Przyroda kurczy się w zastraszającym tempie, milion gatunków zagrożonych wyginięciem. Jak zatrzymać utratę bioróżnorodności?

Przyroda się kurczy, około 25% gatunków roślin i zwierząt, a więc około milion gatunków jest obecnie zagrożonych wyginięciem. Globalne tempo wymierania gatunków jest co najmniej dziesiątki do setek razy większe niż średnie tempo ostatnich 10 milionów lat i przyspiesza.

Według najnowszych danych z Living Planet Report WWF, zostało nam jedynie 31% „żyjącej planety”. Living Planet Index, czyli indeks pokazujący średnią względną liczebność populacji dzikich zwierząt pokazuje, że liczebność badanych na całym świecie populacji spadła średnio o 69% w ciągu ostatnich niespełna 50 lat.

Ludzie stają się coraz bardziej świadomi tego kryzysu. Opublikowane w zeszłym tygodniu wyniki nowych badań WWF pokazują, że liczba osób zaniepokojonych szybką utratą zasobów przyrody w największych światowych obszarach różnorodności biologicznej wzrosła do prawie 60% – co odzwierciedla wzrost o 10% od 2018 r.

- Zaniepokojenie społeczeństwa ma swoje uzasadnienie. Do zasobów przyrody, różnorodności biologicznej, jesteśmy uzależnieni. Szacuje się, że aż połowa ludzkości korzysta z leków naturalnych. Blisko 70% leków stosowanych w leczeniu raka to produkty naturalne lub syntetyczne (ale inspirowane naturą) – wyjaśnia WWF Polska.

Czym w ogóle jest COP? To skrót oznaczający Conference of the Parties. Najczęściej słyszymy o COP dla klimatu, którego 27 edycja odbyła się niedawno w Egipcie. W dniach 7-19 grudnia tego roku w Montrealu trwa COP15 dla różnorodności biologicznej.

Różnorodność biologiczna to swoisty system podtrzymywania życia na naszej planecie. WWF chce, aby obecne w Montrealu rządy, przyjęły porozumienie w stylu „paryskim”, umożliwiające podjęcie natychmiastowych działań w celu powstrzymania i odwrócenia trendu utraty bioróżnorodności do 2030 r. - Naszym celem powinno być stworzenie świata przyjaznego przyrodzie oraz ludziom, tak, aby pod koniec dekady było więcej zasobów przyrody niż obecnie – tłumaczy organizacja.

- Różnorodność biologiczną tracimy w alarmującym tempie. Straciliśmy połowę światowych koralowców, a lasy wielkości mniej więcej jednego boiska do piłki nożnej znikają co dwie sekundy. Populacje dzikiej fauny i flory ucierpiały na całym świecie i straciliśmy ich blisko dwie trzecie w ciągu mniej niż 50 lat. Przyszłość świata przyrody wisi na włosku, potrzebujemy ambitnych decyzji i szybkich zmian w naszym podejściu do różnorodności biologicznej - mówi Marco Lambertini, dyrektor generalny WWF International.

Zdaniem WWF na COP15 rządy krajów biorących udział w szczycie powinny zawrzeć porozumienie mówiące o ochronie co najmniej 30% powierzchni lądów, wód śródlądowych oraz mórz i oceanów do 2030 r. Porozumienie powinno być umocowane w międzynarodowym prawodawstwie i uwzględniać przywództwo oraz potrzeby społeczności lokalnych.

- Brak ambitnego porozumienia na COP15 byłby złą wiadomością dla nas i naszych dzieci. Naraziłoby to nas między innymi na zwiększone ryzyko pandemii, zaostrzenie zmian klimatycznych i zahamowanie wzrostu gospodarczego w długim okresie. Równocześnie oznaczałoby to narażenie najbiedniejszych ludzi na brak bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego, a w konsekwencji na migracje – mówi Dariusz Gatkowski, Doradca Zarządu ds. Różnorodności Biologicznej WWF.

Gatkowski dodaje również, że aby poradzić sobie z kryzysem, z jakim mierzymy się w kontekście utraty różnorodności biologicznej, rządy powinny zgodzić się na cel, który zjednoczy świat w ochronie i odtwarzaniu zasobów przyrody. - Po wielu niezrealizowanych zobowiązaniach nadszedł czas szczytu w Montrealu, na którym liderzy powinni uzgodnić globalne ramy różnorodności biologicznej, które zapewnią natychmiastowe i ambitne rozwiązania, aby odwrócić utratę zasobów przyrody – podsumowuje doradca WWF.

Potrzebne jest zrównoważone zarządzanie i odbudowa pozostałych 70% planety, a to oznacza zajęcie się czynnikami utraty bioróżnorodności z taką samą pilnością, jak jej zapobieganiu. Nauka jasno pokazuje, że globalne wskaźniki produkcji i konsumpcji są całkowicie niezrównoważone i powodują poważne szkody w systemach przyrodniczych, na których ludzie polegają w zakresie utrzymania i dobrobytu.

Rozmowy na COP15 nie są początkiem - są finałem niezwykle trudnych czteroletnich negocjacji, w których pandemia opóźniła do tej pory jakiekolwiek porozumienie w sprawie globalnych ram różnorodności biologicznej w ramach Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej (CBD).

- Oczekujemy, że przywódcy głośno i wyraźnie przekażą komunikat, że kryzys różnorodności biologicznej może i musi być rozwiązywany jednocześnie z innymi aktualnymi palącymi potrzebami społeczno-gospodarczymi, jak zmiana klimatu. Potrzebujemy przełożenia istniejących zobowiązań na realny i ambitny plan działania oraz podjęcia zobowiązań w trudnych kwestiach, takich jak finanse – wyjaśnia Dariusz Gatkowski.

Ekspert tłumaczy też, że „nasze życie, nasza gospodarka, jest zależna od przyrody i jej zasobów, jej ochrona to inwestycja niezbędna dla naszej przyszłości i przyszłości naszych dzieci. Czas wymówek i zasłaniania się innymi problemami minął. Odważne decyzje potrzebne są teraz”.

WWF uważa, że potrzebny jest silny mechanizm wdrażania porozumienia, który będzie zobowiązywał kraje-sygnatariuszy do przeglądu postępów i ewentualnego modyfikowania lub zwiększania ambicji działań. Propozycja ta jest wsparta badaniami, które wykazały, że 56% ankietowanych osób uważa, że działania rządów na rzecz ochrony bioróżnorodności są niewystarczające.

Zdaniem WWF, kraje biorące udział w szczycie, powinny zobowiązać się do zmniejszenia o połowę światowego śladu środowiskowego produkcji i konsumpcji do 2030 r., potrzebna jest kompleksowa strategia finansowania wdrożenia porozumienia, konieczny jest silny mechanizm wdrażania, który pozwoli na monitoring wdrażanych zmian, na wzór porozumienia paryskiego w sprawie zmian klimatu, z uzgodnionymi mierzalnymi wskaźnikami do pomiaru postępów.

Źródło: WWF Polska