Spis treści
Naukowcy odkryli, że ślina barciaków większych zawiera specjalne enzymy, które szybko utleniają i depolimeryzują polietylen używany w plastikowych opakowaniach, torbach, butelkach i tym podobnych. Polietylen, który stanowi około jednej trzeciej odpadów z tworzyw sztucznych, jest zazwyczaj bardzo trudny do rozbicia i wymaga ciepła czy promieniowania.
- Reakcja zachodzi w ciągu kilku godzin w temperaturze pokojowej, co sugeruje, że rozkład enzymatyczny może być drogą do wykorzystania odpadów polietylenowych – powiedział w rozmowie z The Guardian Andy Pickford, dyrektor Centrum Innowacji Enzymów na Uniwersytecie Portsmouth w Wielkiej Brytanii.
Ślina robaków rozłoży plastik w kilka godzin?
Według Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) ludzie wytwarzają rocznie około 400 milionów ton odpadów z tworzyw sztucznych.
Na pomysł wykorzystania moli woskowych, jeszcze w 2017 roku wpadła hiszpańska badaczka, Federika Bertocchini, która jest też pszczelarką amatorką. Zimą przechowuje w swoim domu puste panele o strukturze plastra miodu, kiedy pszczoły chowają się w swoich ulach. Pewnego dnia zauważyła, że jej zmagazynowany plaster miodu roi się od robaków, które żywią się resztkami miodu i wosku.
- Usunęłam robaki i włożyłam je do plastikowej torby podczas czyszczenia paneli. Po zakończeniu wróciłam do pokoju, w którym zostawiłam robaki i stwierdziłam, że były wszędzie. Uciekły z torby, mimo że była zamknięta. A kiedy sprawdziłam, zobaczyłam, że worek jest dziurawy. Było tylko jedno wytłumaczenie: robaki zrobiły dziury i uciekły – opowiadała badaczka.
I tak rozpoczął się wieloletni projekt badawczy mający na celu określenie źródła ucieczki robaków: czy zrobiły dziury, zjadając plastik, czy też zmodyfikowały go chemicznie? - Sprawdziliśmy to, przeprowadzając odpowiednie eksperymenty laboratoryjne i odkryliśmy, że polietylen został utleniony – powiedziała Bertocchini.
Naukowcy zidentyfikowali w ślinie mola woskowego dwa enzymy zdolne do rozkładania plastiku na małe polimery. Chociaż nie ustalili jeszcze, jak działają enzymy, już przewidują ich potencjalne zastosowania.
- Możemy sobie wyobrazić scenariusz, w którym te enzymy są używane w roztworze wodnym, a litry tego roztworu są wylewane na stosy zebranego plastiku w zakładzie gospodarki odpadami – wyjaśniają naukowcy pracujący nad badaniem śliny robaków.
Czeka nas rewolucja w walce z plastikiem?
To nie jest jedyne badanie skupiające się na enzymach zwierzęcych zdolnych do rozkładania plastiku. Superenzym, który szybko rozkłada plastikowe butelki po napojach, zwykle wykonanych z plastiku PET, został ujawniony w 2020 roku, zainspirowany błędem znalezionym na wysypisku odpadów w Japonii i przypadkowo zmodyfikowanym, aby zwiększyć jego moc. Enzym, który rozkłada PET, został również wyprodukowany z bakterii w kompoście z liści, podczas gdy inny robak z wysypiska śmieci może jeść poliuretan, plastik, który jest szeroko stosowany, ale rzadko poddawany recyklingowi, podaje The Guardian.
Tymczasem naukowcy ze szwedzkiego Uniwersytetu Technologicznego Chalmers poinformowali w raporcie z grudnia 2021 r., że zidentyfikowali około 30 000 enzymów mikrobiologicznych zdolnych do degradacji 10 głównych komercyjnych tworzyw sztucznych. Zasugerowali, że bakterie rozwijające się na wysypiskach śmieci rozwijają te enzymy w bezpośredniej odpowiedzi na zanieczyszczenie plastikiem.
- Znaleźliśmy wiele dowodów potwierdzających fakt, że potencjał globalnego mikrobiomu do degradacji plastiku jest silnie skorelowany z pomiarami zanieczyszczenia środowiska plastikiem. To znaczący dowód na to, jak środowisko reaguje na presję, jaką na nie wywieramy – powiedział Aleksej Zelezniak, profesor biologii systemów na Chalmers University of Technology.
Zelezniak dodał również, że następnym krokiem byłoby przetestowanie w laboratorium najbardziej obiecujących kandydatów na enzymy, aby dokładnie zbadać ich właściwości i szybkość degradacji plastiku, jaką mogą osiągnąć.
Źródło: Treehugger, The Guardian

Mięso z laboratorium nie dla Włochów
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?