Czy wiesz, jak powstaje miód? Praca w ulu nigdy się nie kończy. Efektem jest płynne złoto zamknięte w słoiku

Ul to jedna z najbardziej zapracowanych firm na świecie. Każdy pracownik ma tutaj swoją rolę i ściśle się jej trzyma. Życie niektórych pszczół poświęcone jest zbieraniu nektaru. To nie lada wyzwanie, ponieważ, abyśmy my mogli kupić 1 kg miodu, pszczoły muszą odwiedzić nawet 4 miliony kwiatów! Jedna pszczoła uzbiera nektar, który zamieni się w zaledwie 1/12 łyżeczki miodu, więc na naszą słodką przyjemność pracuje wiele dzielnych pszczół. No właśnie, jak taka pszczela praca wygląda, poza tym, że właściwie nigdy się nie kończy?

Pszczoły kochają kwiaty i zioła, dlatego warto pomóc im w ciężkiej pracy i chociaż niektóre z nich zasadzić w naszym ogrodzie. Wśród ulubionych pszczelich roślin znajdują się:

• maki,
• nagietki,
• kocimiętka,
• słoneczniki,
• wrzos,
• nasturcje,
• astry,
• mięta,
• rozmaryn,
• lawenda i wiele innych.

Pszczoły miodne zbierają nektar przede wszystkim po to, aby przechowywać go jako pożywienie dla siebie. Dostarcza on latającym pszczołom energię, a zimą zapewnia ogrzanie ula. Pszczoły produkują jednak więcej miodu, niż potrzebuje cała pszczela rodzina i tutaj wkraczają pszczelarze, którzy ten nadmiar zbierają. Ale zanim dojdzie do zbioru, wymaga to sporo pracy.

Pszczoły wolą cieplejsze temperatury, dlatego zaczynają być aktywne późniejszą wiosną, kiedy robi się ciepło, a najwięcej zobaczymy ich latem. Wszystko też zależy od tego, ile zapasów zostało im w ulu.

Zobacz: Praca w ulu nigdy się nie kończy. Ciekawostki o pszczołach

- Kwiaty, podczas kwitnienia, wydzielają słodki nektar, który kusi i wabi pszczoły. Co ciekawe, samo kwitnienie nie jest dla pszczół atrakcyjne. Dopiero kiedy rośliny zaczynają nektarować, wydzielają przy tym intensywny zapach, który przyciąga pszczoły. Wówczas zaczynają one zbierać nektar – tłumaczy Joanna z Pasieki Victoria.

Kiedy pszczoła znajdzie interesujące je rośliny, które wydzielają nektar, używa trąbki, aby wyssać nektar z kwiatów. Następnie umieszcza go w specjalnym wolu miodowym, w którym przenosi go do ula. Zazwyczaj ograniczają się do odległości 3-5 km od ula, ale zdarza się, że lecą nawet i 10 km za smacznym pokarmem lub przez niedobór odpowiedniego pożywienia w pobliżu.

- Podczas lotu powrotnego do ula, zebrany i przechowywany w wolu nektar zostaje wzbogacony o enzymy i białko, które są wydzielane przez specjalne gruczoły. To właśnie dodawanie enzymów, rozpoczyna proces przekształcania nektaru w miód. Kiedy zbieraczka wraca do ula, nektar przechwytuje pszczoła robotnica, która składa go do komórek plastra – informuje Pasieka Victoria.

Specjalny pszczeli żołądek jest w stanie pomieścić ok. 40 mg nektaru, co stanowi średnio połowę masy pszczoły. Dlatego potrzeba tak wielu wizyt, aby zapełnić plaster miodem.

– Zadaniem pszczół ulowych jest utrzymanie wysokiej temperatury w ulu poprzez nieustanny ruch skrzydłami. Dochodzi wtedy do odparowania wody i zagęszczenia miodu. Wówczas następuje proces dojrzewania miodu, czyli odparowanie wody i rozkład cukrów złożonych, na cukry proste – dodaje ekspert.

Jak właściwie dochodzi do odparowania wody z miodu? Pszczoły robotnice „przeżuwają” go nawet przez kilkadziesiąt minut, czasem robią nawet bąbelki niczym z gumy balonowej i tak odparowuje woda. Bywa i tak, że nektar jest połykany i zwracany, a później przekazywany od pszczoły do pszczoły.

Jak tłumaczy Pasieka Victoria, „praca w ulu trwa nieustannie, a pszczoły wielokrotnie przekładają miód z komórki do komórki, doprowadzając w ten sposób do odpowiedniej ilości wody. Mówimy tedy, że miód dojrzewa”.

Taki dojrzały miód jest przykrywany cienką warstwą wosku, a kiedy ok. 75 proc. plastra jest tym woskiem przykryte, to znak, że pora na miodobranie, ale nie oznacza to, że miód jest gotowy i możemy go ze smakiem zjeść.

- Po etapie odsklepiania plastrów z wosku, przychodzi czas na odwirowanie miodu w miodarce, czyli wykonanym ze stali nierdzewnej urządzeniu, bębna do odwirowywania miodu z plastrów pszczelich. Miód po odwirowaniu trzeba przecedzić przez gęste sito, aby pozbyć się zanieczyszczeń, takich jak drobinki wosku i pyłki, a później przelewamy go do odstojników. Tam miód „odstaje”, odparowuje i pozbywa się nagromadzonego powietrza – wymienia Joanna.

Po 2-3 dniach takiego stania miód można przelać do słoików i szczelnie zamknąć. To bardzo ważne, ponieważ miód chłonie wilgoć z otoczenia. Zawartość wody w miodzie decyduje o tym, jak szybko miód krystalizuje. - Miody z niską zawartością wody krystalizują szybciej, gdy temperatura otoczenia waha się w granicach 14 st. C. Co ciekawe, miody pozostawione w stałej temperaturze ok. 0 st. C mogą nie krystalizować przez okres nawet 2 lat – podsumowuje Pasieka Victoria.

Nazwa miodu zazwyczaj pochodzi od rośliny, z której zbierany był nektar. Wybór miodów jest naprawdę duży, a każdy z nich ma inny kolor, smak i właściwości. To zależy nie tylko od rodzaju roślin, ale również od lokalizacji pasieki, a nawet pory roku i pogody.

• Miód akacjowy, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z kwiatów akacji, która kwitnie w maju i w czerwcu. Ten miód pozostaje płynny najdłużej, jego barwa jest jasnozielona, ma delikatnie kwiatowy smak.
• Miód rzepakowy, jest bardzo charakterystyczny. Ma bardzo jasny, nawet biały kolor i gęstą, kremową konsystencję. Jest zbierany wczesną wiosną i nie da się go pomylić z żadnym innym miodem.
• Miód lipowy, to efekt zbioru nektaru z kwiatów lipy, która kwitnie w czerwcu i lipcu. Ma złotą barwę, jest powszechnym remedium na przeziębienia.
• Miód gryczany, jest mniej słodki niż inne miody. Jest zazwyczaj bardzo ciemny i uważany jest za jeden z najzdrowszych miodów.
• Miód wielokwiatowy, pochodzi z różnych kwiatów. Zazwyczaj jest jasny, ale zdarzają się i takie o bardziej głębokiej barwie. Jego smak jest dobrze zbalansowany, niektórzy stosują go na spierzchnięte usta.
• Miód leśny, powstaje z różnych dzikich kwiatów, które rosną w lesie. W zależności od tego, jakie kwiaty przeważają, może być jasny lub osiągać głęboki, bursztynowy kolor. Ma mocny i wyrazisty smak.

- Miód leśny to połączenie dwóch rodzajów miodu: nektarowego i spadziowego. Jeśli pasieka jest ustawiona nieopodal lasu lub na polanie leśnej, wtedy nektar pochodzi z roślin rosnących na obszarze leśnym oraz spadzi zebranej z drzew liściastych i iglastych. Zapach miodu leśnego nawiązuje do zapachów lasu, znajdziemy tam nuty kruszyny, głogu, dzikiej róży, borówki leśnej i maliny – wymienia Joanna z Pasieki Victoria.

• Miód wrzosowy, ma ciekawą, bo galaretowatą konsystencję, ciemną, bursztynową barwę i głęboki smak.
• Miód spadziowy, jest jednym z najmniej słodkich miodów. Jest ciemny, czasem lekko zielonkawy. Nie pochodzi z nektaru, a ze spadzi, czyli słodkiej rosy na jodłowych igłach. Ma bardzo wyrazisty smak.