Kompot z gruszek może cię słono kosztować. Dla kogo kara za przetwory do 5 tys. zł?

Sezon na robienie przetworów potrwa jeszcze kilka najbliższych tygodni. Mniej więcej do października, kiedy okres ten zamknie kiszenie kapusty. Ogłoszenia o sprzedaży słoików warzyw i owoców w zalewach lub bez nich znajdziemy m.in. w postach indywidualnych osób i gospodarstw rolnych albo w grupach działkowców i miłośników przetworów w mediach społecznościowych. Setki takich informacji pojawia się na portalach ogłoszeniowych.

Wielu autorów zapewnia, że gospodarstwo stawia na ekologię albo owoce pochodzą z działki z dala od drogi, więc nie ma mowy o zanieczyszczenie metalami ciężkimi. Często czytamy, że owoce nie są pryskane, do tego w przetworach zastosowanie mają "sprawdzone przepisy naszych babć".

Składniki pochodzą w większości z własnych upraw bez użycia pestycydów z własnego ogródka na wsi położonej daleko od drogi głównej.

Ceny domowych przetworów: po ile sok, dżem, ogórki?

• Małopolskie. Młoda kobieta oferuje "przetwory z naszej, przydomowej plantacji malin oraz borówek". Można od niej kupić domowe soki z malin lub wiśni o pojemności 330 ml za 12 zł.
• Lubelskie. Domowy sok malinowy 100% soku (0,5 l) w promocji 11+1 gratis, cena za jeden 17 zł. "dołożyliśmy wszelkich starań, aby nasz sok smakował tak jak dawniej". Można tu nabyć także sok z czarnego bzu lub czarnej porzeczki.
• Kujawsko-Pomorskie. Przetwory produkowane w domowym zaciszu, przy użyciu babcinych przepisów. Nie posiadają żadnych sztucznych środków konserwujących, jedynie ocet i cukier oraz przyprawy. Opakowanie szklany słoik 720 ml od 8 zł albo mniejszy 370 ml od 6 zł.

Do wyboru m.in.

• sałatka z kapusty,
• sałatka buraczek z cukinią,
• kompot jabłko-jeżyna,
• kompot gruszka,
• dżem z pigwy,
• cukinia w zalewie z curry,
• ogórki kanapkowe,
• pikle miodowe,
• dżem ze śliwek,
• kompot z truskawek.

Chętnych do handlu jest sporo, czy jednak prowadzą sprzedaż legalnie? Przyjrzyjmy się popularnej sytuacji. Właścicielka działki ROD albo przydomowego ogródka, która zrobiła w domu przetwory z własnych owoców lub warzyw, może sprzedać takie słoiki np. sąsiadce albo wystawić ogłoszenie w internecie?

- Przepisy prawa żywnościowego odnoszą się do produkcji i wprowadzania do obrotu żywności przez podmioty, które działają w sposób ciągły i zorganizowany. Nie dotyczą osób, które przygotowują, przechowują i wprowadzają do obrotu żywność sporadycznie i na małą skalę - wyjaśnia Strefie Agro Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy.

Dodaje: -Osoby takie nie muszą rejestrować się ani uzyskiwać zatwierdzenia Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Nie mniej w przypadku takiej sprzedaży zalecane jest stosowanie podstawowych zasad higieny w celu zapobiegania zanieczyszczeniu żywności. Jednocześnie istotnym jest, aby kupujący żywność nabywał ją tylko z pewnych i zaufanych źródeł.

Co z produkcją na nieco większą skalę? Przetwory wytworzone w warunkach domowych mogą produkować podmioty spełniające wymagania prawa żywnościowego. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy wyjaśnia:

W Polsce zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r., poz. 1448; dalej: u.b.ż.ż) każde przedsiębiorstwo spożywcze, z wyjątkiem gospodarstw domowych produkujących, przetwarzających i przechowujących na potrzeby własne oraz do własnego spożycia w tym gospodarstwie, musi znajdować się pod nadzorem organów dbających o bezpieczeństwo zdrowotne żywności m.in. Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego lub Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Na podstawie art. 61 i 63 u.b.ż.ż podmioty, prowadzące działalność na rynku spożywczym (z wyjątkiem żywności pochodzenia zwierzęcego) są zobowiązane złożyć wniosek do terenowo właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o wpis do rejestru zakładów lub o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru zakładów a działalność może rozpocząć dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Jednocześnie art. 64 ust. 1 u.b.ż.ż, podmiot działający na rynku spożywczym składa wniosek o wpis do rejestru zakładów w terminie, co najmniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności.

Zatwierdzenie nie jest wymagane m.in. wobec

• podmiotów działających na rynku spożywczym prowadzących produkcję pierwotną,
• podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny żywnością pochodzenia niezwierzęcego,
• podmiotów działających na rynku spożywczym przygotowujących żywność w pomieszczeniach używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne, ale gdzie regularnie przygotowuje się żywność w celu wprowadzania do obrotu, o których mowa w rozdziale III załącznika II do rozporządzenia nr 852/2004.

Na wpisie nie koniec. Podmiot, który uzyskał wyżej wymieniony wpis lub wpis i zatwierdzenie podlega urzędowej kontroli państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Ten prowadzi bezpośredni nadzór nad obiektem, w zakresie przestrzegania przepisów prawa żywnościowego w szczególności dotyczących warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności na mocy art. 4 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz.U. z 2024 r. poz. 416).

Podmioty działające na rynku spożywczym zobligowane są także do przestrzegania w zakładach wymagań higienicznych określonych w rozporządzeniu nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319).

Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 2 a ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoby mające kontakt z żywnością muszą posiadać aktualne badanie sanitarno-epidemiologiczne i wydawane na jego podstawie orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych.

Jednocześnie, przedsiębiorcy zobowiązani są do znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaną przez siebie działalnością oraz ponoszą pełną odpowiedzialność za spełnienie wymagań określonych w przepisach prawa żywnościowego.

Jeśli sanepid stwierdzi wytwarzanie żywności w warunkach domowych niezgodnie z przepisami prawa żywnościowego, czyli gdy przedsiębiorca nie złożył stosownego wniosku do terenowo właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz nie uzyskał wpisu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z art. 103 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 2 pkt 2 u.b.ż.ż podlega karze pieniężnej w wysokości do 5 000 zł, jednak nie niższej niż 1 000 zł.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal Strefa Agro codziennie. Obserwuj Strefę Agro!