Rolnicy protestują m.in. z powodu dostaw dużej ilości zbóż z Ukrainy. Jakie są postulaty i co odpowiada minister Kowalczyk?

W trakcie zgromadzenia we wtorek 17 stycznia rolnicy z Zachodniopomorskiego zamierzają domagać się określenia terminów realizacji poszczególnych postulatów złożonych na ręce premiera Mateusza Morawieckiego 10 stycznia tego roku. Rolnicy zapowiadają swoją obecność o godzinie 11 w Świnoujściu przy Latarni Morskiej ul. Ku Morzu, brzmi komunikat Zachodniopomorskiego Komitetu Protestacyjnego NSZZ RI Solidarność.

Dlaczego właśnie w Świnoujściu? Jednym z postulatów zgłoszonych rządowi jest uruchomienie agroterminalu w tym miejscu. Miałyby zająć się tym Krajowa Grupa Spożywcza. Producenci rolni domagają się także:

• wstrzymania niekontrolowanego ekspotu zbóż do Polski z Ukrainy,
• ochrony gospodarstw rodzinnych,
• utrzymania opłacalności produkcji rolniczej.

- Rozmawiam z rolnikami bardzo intensywnie. Odbyłem dużo spotkań. Otrzymałem mnóstwo podziękowań za działania na rzecz rolnictwa - zapewnia wicepremier i minister rolnictwa Henryk Kowalczyk.

Podtrzymujemy ogłoszone pogotowie strajkowe. W dalszym ciągu będziemy prowadzić trójstronny dialog z Premierem i MRiRW w celu osiągnięcia szerszych zmian i regulacji w dziedzinie gospodarki rolnej naszego kraju oraz będziemy monitorować terminy i postępy realizacji poszczególnych postulatów - przekazuje Tomasz Obszański, przewodniczący NSZZ RI „Solidarność” po tym, jak otrzymał odpowiedź Henryka Kowalczyka na postulaty rolników.

„Solidarność” zapewnia, że w dalszym ciągu będzie zdecydowanie naciskać na rząd, proponować rozwiązania a w przypadku braku dialogu i kompromisu będzie manifestować niezadowolenie, wychodząc na ulice i obierając inne formy protestu.

Rolnicza „Solidarność” zapowiedziała protest. Powodem, który wskazują producenci rolni, jest ogólna sytuacja w rolnictwie i niekontrolowanym napływem zbóż z Ukrainy. Taka decyzja zapadła jeszcze w połowie grudnia. Prezydium Rady Krajowej NSZZ RI „Solidarność” podjęło uchwałę w sprawie ogłoszenia pogotowia strajkowego, jednocześnie ustalając termin Ogólnopolskiego Rolniczego Protestu „Solidarności” RI na 17 stycznia 2023 roku.

Na początku roku, 4 stycznia, w siedzibie NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych w Warszawie odbyło się spotkanie rolniczych związków. Przedstawiciele rolników wystąpili do premiera o pilne rozmowy. Doszło do nich 10 stycznia.

Podczas rozmów z Mateuszem Morawieckim i Henrykiem Kowalczykiem poruszano kwestię przywozu ukraińskiego zboża do Polski i konieczności wzmożenia jego kontroli. Rolnicy zwracali uwagę na konieczność odbudowy pogłowia trzody chlewnej i dodatkowego wsparcia w postaci dopłat do paliwa rolniczego. Podtrzymali gotowość do strajku i oczekiwali odpowiedzi na swoje postulaty na piśmie. To przyszło 11 stycznia.

Jak podaje „Solidarność” na swojej oficjalnej stronie, w czasie spotkania z premierem doszło do ustaleń ws.:

• wzmożonych kontroli ukraińskiego zboża oraz monitorowania ciężarówek przewożących je przez teren Polski,
• możliwości uruchomienia infrastruktury portu w Świnoujściu do eksportu zboża,
• podjęcia działań w UE w kierunku wprowadzenia tzw. wakacji kredytowych dla rolników.

Przewodniczący NSZZ RI: „Rozmawialiśmy również o odbudowie pogłowia trzody chlewnej, o programie Locha Plus, który wcześniej był, a w tym momencie tego nie ma i ma być jak najszybciej realizowany. Do marca ma być umożliwienie hodowli do ośmiu tuczników rocznie w tych małych gospodarstwach na własne potrzeby. Mówiliśmy także o paliwie rolniczym i ministerstwo rolnictwa oraz pan premier mają się zastanowić jak ten program uruchomić i jaka będzie potrzebna ustawa, abyśmy jako rolnicy mieli to paliwo dużo tańsze tak jak na Zachodzie. Ewentualnie w grę wchodzi zwiększenie dopłaty do litra paliwa rolniczego”.

Wśród postulatów producenci rolni wymieniają:

• wprowadzenie kaucji (cła) na zboże wjeżdżające do Polski,
• utworzenie korytarzy drogowych dla zbóż do portu lub granic krajów trzecich, a w przypadku takich możliwości stworzenie systemu konwojów tranzytowych (monitoring pojazdów GPS do miejsca docelowego),
• rozszerzenie kompetencji IJHARS umożliwiające kontrolowanie punktów skupu zbóż i innych podmiotów skupujących płody rolne,
• natychmiastowe uruchomienie skupu interwencyjnego przez KGS zbóż, kukurydzy i rzepaku po średniej, rocznej cenie GUS.

Domagają się ochrony gospodarstw rodzinnych poprzez:

• zawieszenie na najbliższy okres wdrażania tzw. Zielonego Ładu ze wszystkimi jego konsekwencjami celem wyrównania szans i konkurencyjności polskiego rolnictwa,
• wprowadzenie klauzuli ochronnej przez KE na podstawie rozporządzenia UE 870/2022,
• wprowadzenie programu oddłużeniowego dla rolników, którzy nie z ich winy popadli w zadłużenie, gdyż obecne programy są niewystarczające,
• wprowadzenie Funduszu Gwarancyjnego dla oszukanych rolników.

Mają również propozycje utrzymania opłacalności produkcji rolniczej poprzez:

• wprowadzenie paliwa rolniczego na wzór krajów UE,
• obniżenie cen nawozów azotowych około 2500 zł,
• wprowadzenie wakacji kredytowych obniżenie oprocentowania kredytów rolniczych oraz wprowadzenie kredytów niskooprocentowanych maksymalnie 2 proc. (na przykładzie kredytów mieszkaniowych) na bezpośrednią produkcję rolną,
• zmniejszenie poziomu cen energii dla gospodarstw rolnych oraz (małych średnich) zakładów przetwórczych.

W odpowiedzi Henryk Kowalczyk zapewnia, że zboże z Ukrainy jest ewidencjonowane i kontrolowane, a napływ zboża technicznego został zastopowany.

Wzmocnione zostaną kontrole jakości napływającego zboża, w tym zawartość pozostałości pestycydów. W tym celu zostały zakupione specjalistyczne urządzenia - chromatografy.

Trwają też rozmowy ze stroną ukraińską o wprowadzeniu deklaracji przewozowej dla zbóż z określeniem końcowego odbiorcy transportu. Propozycja utworzenia terminala w Świnoujściu ma zostać przeanalizowana. Pełna odpowiedź wicepremiera poniżej: