Emerytury rolnicze 2023. Pracownicy KRUS-u odpowiadają na pytania naszych Czytelników

1) Podobno w tamtym roku zmieniły się zasady dotyczące emerytury rolniczej. Jakie teraz warunki trzeba spełnić, żeby móc otrzymać pełną emeryturę, bez obcinania jakiejkolwiek kwoty?
Przepisy przyznawania emerytur rolniczych od 1 października 2017 roku nie uległy zmianie. Kobieta urodzona po 31 grudnia 1948 r. może otrzymać emeryturę, po osiągnięciu nominalnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, mężczyzna nabędzie prawo do emerytury rolniczej po ukończeniu 65 roku życia, jeżeli podlegał ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu przez okres co najmniej 25 lat. Przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej nie uwzględnia się okresów innego ubezpieczenia niż rolnicze. Zmiana ta obowiązuje, po nowelizacji ustawy, od 1 stycznia 2009 r.
Od 15 czerwca 2022 r. zmieniły się zasady dotyczące wypłaty emerytury rolniczej w pełnej wysokości. Obecnie osoba, która ma ustalone prawo do emerytury rolniczej (65 lat mężczyzna, 60 lat kobieta), otrzymuje pełne świadczenie, bez konieczności przekazania gospodarstwa rolnego.
Ustalenie prawa do świadczenia następuje na wniosek ubezpieczonego, złożony w organie rentowym, a świadczenie wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tego świadczenia, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

2) Żona, która jest ubezpieczona w KRUS od wielu lat, od czasu do czasu pracowała poza Polską. Dwa razy była zatrudniona w Niemczech, raz w Holandii i zawsze była to legalna praca w gospodarstwie rolnym, więc składki za nią musiały być odprowadzane. Czy to będzie się jej liczyło do emerytury?
Ubezpieczonemu, który pracował za granicą (legitymuje się okresami ubezpieczenia w państwie członkowskim UE/EOG/ Szwajcarii lub państwie, z którym Polskę wiąże dwustronna umowa o zabezpieczeniu społecznym) prawo do emerytury ustala wyznaczona przez Prezesa KRUS jednostka organizacyjna, pełniąca funkcję instytucji właściwej. Oddział Regionalny KRUS w Poznaniu - Placówka Terenowa w Ostrowie Wielkopolskim w odniesieniu do osób posiadających okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne w tym ostatnio przebyte w Niemczech, Oddział Regionalny KRUS w Krakowie - Placówka Terenowa w Nowym Sączu w odniesieniu do pozostałych ubezpieczonych.
Jeżeli ostatni okres zatrudnienia żona wykonywała na terenie Niemiec uprawnienia do emerytury będzie rozpatrywała Placówka w Ostrowie Wielkopolskim, a jeżeli ostatnie zatrudnienie było w Holandii, to Placówka Terenowa w Nowym Sączu rozpatrzy żonie prawo do emerytury rolniczej.
Wszystkie Oddziały regionalne i placówki terenowe KRUS udzielają pomocy w wypełnieniu formularzy i kompletowaniu dokumentów osobom zamieszkałym w Polsce, zainteresowanym uzyskaniem świadczeń emerytalno- rentowych, które następnie przekazują do rozpoznania instytucji właściwej.

3)Jeśli będę mógł przejść na emeryturę rolniczą, a zdecyduję się na pozostawienie sobie części gospodarstwa i dalsze prowadzenie działalności rolniczej (chociaż w mniejszym zakresie), to czy muszę o tym powiadomić KRUS?
Na podstawie art. 7 i 16 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst Dz. U.2023. 208 z późn. zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega z mocy ustawy m.in. rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny pod warunkiem, że ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Zatem w celu ustalenia zasadności podlegania w KRUS ma Pan obowiązek zgłoszenia okoliczności mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i o zmianach tych okoliczności w terminie 14 dni (art. 37 ust. 1 cytowanej ustawy). W przypadku uzyskania uprawnień do emerytury i dalszego prowadzenia działalności rolniczej istnieje możliwość objęcia ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim na wniosek, wyłącznie w zakresie ograniczonym (art. 7 ust. 3 cytowanej ustawy).

4) Czy na turnus do centrów rehabilitacyjnych KRUS może pojechać moja żona, która opiekuje się moim starym i schorowanym ojcem, po którym przejęliśmy gospodarstwo? Żona jest ubezpieczona w KRUS.
Z rehabilitacji leczniczej realizowanej przez KRUS mogą skorzystać osoby, które podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie, albo podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu na wniosek w pełnym zakresie nieprzerwanie co najmniej przez 18 miesięcy przed złożeniem wniosku o rehabilitację leczniczą, z tym że okres ten nie jest wymagany w przypadku ubezpieczonego zagrożonego całkowitą niezdolnością do pracy w gospodarstwie rolnym wskutek wypadku przy pracy rolniczej.
Pobyt na rehabilitacji leczniczej trwa 21 dni. Ponadto ubezpieczony, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy, będący opiekunem osoby niepełnosprawnej, może ubiegać się o skierowanie na turnus mający na celu poprawę kondycji psychofizycznej i jakości życia, zwane dalej „turnusem regeneracyjnym”. Turnus taki trwa 7 dni.

5) Komu KRUS będzie doliczał do emerytury za okresy służby wojskowej?
Od 15 czerwca 2022 r. do wysokości części składkowej emerytury rolniczej, osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., zalicza się również okres odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo zastępczych form tej służby, przypadających przed 1 stycznia 1999 r., jeżeli z tego tytułu ubezpieczonemu nie przyznano emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów. Dotyczy to zarówno osób, które składają aktualnie wnioski o emeryturę rolniczą, jak i emerytów którzy już mają wypłacane świadczenia. Podstawą do doliczenia powyższego okresu do emerytury rolniczej jest zaświadczenie wystawione przez WKU lub książeczka wojskowa (przedłożona do wglądu pracownikowi KRUS).
Doliczenie okresu nastąpi na wniosek emeryta złożony w organie rentowym. Po uzyskaniu potwierdzenia z ZUS, że wnioskodawca nie ma przyznanego świadczenia w ZUS-ie (emerytury lub renty) lub złoży oświadczenie pod odpowiedzialnością karną z art. 233 Kodeksu karnego, że nie ma przyznanego świadczenia w ZUS, KRUS wyda decyzję z uwzględnieniem tego okresu.