Zwracasz uwagę, czy Twoja ulubiona kawa ma oznaczenie Fairtrade? Producenci zarabiają często mniej niż dolara dziennie. Co trzeba zmienić?

OPRAC.:
Justyna Madan
Justyna Madan
Kiedy my cieszymy się filiżanką aromatycznej kawy, wysokie koszty produkcji, małe zbiory i niskie ceny skupu sprawiają, że większość peruwiańskich rolników zajmujących się uprawą kawy żyje w ubóstwie. Mieszkańcy mają trudności w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.
Kiedy my cieszymy się filiżanką aromatycznej kawy, wysokie koszty produkcji, małe zbiory i niskie ceny skupu sprawiają, że większość peruwiańskich rolników zajmujących się uprawą kawy żyje w ubóstwie. Mieszkańcy mają trudności w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Getty Images
Skąd pochodzą produkty, takie jak kawa, kakao, owoce egzotyczne czy kosmetyki, z których korzystamy każdego dnia? Zastanawialiście się jakie historie stoją za ludźmi, którzy wytwarzają te artykuły? To drobni rolnicy i pracownicy z globalnego Południa, którzy mimo swojej ciężkiej pracy, żyją poniżej progu ubóstwa, zarabiając mniej niż 1 dolara dziennie, chociaż ich wyroby są dostępne na całym świecie. Fundacja Fairtrade Polska podpowiada, jak możemy przyczyniać się do realnych zmian.

Tak wyglądają dwie strony medalu. My, przed wyjściem do pracy, na treningu, czy podczas spotkań ze znajomymi codziennie korzystamy z produktów, które powstały z surowców wytwarzanych przez drobnych rolników i producentów z południowych regionów świata. Jednocześnie około 768 milionów ludzi cierpi z powodu niedożywienia, z czego ponad 98 proc. pochodzi z krajów globalnego Południa.

Dlaczego powinniśmy zainteresować się globalnym Południem?

Wbrew pozorom to właśnie globalne Południe stanowi większość we współczesnym świecie, niezależnie od tego, czy mierzymy to liczbą państw, ich powierzchnią czy liczbą mieszkańców.

Spośród blisko 8 miliardów ludzi, ponad 6,5 miliarda żyje na globalnym Południu, czyli w krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Afryki, Azji Południowej oraz Oceanii.

Ze względu na rozległość tych obszarów, wyróżnia je m.in. różnorodność kulturowa, językowa oraz klimatyczna, z których czerpiemy na całym świecie. Tymczasem mieszkańcy tych krajów mierzą się z brakiem odpowiedniego wynagrodzenia za ciężką pracę w tropikalnym słońcu i deszczu.

Właśnie te regiony świata swoimi działaniami obejmuje system etycznej certyfikacji produktów Fairtrade, działający na rzecz poprawy sytuacji społeczności rolniczych w krajach globalnego Południa i reprezentujący ponad 1,9 miliona rolników i pracowników najemnych z ponad 70 krajów.

Czy wiesz skąd pochodzi Twoja kawa?

Przenieśmy się na chwilę do Peru, na którego terenie uprawia się ziarna kawy. Tamtejsze gospodarstwa zajmują przeciętnie powierzchnię dwóch hektarów i leżą na wysokości od 800 do 2000 m n.p.m. Zbiór plonów trwa od marca do lipca, a w wyżej położonych strefach nawet do listopada.

Jedną z największych w kraju organizacji z certyfikatem Fairtrade zrzeszającą drobnych producentów jest związek CECOVASA. Rolnicy rocznie produkują ponad 3,5 t ziaren kawy, które są eksportowane bezpośrednio do Stanów Zjednoczonych i Europy. CECOVASA dostarcza kawę z segmentu specialty, która była wielokrotnie nagradzana w krajowych konkursach kawowych, a w 2010 r. została uznana za najlepszą na świecie.

Niestety wysokie koszty produkcji, małe zbiory i niskie ceny skupu sprawiają, że większość peruwiańskich rolników zajmujących się uprawą kawy żyje w ubóstwie. Mieszkańcy mają trudności w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych:

  • 72 proc. z nich nie ma dostępu do czystej wody pitnej,
  • w domach 68 proc. nie ma prądu,
  • w 34 proc. gospodarstwach domowych brakuje podstawowych sanitariatów,
  • poziom niedożywienia dzieci sięga 41 proc.

– Z całą pewnością ziarna kawy, jak i inne surowce wytwarzane w krajach globalnego Południa, to bardzo dochodowy towar dla branży spożywczej, jednak rolnicy zajmujący się ich uprawą nie odczuwają tego w takim samym stopniu – tłumaczy Michał Bryda-Przybyszewski, PR & Communications Manager z Fairtrade Polska.

Zarobki rolnika w dużej mierze zależą od wahań cen surowców na światowym rynku, sytuacji gospodarczej w regionie, a także warunków atmosferycznych, które w wyniku zmian klimatycznych stają się coraz bardziej nieprzewidywalne. W praktyce rolnik często zmuszony jest sprzedawać swoje plony poniżej kosztów produkcji.

- Wskutek tego nie jest w stanie się utrzymać czy zapewnić sobie i swojej rodzinie odpowiedniego wykształcenia ani opieki lekarskiej. Fairtrade powstał po to, by to zmienić – dodaje Bryda-Przybyszewski.

Jak być fair wobec innych? To powinno się zmienić

Uczciwe warunki handlowe dają drobnym rolnikom i pracownikom najemnym większą kontrolę nad swoim życiem i umożliwiają im podejmowanie decyzji o przyszłości. Osoby te należą do najbardziej marginalizowanych grup w globalnym systemie handlowym, jednak w systemie Fairtrade są centralnym punktem wszystkich działań.

Co Fairtrade daje rolnikom? Otrzymują oni m.in.: cenę minimalną, która ma pokrywać średnie koszty zrównoważonej produkcji i jest zabezpieczeniem w przypadku spadku cen na rynku. Dodatkowym aspektem jest także premia Fairtrade, czyli specjalne środki wypłacane oprócz ceny skupu plonów. Te fundusze przeznaczane są na wybrane przez rolników cele rozwojowe, które podnoszą jakość życia lokalnych społeczności.

Poza kwestiami ekonomicznymi, kładzie się też nacisk na kwestie społeczne i środowiskowe. Aby móc ubiegać się o certyfikat ze znakiem Fairtrade należy spełnić różne warunki, które dotyczą:

  • ochrony praw pracowniczych,
  • równouprawnienia kobiet,
  • zakazu dyskryminacji,
  • zakazu pracy przymusowej i pracy dzieci.

W kwestiach środowiskowych standardy Fairtrade obejmują takie obszary jak odpowiedzialne zarządzanie wodą i odpadami, zachowywanie bioróżnorodności i żyzności gleby czy ograniczanie stosowania pestycydów i środków agrochemicznych.

Dzięki dodatkowym środkom, peruwiańscy członkowie spółdzielni CECOVASA inwestują w budowę nowych przetwórni, biorą udział w programach szkoleniowych na temat właściwego przechowywania i transportu kawy, a także zatrudniają doradców rolniczych, którzy dzielą się wiedzą z zakresu kontroli jakości, rolnictwa ekologicznego oraz ochrony środowiska.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera