W hodowli wróciliśmy do lat 50. Pogłowie świń w Polsce jest najniższe od tamtych czasów

Liczba niemal 100 gospodarstw, które likwidowały każdego kolejnego dnia hodowlę świń, robi ponure wrażenie. Analizę tego rynku przygotowała firma Gobarto. Według zebranych przez nią danych od stycznia do listopada 2021 roku w Polsce zlikwidowano ponad 31,5 tys. stad trzody chlewnej, czyli aż 30,4% wszystkich istniejących jeszcze w styczniu.

Według informacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i prowadzonego przez nią rejestru 30 listopada 2021 r. w Polsce zarejestrowane były 72 134 stada trzody chlewnej.

W 2021 r. codziennie w Polsce ubywało średnio po 96 stad trzody. Najbardziej dramatyczna sytuacja panowała w pierwszym kwartale 2021 r., kiedy likwidowano nawet 250 stad. Od kwietnia trend ten wyraźnie spowolnił i każdego dnia ubywało średnio około 35 stad, czyli ponad tysiąc miesięcznie.

Podstawowym powodem była nieopłacalność produkcji oraz rozprzestrzeniająca się epidemia afrykańskiego pomoru świń. ASF dotknął w tym roku zwłaszcza regiony takie, jak Wielkopolska, Podkarpacie czy województwa lubelskie i łódzkie. Od początku roku do połowy grudnia Główny Inspektorat Weterynarii poinformował o 123 ogniskach ASF u świń oraz 2893 przypadkach u dzików.

• Dolnośląskie - 173 515 (-20 487)
• Kujawsko-Pomorskie - 1 084 019 (-84 611)
• Lubelskie - 428 166 (-59 969)
• Lubuskie - 205 148 (+8 614)
• Łódzkie - 1 000 861 (-222 914)
• Małopolskie - 134 888 (-8 824)
• Mazowieckie - 1 313 773 (-135 394)
• Opolskie - 418 580 (+7 968)
• Podkarpackie - 126 604 (-34 051)
• Podlaskie - 348 107 (-2 642)
• Pomorskie - 661 006 (+3 775)
• Śląskie - 239 426 (-14 378)
• Świętokrzyskie - 209 086 (-30 615)
• Warmińsko-Mazurskie - 598 611 (-70 288)
• Wielkopolskie - 2 509 004 (-665 996)
• Zachodniopomorskie - 455 702 (-30 392)

Zagłębiem trzodziarskim była i wciąż jest Wielkopolska, gdzie hoduje się ponad 52% polskiego pogłowia świń. Region stracił jednak wraz z drastycznym spadkiem pogłowia w 2021 r. Jeszcze na początku 2021 r. województwo miało ponad 28% udziału w całkowitym pogłowiu trzody w Polsce. W kończącym się już roku stado trzody w tym regionie zmniejszyło się niemal o 666 tys. sztuk.

W ostatnich miesiącach spadł także udział województwa łódzkiego. Wynosił on na koniec listopada br. 10,1%, podczas gdy w połowie 2020 r. było to 11,4%. O niemal 223 tys. sztuk świń mniej w porównaniu z początkiem 2021 r. było na koniec listopada br. w Łódzkiem (spadek o 18,2%), a o ponad 135 tys. mniej na Mazowszu (-9,3%).

Są regiony, które zyskały na znaczeniu w kontekście trzody chlewnej. W tym czasie z 12,6% do 13,3% wzrósł natomiast udział Mazowsza. Na uwagę zasługuje woj. warmińsko-mazurskie, którego udział w krajowym pogłowiu trzody i produkcji wieprzowiny systematycznie rośnie, co jest wyłączną zasługą powstających w tym regionie profesjonalnych hodowli.

W 2021 r. hodowcy generalnie likwidowali stada trzody chlewnej, niezależnie od ich wielkości. Najmniejszy spadek (14,5%) odnotowano na Podlasiu, największy na Lubelszczyźnie (49,3%).

Gobarto wskazuje na pewną prawidłowość – zamykano głównie najmniejsze hodowle. Od stycznia do końca listopada zniknęła np. ponad połowa mikrostad do pięciu świń. W przypadku największych hodowli (ponad 1000 świń) ubyło ich w skali Polski 6,6%, choć w niektórych regionach przybywało. Powodem likwidacji były także decyzje administracyjne dotyczące hodowli w strefach zagrożonych i zapowietrzonych stad, które nie spełniały wymogów bioasekuracji.

Na koniec listopada 2021 r. całkowite pogłowie trzody w Polsce wyniosło zaledwie 9,9 mln sztuk, a to oznacza, że było aż o 1,36 mln mniejsze w porównaniu z początkiem roku. Jest to najniższy poziom pogłowia od około 70 lat.

Tylko w 3 województwach pogłowie trzody chlewnej zwiększyło się:

• lubuskim o 4,4%,
• opolskim (1,9%),
• pomorskim (0,6%).

Przyrost pogłowia w tych regionach nie ma jednak większego znaczenia dla sytuacji w całej Polsce ze względu na nieduży udział wskazanych województw w hodowli. Warto zwrócić uwagę też na Podlasie, w którym pogłowie trzody w listopadzie 2021 r. utrzymywało się na podobnym poziomie co w styczniu br. Region ten był pierwszym w kraju, który zmagał się z problemem ASF (obecnie ta choroba występuje w innych częściach kraju).

Postępuje koncentracja w hodowli trzody chlewnej. Systematycznie spada udział najmniejszych stad. Na koniec listopada 2021 r. w Polsce było już tylko nieco ponad 12 tys. mikrostad (do pięciu świń). Choć stanowiły one niemal 17% wszystkich hodowli, to utrzymywano w nich zaledwie 0,3% krajowego pogłowia.

Jednocześnie w największych stadach liczących ponad tysiąc świń, których w Polsce na koniec listopada było jedynie 1940 (2,7%. wszystkich) utrzymywano ponad 5 mln sztuk trzody, tj. 50,8% pogłowia.

• 2002 - 25
• 2010 - 38
• 2016 - 48
• 2018 - 67
• 2019 - 90
• 2020 - 109
• IV 2021 - 124
• XI 2021 - 137

Gobarto podaje przykłady: w Niderlandach średnia wielkość stada trzody to ponad 2,7 tys. sztuk, a w Danii ponad 3,7 tys. sztuk.

Źródło: informacja prasowa