Jak zrobić szynkę i kiełbasę w domu? Gotowana lub wędzona na działce wędlina wyjdzie taniej? Liczymy

Żywność podrożała i trudno tego nie zauważyć. Według najnowszych danych GUS, w styczniu cała kategoria żywność i napoje bezalkoholowe zaliczyła wzrost o 20,7 proc. Za wzrostami stoją ogromne wzrosty cen energii. Sposobem na oszczędności może być robienie przetworów w domu, także tych mięsnych.

Szynka, pieczeń, pasztet, a może kiełbaski własnej produkcji? Gdy przygotowujesz własne wędliny, w 100 procentach panujesz nad ich składem. Podejmujemy próbę wyliczenia kosztów przygotowania wędlin w domu.

Możemy je zrobić je na 3 sposoby, np. szynka czy kiełbasa gotowana, pieczona lub wędzona. Wyroby wieprzowe, drobiowe czy łączone wymagają:

• mięsa
• przypraw
• siatki/folii/flaka/foremki (w przypadku pieczeni, pasztetu)

Poza tym niezbędna okaże się maszynka do mielenia mięsa - ręczna lub elektryczna. Do obróbki termicznej: garnek z wodą, piekarnik lub wędzarnia. Jest jeszcze takie urządzenie, jak szynkowar.

Zanim jednak przejdziemy do wykonania domowych wędlin, przyjrzyjmy się cenom mięsa.

Odwiedzamy osiedlowy sklep mięsny w Bydgoszczy. Łopatka wieprzowa kosztuje 20,37 zł/kg, a sprzedawczyni przekonuje, że na domową pieczeń do kanapek nada się bardziej niż szynka, bo nie będzie tak sucha. Przykłady cen z mięsnej lodówki:

• schab z kością 20,62 zł, bez kości 26,70 zł,
• karkówka 27,48 zł,
• biodrówka 17,11 zł,
• filet z kurcząt z kością 19,90 zł, bez kości 25,43 zł,
• polędwiczki z kurcząt 28,77 zł,
• wątróbka drobiowa 7,99 zł.

Ceny sprawdzamy na stronach sklepów sieciowych, oto przykłady:

• schab bez kości 18,99-25,99 zł/kg
• szynka wieprzowa bez kości 20,99-21,99 zł/kg
• łopatka bez kości 21,99 zł/kg
• boczek wieprzowy ze skórą 21,99 zł/kg
• karkówka wieprzowa bez kości 24,99-25,99 zł/kg
• polędwiczki wieprzowe 29,99 zł/kg

Załóżmy, że mamy kilogramowy kawałek mięsa kupiony za 21 zł. Do tego potrzebne są nam przyprawy lub zrobiona z ich udziałem marynata. Tu koszt szacujemy na ok. 1,5 zł. Jeśli to ma być prosta pieczeń do kanapek, wystarczy po przyprawieniu piec w brytfannie lub naczyniu żaroodpornym przez 1 godzinę, temperatura ok. 190 stopni Celsjusza. Godzina na każdy kilogram szynki.

Ceny prądu dla gospodarstw domowych w ofercie PGNiG wzrosły do 1,70 zł/kWh od jesieni 2022 roku, podaje serwis wysokienapiecie.pl. Taką stawkę za 1 kWh przyjmujemy do wyliczeń. Ile będzie nas kosztowało pieczenie szynki przez godzinę? Czas mnożymy o moc urządzenia, a następnie cenę prądu. Piekarnik o mocy 0.95 kWh x 1,70 zł = 1,61 zł.

Podsumujmy: mięso 21 zł, przyprawy 1,50 zł, prąd ok. 1,60 zł, czyli 24,10 zł.

Jeśli zdecydujemy się na kiełbasę lub pasztet, zazwyczaj będą to co najmniej 2 typy mięsa i konieczność jego zmielenia.

Najprostsza konstrukcja składa się z paleniska, kanału dymnego oraz komory, gdzie wiszą wędliny. Wystarczy więc trochę desek i rura. W wędzeniu chodzi o to, by mięso nie było bezpośrednio nad źródłem ciepła, ogrzewa się dymem.

Wędzarnie drewniane, metalowe lub murowane można kupić np. w sklepach ogrodniczych w cenie od ok. 200 zł do ponad tysiąca. Koszty zatem mogą być bardzo zróżnicowane. Do wędzenia potrzebujemy drewna, a to w ostatnich miesiącach podrożało.

Do wędzenia w Polsce używa się drewna z drzew liściastych, często owocowych, jak śliwy, grusze, jabłonie, wiśnie czy drewna olchy, dębu, buku. Wpłynie na kolor wędliny i jej smak.

Na portalu aukcyjnym drewno czereśni okorowane do wędzenia kosztuje 99 zł za 20 kg. "Na korze osadzają się patogeny oraz rozmnażają grzyby i pleśnie. Kora drzewna zarówno w procesie wędzenia jak i grillowania nadaje potrawom goryczy oraz kwasowości", wyjaśnia sprzedający.

Metr sześcienny drewna dębowego, bukowego w innych serwisach ogłoszeniowych kosztuje 160-500 zł. Odpady tartaczne czy stolarskie można znaleźć taniej, od ok. 100 zł. Trudno jednoznacznie wskazać, jaką ilość drewna zużyjemy do jednorazowego wędzenia. Koszty drewna rozłoży się zależnie od ilości wędlin w wędzarni.

Do wędzenia wędlin (również gotowania np. kiełbasy) potrzebne będą flaki, siatki lub folie (foremki dla pasztetu/pieczeni), które będą trzymały w ryzach mięso i nadadzą odpowiedniej formy. Za takie dodatki zapłacimy od kilkunastu złotych za 10 m osłonki, od kilku złotych za 3 m siatki.

Jest prosta metoda gotowania szynki w przyprawach. Wystarczą garnek, wrzątek i przyprawy. Zanurzamy w takim roztworze kawałek mięsa i gotujemy 2 razy po 5 minut. Mięso wkładamy do garnka z przyprawami i doprowadzamy do wrzenia, gotujemy 5 minut i wyłączamy, zostawiamy do wystudzenia. Po zupełnym wystygnięciu powtarzamy zabieg i... gotowe.

Na 1 kg schabu lub karkówki potrzeba: ok. 2 l wody, 3 łyżki soli, 1 łyżka cukru, 3/4 łyżeczki pieprzu ziołowego, 1 spora łyżka musztardy, 2 ząbki czosnku, 2 łyżki majonezu, 5 ziaren ziela angielskiego i 3-4 liście laurowe. Zatem mięso w cenie 21 zł + ok. 3-4 zł za dodatki + woda + prąd/gaz potrzebny do zagotowania szynki (nie więcej niż 2-3 zł).