Jakie podatki płacą w Polsce rolnicy? Są sytuacje, gdy nawet oni muszą złożyć PIT

System podatkowy w rolnictwie obejmuje w szczególności

• podatek rolny,
• podatek od nieruchomości,
• podatek od towarów i usług,
• podatek dochodowy od działów specjalnych produkcji rolnej.

Podatkiem rolnym są objęte grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych. Wyjątek stanowią grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Stawka podatku rolnego dla gruntów gospodarstwa rolnego wynosi równowartość pieniężną 2,5 q żyta od 1 ha przeliczeniowego, dla pozostałych gruntów rolnych, które podlegają podatkowi rolnemu - równowartość pieniężna 5 q żyta. To Główny Urząd Statystyczny publikuje co roku komunikat w sprawie średniej ceny skupu żyta za okres ostatnich 11 kwartałów.

Stawka w 2023 roku wynosi:

dla gruntów gospodarstwa rolnego - równowartość pieniężna 2,5 q żyta (od 1 ha przeliczeniowego), czyli w 2022 roku 153,70 zł od 1 ha, w 2023 roku będzie to 185,12 zł/ha,
dla pozostałych gruntów rolnych, które podlegają podatkowi rolnemu - równowartość pieniężna 5 q żyta (od 1 ha), czyli w 2022 roku 307,40 zł od 1 ha, w 2023 roku 370,25 zł/ha.

Liczbę hektarów przeliczeniowych to nie to samo, co hektarów fizycznych. Przeliczeniowe ustala się na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego (4 okręgi podatkowe w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych).

Rady gmin mogą obniżyć cenę skupu żyta przyjmowaną jako podstawa obliczenia podatku rolnego na obszarze gminy.

Istnieje szereg przypadków, gdy grunty są zwolnione od podatku rolnego. M.in.:

• użytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych;
• grunty położone w pasie drogi granicznej;
• grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków – na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania;
• użytki ekologiczne;
• grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach.

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Rada Gminy stosownie do art. 13e ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia i ulgi przedmiotowe niż określone w ustawie.

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budynki mieszkalne, grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Rady gmin określają wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie określonych kwot.

Ministerstwo rolnictwa wyjaśnia, że takie opodatkowanie umożliwia producentom rolnym odliczenie podatku VAT zawartego w cenach środków nabywanych do produkcji rolnej.

System zryczałtowanego zwrotu podatku VAT polega na uproszczonym rozliczaniu podatku VAT od sprzedaży produktów rolnych. Rolnicy „ryczałtowi” są zwolnieni:

• z wystawiania faktur,
• prowadzenia ewidencji sprzedaży,
• składania w urzędach skarbowych deklaracji VAT,
• dokonania zgłoszenia rejestracyjnego.

Zryczałtowany zwrot podatku VAT polega na tym, że kwota ryczałtu (7% ceny sprzedaży netto) jest wypłacana rolnikowi przez nabywcę produktów rolnych.

Rolnicy zobowiązani, na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości, do prowadzenia ksiąg rachunkowych rozliczają podatek VAT na zasadach ogólnych.

Działy specjalne produkcji rolnej to m.in.:

• uprawy w szklarniach ogrzewanych powyżej 25 m2
• uprawy w tunelach foliowych ogrzewanych powyżej 50 m2:
• uprawy grzybów i ich grzybni – powyżej 25 m2 powierzchni uprawowej
• drób rzeźny – powyżej 100 szt. (kurczęta, gęsi, kaczki, indyki)
• wylęgarnie drobiu (kurczęta, gęsi, kaczki, indyki)
• zwierzęta futerkowe (lisy i jenoty, norki, tchórze, szynszyle, nutrie oraz króliki powyżej 50 sztuk samic stada podstawowego)
• hodowla dżdżownic,
• hodowla jedwabników

Dochód uzyskiwany ze źródła dochodów, jakim są działy specjalne produkcji rolnej, stanowi podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Podatnicy podatku od działów specjalnych produkcji rolnej składają Deklaracje PIT-6 do Urzędu skarbowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, wyjaśnia Centrum Doradztwa Rolniczego. Prowadzący takie działy specjalne składają w urzędzie skarbowym do 20 stycznia roku podatkowego deklaracje o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym.

Dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego.

Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Normy szacunkowe dochodu rocznego stosuje się od jednostek powierzchni upraw lub innych jednostek rodzajów produkcji.

Minister finansów z ministrem rolnictwa ogłasza w drodze rozporządzenia normy szacunkowe dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej na dany rok, zmieniając je corocznie w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarowej produkcji rolniczej, ogłaszanego przez prezesa GUS.

Źródło: MRiRW