Walec Zielonego Ładu przejedzie przez rolnictwo. Jak zniosą to uprawy rzepaku i innych roślin oleistych?

- Zielony lad zdeterminuje nasze działania przez najbliższe lata - uważa Juliusz Młodecki, Prezes Krajowego Zrzeszenia Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych. - Chcemy nadać temu na tyle realny kształt, by był dla rolników do zaakceptowania i temu służy ta konferencja - zapowiedział, otwierając XIV Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych w Minikowie.

Jednym z pierwszych, którzy zabrali głos, był Jan Krzysztof Ardanowski, poseł i przewodniczący rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Prezydencie RP. - To jest ideologiczna strategia, nieprzeliczona, nieprzemyślana, a odwołująca się do szczytnych haseł, niebezpieczna dla rolnictwa - tak były minister mówi o strategiach Zielonego Ładu.

- Ten walec Zielonego Ładu przez Europę przejdzie. Obowiązkiem osób odpowiedzialnych za rolnictwo jest znalezienie modus operandi, szukanie rozwiązań, które nie spowodują drastycznych start w polskim rolnictwie.

- Pytanie co uprawiać? To, co w poszczególnych warunkach klimatycznych może być uprawiane i żaden Zielony Ład nie może nam w tym przeszkadzać. Trzeba szukać możliwości rozwoju, uwzględniając specyficzne cechy poszczególnych gatunków, jak cieplejsze rejony dla słonecznika, lepsza gleba.

- Szukanie odmian dobrze plonujących w polskich warunkach jest naszym wspólnym zadaniem. Bzdurą i głupota jest ograniczenie produkcji żywnoci w krajach, które mają do tego sposobność - przekonuje Jan Krzysztof Ardanowski.

Nina Dobrzyńska, dyrektor departamentu klimatu i środowiska MRiRW mówiła o założeniach EZŁ. Wskazała w swoim wystąpieniu, że zadaniem jest szukać możliwości, które nie ograniczą, a pozwolą wykorzystać potencjał polskiego rolnictwa, ważne dla utrzymania polskich gospodarstw rolnych, dochodów rolników.

Forum zorganizowali wspólnie 26 stycznia 2022 r. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych oraz Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju.

Tak zatytułowane wystąpienie poprowadził prof. dr hab. Marek Mrówczyński, IOR-PIB w Poznaniu, przedstawiają c obliczenia i analizy zespołu specjalistów z IOR.

Profesor zaczął od wskazania przyszłościowych kierunków w ochronie roślin:

• integrowana ochrona roślin
• integrowana produkcja roślin
• precyzyjne ochrona roślin
• rolnictwo precyzyjne.

Zielony Ład i strategie dotyczące rolnictwa mówią m.in. o ograniczeniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin.

Naukowiec z Instytutu Ochrony Roślin wskazał aktualne i prognozowane znaczenie chorób np. rzepaku ozimego w Polsce. Zwiększać się będzie presja czerni krzyżowych, mącznika prawdziwego czy szarej pleśni i werticilioza rzepaku. Przybędzie również chwastów (np. miotły zbożowej, fiołka) i szkodników (np. chowacza galasówka czy drutowców)

Prof. Marek Mrówczyński wspomniał, że odmian rzepaku odpornych na kiłę kapustnych mamy obecnie 12, niebawem będą kolejne. - Kiła jest idealnym przykładem braku higieny pól, powinniśmy brać przykład z covida, który nauczył nas higieny.

Prof. Mrówczyński: Sprawa bardzo ważna to wprowadzenie odmian odpornych na nowe zagrożenia, np. czerń krzyżowych czy zagrożenia chwastów będą jeszcze większe.

- W soi nie było chorób, ale już je obserwujemy, w przyszłości problemy będą większe wraz z większą powierzchnią, co jest typowe dla nowo wprowadzanych upraw - wyjaśniał prelegent. To samo dotyczy upraw słonecznika, którego zwiększenie powierzchni 20 razy w ciągu 20 lat wpłynęło na wzrost zagrożeń.

Naukowcy z Poznania wyliczyli wpływ ewentualnego wycofania substancji czynnych środków ochrony roślin na ilość i jakość plonu roślin:

• rzepak - obniżenie plonu o 20-25%, jakości o 10-30%
• pszenica - obniżenie plonu o 5-30, jakości o 10-70
• kukurydza - obniżenie plonu o 5-30, jakości o 0-10
• ziemniaki - obniżenie plonu o 20-70, jakości o 10-70
• buraki cukrowe - obniżenie plonu o 30-70, jakości o 30-70.

Profesor przywołał także szacunki departamentu rolnictwa Stanów Zjednoczonych z listopada 2020 roku. Wpływ Strategii od pola do stołu na rolnictwo EU - spadek produkcji:

• rzepak i soja - -37,8% produkcji
• oleje roślinne - 14,8%
• buraki cukrowe - 18,2%
• pszenica - 24,7%

W projekcie Planu Strategicznego WPR 2023-2027 podano, że ograniczenie stosowania środków ochrony roślin w Polsce wyniesie od 3,11 do 7,48%.

Problemem dla ochrony roślin jest wycofywanie kolejnych substancji czynnych. W podsumowaniu specjalista z IOR wskazał:

• Problem ze zwalczaniem wielu agrofagów oraz zapewnieniem ochrony upraw rolniczych.
• Wzrost odporności agrofagów wynikający z mniejszej rotacji grup chemicznych oraz substancji czynnych.
• Większe zużycie środków ochrony roślin, gdyż nowsze preparaty działają bardzo krótko.
• Zmniejszenie wielkości oraz jakości uzyskiwanego plonu surowców roślinnych.
• Zwiększenie kosztów produkcji roślinnej, ponieważ środki biologiczne są znacznie droższe.
• Niższe dochody gospodarstw rolniczych, gdyż nowe preparaty zwiększają liczbę zabiegów, a patenty substancji czynnych podwyższają koszty.
• Wzrost zagrożeń stosowanie środków ochrony roślin niezgodnie z prawem, czyli etykietą.
• Wzrost zagrożeń związanych z nielegalnym importem środków ochrony roślin.