Moczka pod ochroną Unii Europejskiej czyli śląska Lista Produktów Tradycyjnych

Gwarancja dla konsumenta, korzyść dla producenta

Fakt, że jakaś potrawa lub produkt figuruje w tym zestawieniu, jest gwarancją, że powstaje na  bazie tradycyjnej receptury. Dla producentów chcących ją wytwarzać, to poważne zobowiązanie, ale też szansa na unijną promocję i ochronę nazwy produktu. Z kolei dla klientów to gwarancja jakości i smaku, co też jednak oznacz wyższą cenę.

Firmowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi lista powstała po wejściu Polski do  Unii Europejskiej. Obecnie jest na niej blisko 1500 potraw i produktów - niemal co dziesiąta z nich pochodzi z województwa śląskiego.

- Pierwszą potrawę z naszego regionu wpisano na tę listę w roku 2006. Był nią ciulim lelowski - przypomina Agnieszka Kotwa z Wydziału Gospodarki, Turystyki i Sportu śląskiego Urzędu Marszałkowskiego.

Pierwsze lata naszego członkostwa w Unii to istny boom na  wpisywanie naszych potraw na Listę Produktów Tradycyjnych. W pierwszym roku urzędnicy otrzymali z woj. śląskiego aż 40 takich wniosków. Później już zapał producentów stopniowo przygasał. W ubiegłym roku liczba złożonych wniosków stopniała do jednego. Ten rok znowu daje szanse na odbicie - wniosków było 13 (dotyczyły głównie wędlin, produktów na bazie śliwki -żniwki oraz miodów z  Żywiec- czyzny), a zdaniem urzędników wciąż jeszcze wiele naszych potraw znajdujących się poza listą zasługuje na taki wpis.

- Zachęcam więc, aby tych wniosków było jak najwięcej - apelowała wczoraj w Katowicach Joanna Lendzion-Czajkowska z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przemawiając podczas konferencji poświęconej produktom tradycyjnym.

Przyznała, że droga do uzyskania certyfikatu jest długa, wymaga zgody Komisji Europejskiej i innych krajów Wspólnoty (słynna była polsko-słowacka awantura o oscypka), ale się opłaca. W razie gdyby ktoś chciał wytwarzać produkty wpisane na listę nie zachowując tradycyjnej receptury, spotka się z ostrą reakcją unijnych instytucji.

- Poza tym producent może liczyć na zwrot 70 procent kosztów wydanych na promocję takiego produktu - podkreśliła Joanna Lendzion-Czajkowska.

Cały świąteczny stół na liście ministerstwa

Wystarczy spojrzeć na zestawienie tradycyjnych produktów z naszego regionu, by zorientować się, z jakim kulturowym galimatiasem mamy do czynienia.  

Widać to zresztą także w kontekście potraw świąteczych. W zestawieniu znajdziemy bowiem zarówno karpia ze Złotego Potoku na Jurze, jak i karpia gołyskiego lub bestwińskiego (tymi z kolei zajadają się w czas świąt na południu regionu). Jest częstochowska kapusta z grochem i śląski kompot z suszonych owoców.  Zupy? Ależ prosimy bardzo: na listę trafiła  siemieniatka (względnie siemie- niotka czy konopiotka) jedzona w Wigilię przede wszystkim na Śląsku, choć czasem także w  Zagłębiu, oraz jurajski żur na  grzybach i garus. Najwięcej w  tym zestawieniu można jednak znaleźć wszelkiego rodzaju świątecznych słodkości. Są tu: naładowana bakaliami i piernikiem śląska moczka, tradycyjny piernik i makówki (bez nich Wigilia się nie liczy), wilamowickie kluski z miodem, popularny na terenach byłego zaboru austriackiego strudel jabłkowy oraz tzw. imbirki (czy  zozworki), a także drobne ciasteczka cieszyńskie oraz  żywieckie pierniki.

A jeśli ktoś chcąc to wszystko lepiej przetrawić sięgnie po wytwarzaną na Śląsku Cieszyńskim warzonkę, niech wie, że ten alkohol również znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych.