Stan wód w polskich rzekach wymaga poprawy. Na liście grzechów zanieczyszczenia komunalne, przemysłowe i rolnicze

Kontynuując przegląd statystyk - 60% rzek ma stan umiarkowany, a 30% słaby lub zły. Według Wód Polskich "Poprawa stanu wód w Polsce to nasz wspólny cel, który możemy osiągnąć odpowiednim użytkowaniem zlewni i wdrażaniem konkretnych działań".

Plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy stanowią podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych i określają zasady gospodarowania nimi. Zawierają rekomendacje działań dla wszystkich jednolitych części wód, obejmujących jeziora, zbiorniki wodne, jak również rzeki, potoki, strumienie, przybrzeżne fragmenty wód morskich i wody podziemne.

To jedne z najważniejszych dokumentów planistycznych w gospodarce wodnej, opracowywanych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Na jakość wód w rzekach, jeziorach i innych zbiornikach wpływa nie tylko aktywność w ich sąsiedztwie, ale także na obszarze całej ich zlewni.

Na stan wód wpływają wszelkie aktywności, które zaburzają równowagę stanu wód, zwane presjami. Presją może być

• emisja zanieczyszczeń, takich jak ścieki, intensywne nawożenie - presje fizykochemiczne,
• przekształcenia naturalnych warunków koryta rzecznego lub jeziora – presje hydromorfologiczne.

Powodują, że stan wód się pogarsza, a co za tym idzie – ich jakość się obniża. Wody złej jakości to zagrożenie nie tylko dla organizmów wodnych, ale dla całych ekosystemów zależnych od wód, a także dla człowieka.

Jedną z presji wywieranych na wody są zanieczyszczenia, których źródłem są m.in. ścieki przemysłowe i komunalne, zanieczyszczenia z powietrza, a także spływające z pól do wód resztki nawozów. Zbyt duża ilość związków azotu i fosforu prowadzi do najtrudniejszego do zwalczania zjawiska zwanego eutrofizacją (przeżyźnienie) zbiorników wodnych. Zanieczyszczone wody przyczyniają się do niszczenia, a nawet wymierania roślin i zwierząt.

Dążenie do poprawy stanu wód w Polsce to proces wymagający odpowiedzialności i konsekwencji. Działania przewidziane na cykl 2022-2027 zaplanowano tak, aby uwzględniały istniejące plany i programy, wykorzystując synergię między nimi: działania w zakresie gospodarki komunalnej wynikają z przepisów prawa oraz KPOŚK, a za ich realizację odpowiadają przede wszystkim gminy.

Nowoczesne i sprawne oczyszczalnie ścieków komunalnych są najskuteczniejszym narzędziem ograniczającym wpływ człowieka na stan wód, dlatego większość działań skupia się na współpracy pomiędzy gminami, KPOŚK i IIaPGW.

Niestety nie wszędzie jest możliwy rozwój sieci kanalizacyjnej. Dlatego ewidencja infrastruktury związanej z gospodarką ściekową na obszarze gminy poza aglomeracjami, czyli zbiorników bezodpływowych to ważne działanie, należące do obowiązków samorządów terytorialnych.

Nieszczelne szamba sprawiają, że ścieki bytowe przenikają do gleby i wód gruntowych, mogąc zanieczyścić nie tylko wody powierzchniowe, ale i podziemne. Dlatego monitoring przydomowych oczyszczalni ścieków i szamb i zbiorników bezodpływowych to duże wyzwanie dla samorządów, ale również bardzo istotny element troski o stan środowiska i wód w najbliższej okolicy.

Koniec konsultacji społecznych II aktualizacji planów gospodarowania wodami – IIaPGW, to dopiero początek ich wdrażania! Po przejściu ścieżki legislacyjnej oraz uzgodnieniowej, projekt IIaPGW zostanie przyjęty w drodze rozporządzenia ministra właściwego ds. gospodarki wodnej, jako dokument obowiązujący prawnie przez kolejnych 6 lat. Pozwoli to wspólnie wdrożyć zaplanowane w nich rozwiązania i działania naprawcze. Przyjęcie tego jednego z najważniejszych dla krajowej gospodarki wodnej dokumentu, pozwoli na realizację tysięcy działań na rzecz poprawy stanu wód.

Wciąż pozostaje wiele do zrobienia – zanieczyszczenia komunalne, przemysłowe, czy rolnicze, błędy popełnione w zarządzaniu wodami w przeszłości, a nawet zwykłe zaśmiecanie – wszystko to ma destrukcyjny wpływ na jakość wód. Dlatego wspólne działania: Wód Polskich, ministerstw, samorządów, organizacji ochrony środowiska, a także każdego z nas, pozwolą na naprawę aktualnej sytuacji, wskazują Wody Polskie.

Źródło: PGW Wody Polskie