Spis treści
Rolnicy: sytuacja jest dramatyczna. Drastycznie spadły ceny zbóż
Z analizy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa za okres 20-26 marca 2023 r. wynika, że żyto było w tym czasie o 27 proc. tańsze niż przed rokiem, pszenica o 23 proc., tak samo różni się cena pszenżyta. Najmniejsza zmiana dotyczy kukurydzy, której ziarno jest tańsze o 9 proc. w porównaniu ze stawką sprzed 12 miesięcy.
Średnie ceny skupu w Polsce wyniosły w tym czasie (dane według Zintegrowanego Systemy Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW):
- pszenica konsumpcyjna 1180 zł/t
- żyto konsumpcyjne 884 zł/t
- jęczmień paszowy 1030 zł/t
- pszenżyto 1034 zł/t
- kukurydza 1186 zł/t
Ceny zbóż, Kujawsko-Pomorskie (ODR) 5-6 kwietnia 2023
- pszenica paszowa 840-970 zł/t
- pszenica konsumpcyjna 1000-1050 zł/t
- jęczmień paszowy 740-850 zł/t
- żyto paszowe 690-800 zł/t
- żyto konsumpcyjne 690-800 zł/t
- pszenżyto paszowe 720-850 zł/t
- kukurydza sucha 890-1000 zł/t
- owies konsumpcyjny 690 zł/t
- owies paszowy 690 zł/t
Wobec sytuacji spadających cen zbóż, napływu ziarna z Ukrainy i wysokich kosztów produkcji wciąż protestują rolnicy w Szczecinie. Nowy minister rolnictwa Robert Telus, który zastąpi na stanowisku Henryka Kowalczyka (podał się 5 kwietnia do dymisji), nie będzie miał łatwego zadania. Producenci rolni niecierpliwie czekają na realizację postulatów spisanych podczas okrągłego stołu rolniczego.
Wielkopolska Izba Rolnicza w jednej ze swoich publikacji komentuje sytuację:
Obecnie sytuacja na rynku zbóż jest tematem, o którym mówi całe środowisko rolnicze. Niekontrolowany napływ zbóż, rzepaku oraz kukurydzy spowodował gwałtowny spadek cen na rynku polskim. Emocje podgrzała ubiegłoroczna wypowiedź (już byłego) Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Henryka Kowalczyka, uspokajająca rolników, że ceny zbóż będą rosły i nie ma sensu ich sprzedawać.
Niestety tak się nie stało jak zapewniał Kowalczyk, gdyż ceny zbóż spadły do poziomu, który według prowadzonych przez nasz samorząd rolniczy regularnie kalkulacji, nie gwarantuje opłacalności ich produkcji. Co gorsze, magazyny są pełne, co w kontekście upływającego czasu i nowych żniw powoduje słuszny gniew rolników.
Spadające ceny zbóż powodem frustracji rolników i protestów
„Spotkałem się już z ceną niemal równa 1000 zł za tonę pszenicy” – pisał już w połowie lutego jeden z rolników, a inny uważał, że za chwilę trudno będzie i o taką cenę. Wykresy pokazują wyraźnie – ceny zbóż spadają, a to bardzo niepokoi rolników, którzy mają jeszcze znaczne zapasy z ubiegłorocznych zbiorów.
Po ogłoszeniu dopłat do pszenicy i kukurydzy niektóre firmy skupujące ziarno nieznacznie podniosły stawki. Marzec przyniósł jednak kolejne spadki w notowaniach, protesty i rolniczy okrągły stół u ministra Kowalczyka.
Ile warta jest dziś tona ziarna?
Średnie ceny skupu zbóż w Polsce miedzy 13 a 19 marca 2023 według Zintegrowanego Systemy Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW (w nawiasie zmiana z tygodnia na tydzień):
- pszenica konsumpcyjna 1222 zł/t (-1,2 proc)
- pszenica paszowa 1235 zł (-2 proc.)
- żyto konsumpcyjne 936 zł/t (-2,5 proc.)
- żyto paszowe 967 zł/t (+1,1 proc.)
- jęczmień konsumpcyjny 909 zł/t (-5,8 proc.)
- jęczmień paszowy 1040 zł/t (-5,4 proc.)
- kukurydza paszowa 1203 zł/t (-2,5 proc.)
- owies konsumpcyjny 1040 zł/t (-10,1 proc.)
- owies paszowy 1025 zł/t (-0,9 proc.)
- pszenżyto 1083 zł/t (-0,5 proc.)
– Chcemy dopłacać do pszenicy i kukurydzy, bo to idzie głównie na eksport. Dopłaty uzależnione będą od regionów Polski. Najwięcej dla rolników w woj. podkarpackim i lubelskim. Dopłacamy nawet 250 zł do tony, ale przelicznik – do hektara – zapowiadał w lutym wicepremier, minister rolnictwa Henryk Kowalczyk. KE zgodziła się na taką pomoc.
Aktualne stawki za pszenicę, owies, żyto, jęczmień
„Wywiozę do skupu w najbliższym czasie przynajmniej 20 ton, póki jedna z firm skupuje, inne 3 w okolicy już nie chcą ziarna. Nie wiadomo co robić, żeby nie zostać ze zbożem, które będzie coraz mniej warte” – dzielił się wątpliwościami rolnik z województwa kujawsko-pomorskiego w połowie lutego. Takich producentów rolnych pełnych niepokoju jest znacznie więcej. Ile w ostatnich dniach płacą skupy zbóż?
Ceny zbóż, Kujawsko-Pomorskie (ODR) 31 marca 2023
- pszenica paszowa 850-100 zł/t
- pszenica konsumpcyjna 1060 zł
- żyto paszowe 700 zł/t
- żyto konsumpcyjne 700 zł/t
- pszenżyto paszowe 730-860 zł/t
- kukurydza sucha 940 zł/t
- owies konsumpcyjny 700 zł/t
Ceny zbóż w skupach, Kujawsko-Pomorskie (ODR) 21.02.2023
- pszenica paszowa 1150-1180 zł/t
- żyto paszowe 1100 zł/t
- pszenżyto paszowe 1050 zł/t
- kukurydza sucha 1150 zł/t
Województwo łódzkie, targowisko Jeżów, dane ODR z 29 marca 2023
- pszenica 1200 zł/t
- pszenżyto 1000 zł/t
- jęczmień 1200 zł/t
- owies 1000 zł/t
Łódzki ODR, ceny targowiskowe, Bełchatów 20.02.2023
- żyto 1400 zł/t
- pszenica 1800 zł/t
- pszenżyto 1400 zł/t
- jęczmień 1500 zł/t
- owies 1400 zł/t
- kukurydza 1800 zł/t
- mieszanka zbożowa 1600 zł/t
Prognozy ekonomistów, czyli co dalej z cenami zbóż w Polsce
Ekonomiści Credit Agricole uważają, że II połowa 2023 r. przyniesie ożywienie wzrostu gospodarczego, jednocześnie prognozują obniżenie cen zbóż w sezonie 2023/2024 oraz dalszy spadek cen rzepaku. W Agromapie Wiosna 2023 zawarli analizę, z której wynika, że obniżeniu cen zbóż na światowym rynku sprzyjają:
- zmniejszenie niepewności na rynku,
- odpływ kapitału spekulacyjnego,
- a także kontynuacja ukraińskiego eksportu zbóż przez Morze Czarne.
W sezonie 23/24 oczekujemy dalszego spadku cen zbóż wraz z prawdopodobnym zwiększeniem się ich światowej podaży w reakcji na wzrost opłacalności ich produkcji. W konsekwencji, uwzględniając tendencje na globalnym rynku zbóż oraz czynniki krajowe prognozujemy, że ceny pszenicy i kukurydzy w Polsce wyniosą odpowiednio ok. 100 zł/dt i 98 zł/dt na koniec 2023 r. oraz ok. 95 zł/dt i 85 zł/dt na koniec 2024 r.
Czy taka prognoza sprawdzi się? Jak zwykle głównymi czynnikami ryzyka są warunki agrometeorologiczne wśród głównych światowych producentów i eksporterów zbóż. Niezwykle istotne będzie pojawienie się pierwszych szacunków sytuacji popytowo-podażowej w sezonie 23/24, przebieg wojny w Ukrainie, a także trwałość porozumienia w sprawie ukraińskiego eksportu zbóż przez Morze Czarne, wskazują eksperci banku Credit Agricole.