej cebuli, która da nam jadeitową zieleń czy liśćmi czerwonej kapusty, które zafarbują jajka na żywy niebieski kolor.

• Pamiętaj, aby kupować jajka z wolnego wybiegu. Najtańsza opcja jest kusząca, jednak kury od jajek „3” są hodowane w bardzo złych warunkach, co czuć w jajku. Wystarczy raz spróbować wiejskiego jaja. Smak jest nieporównywalny, dlatego warto kupić mniej, ale postawić na jakość.
• Kompostuj resztki jedzenia lub wykorzystuj je w całości. Nie wyrzucaj skórek czy pestek, bo możesz je jeszcze wykorzystać na wiele sposobów. Z warzywnych skórek można zrobić pyszny wywar, który będzie bazą do kolejnych dań. Skorupki jajek również można wykorzystać na wiele różnych sposobów.