Złota polska jesień. Liście mogą być żółte, pomarańczowe i czerwone - o czym informuje nas kolor liści? Dlaczego spadają z drzew?

Dzieci robią z nich zielnik, a dorośli często suną w ich gąszczu do pracy. Liście. Warto czasem się zatrzymać i wiedzieć, co każdy z nich znaczy dla środowiska. W przestrzeni miejskiej nadmiar liści usuwają służby porządkowe, w ogrodzie warto je zostawić, gdyż mogą stanowić dom dla leśnych zwierząt, np. jeży.

W przyrodzie okres zrzucania liści to przygotowanie drzew do nadchodzących mrozów. Zimą proces fotosyntezy jest utrudniony, słońca jest mniej, a temperatura prowadzi do zamarzania wody. Wiele niekorzystnych czynników może doprowadzać do obumierania roślin. Drzewa pozbywają się liści, które są nośnikiem wody. W ten sposób na czas zimowy wiele gatunków, takich jak dąb, klon czy buk, przechodzi w stan fizjologicznego spoczynku.

- Zimą drzewo musi bronić się przed śmiercią spowodowaną przesuszeniem. Zrzucając liście, oszczędza wodę, która by przez nie wyparowywała – przekazują w mediach społecznościowych Lasy Państwowe.

Zanim liście całkowicie opadną z drzew, możemy obserwować zachodzące w nich procesy chemiczne. Widać je po zmienności kolorów. Najprościej określa się je wiosną i latem – kwitną, a więc są zielone, pełne chlorofilu. Gdy dni stają się krótsze, chlorofil ulega rozkładowi i zastępują go inne związki.

W połowie jesieni ilość barwników zmienia się - widzimy liście żółte, pomarańczowe lub intensywnie czerwone. W czasie ciepłych i suchych dni ujawnia się więcej czerwieni, podczas opadów żółci. Odpowiadają za to ksantofil, karoten i antocyjan. Do listopada będą one chronić roślinę przed nadmiernym promieniowaniem i wyłapywać szkodliwe dla komórek wolne rodniki tlenowe. Na naszej półkuli przebarwianie liści postępuje z północy na południe z prędkością 60-70 km/h.

- Najszybciej zaczyna przebarwiać się jarzębina, najpóźniej buki i dęby. W ogóle nie przebarwiają się (zrzucają zielone liście) np. olcha, często jesion – wynika z informacji leśników.

Późna jesień przynosi obumieranie liści. Większość staje się sucha i gotowa do oddzielenia od drzewa. Pozostawione w przestrzeni ciemnieją i gniją w ciągu 3 lat, zwracając składniki odżywcze do gleby.

W przeciwieństwie do drzew liściastych te iglaste nie gubią swoich igieł na czas zimy. Wyjątkiem jest jedynie modrzew, który co roku je zrzuca. Dlaczego tak się dzieje? Igły mają mniejszą liczbę aparatów szparkowych, a woda odprowadzana jest przed zimą. Dodatkowo mała powierzchnia igieł i ich pokrycie substancją woskową chroni całe drzewo przed chłodem.

Nie oznacza to jednak, że jedno drzewo posiada te same igły przez cały swój żywot. Wymieniane są one w cyklach, które trwają kilka lat. Najdłużej, bo aż 10 lat, zrzuca igły jodła.