Drzewa dają nam nie tylko tlen i schronienie. Jest więcej powodów dla których powinniśmy dbać o drzewa

Drzewa są piękne, potrafią przeżyć kilkaset, a nawet tysięcy lat (chociaż dotyczy to np. mamutowca olbrzymiego, który nie występuje w Polsce). Sadzi się je dla dekoracji i dla uzyskania cienia w upalne dni, ale korzyści mają dużo więcej. Warto się im przyjrzeć i sprawdzić, dlaczego zamiast zabetonowywać miasta, powinno inwestować się w drzewa. A przede wszystkim, jeśli są zdrowe, zachowywać te, które już żyją, ponieważ potrzeba kilku lat, żeby drzewo w pełni spełniało swoje funkcje.

„Reakcja człowieka na drzewa wykracza poza zwykłe podziwianie ich piękna. W leśnym gaju czujemy się pogodni, spokojni, zrelaksowani i wyciszeni. Czujemy się tu „jak w domu“. Uspokajający wpływ pobliskich drzew i zieleni miejskiej może znacznie ograniczyć stres i znużenie w miejscu pracy, uspokoić ruch uliczny, a także skrócić czas rekonwalescencji po operacjach” - czytamy w broszurze Trees are good, Międzynarodowego Stowarzyszenia Arborystycznego.

• Drzewa filtrują powietrze – nie od dziś wiadomo, że drzewa pochłaniają dwutlenek węgla poprzez proces fotosyntezy. To nie wszystko! Absorbują również tlenki azotu, ozon, amoniak, dwutlenek siarki. Następnie wytwarzają tlen, bez którego – jak wiadomo – żadne stworzenie nie może się obejść. Ta właściwość drzew jest szczególnie ważna w miastach, ponieważ dzięki swoim umiejętnościom zapobiegają powstawaniu smogu, konsekwencją jest mniej chorób układu oddechowego. Czy wiedzieliście, że około 46 tys. ludzi umiera rocznie z powodu smogu? Drzewa pochłaniają też nieprzyjemne zapachy, zatrzymując je w liściach.
• Cisza i spokój – Czy zauważyliście, że wchodząc do lasu czy parku, poziom hałasu się zmniejsza i ogarnia nas błoga cisza? To drzewa, które redukują poziom hałasu. Odpowiednio dobrane i posadzone mogą ograniczyć poziom hałasu o 50 proc. Poza tym zieleń redukuje poziom stresu.
• Temperatura w normie – Drzewa regulują temperaturę. Latem dają cień, a co za tym idzie niezbędny podczas upałów chłód. Zimą natomiast chronią przed wiatrem, zapobiegają wychładzaniu budynków (a to zmniejsza koszty ogrzewania!) Poza tym ścinanie drzew i zastępowanie ich asfaltem i betonem, które pochłaniają ciepło sprawia, że w miastach notujemy rekordowe temperatury. Drzewa potrafią ochłodzić temperaturę nawet o 2 stopnie Celsjusza.
• Oszczędzają wodę i zapobiegają jej zanieczyszczeniu – Jak? Ponieważ drzewa dają cień, woda z niskiej roślinności wyparowuje wolniej. Drzewa potrzebują około 56 litrów wody na tydzień, aby przeżyć, a uwalniają około 700-1500 litrów. Poza tym opady burzowe są zanieczyszczone fosforem i azotem. Drzewa są naturalnym filtrem. Zapobiegają odpływowi wody deszczowej.
• Ochrona dzikiej przyrody – To tutaj żywi się i chroni wiele gatunków zwierząt i ptaków. Drzewa przyczyniają się do zwiększania bioróżnorodności.
• Odnawialne źródło energii - Zrównoważony rozwój jest tematem, o którym w ostatnim czasie mówi się coraz więcej. Już 300 lat temu leśnicy odkryli, że lasy dostarczą nam swoich zasobów tylko wtedy, kiedy ilość ściętego drewna nie przekroczy ilości drewna, które odrasta. Jeden hektar lasu dostarcza 9 m3 drewna rocznie. W tym samym czasie filtruje powietrze i produkuje tlen w ilości wystarczającej dla 35 osób każdego dnia. Drewno, które pochodzi z lasu jest źródłem energii.

- Energia w drewnie, to jest po prostu energia słoneczna. Jest to energia niewyczerpywalna. To jest właśnie fenomen lasu. Drzewa rosną i dzięki nim mamy energię słoneczną prosto z natury – mówi ekolog Krzysztof Woźniak z Polskiego Forum Klimatycznego.

I to nadal nie wszystkie korzyści, jakich drzewa nam dostarczają:

• łagodzą klimat,
• wpływają na prędkość i kierunek wiatru,
• redukują efekt miejskiej wyspy ciepła,
• wzbogacają powietrze o substancje lotne, które mają właściwości bakteriobójcze,
• regulują działanie układu nerwowego u ludzi,
• kształtują mikroklimat,
• podnoszą wartość rynkową działki.

Pomniki przyrody to „prawnie chronione, pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów”, podaje słownik PWN.

Pomnikiem przyrody może być:

• drzewo,
• krzew,
• źródło,
• wodospad,
• wywierzysko,
• skałka,
• głaz narzutowy,
• jar,
• jaskinia.

Jeśli chodzi o drzewa to zazwyczaj pomnikiem przyrody zostają te, które wyróżniają się wśród innych okazów swojego gatunku, np. obwodem pnia, wysokością, wiekiem, pokrojem czy unikalnymi wartościami przyrodniczymi.

Po czym rozpoznać pomnik przyrody? Są one oznaczone zielonymi tabliczkami, zgodnie z wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska. Możliwy jest też „drogowskaz do zabytku przyrody” przy drodze publicznej, który pomoże zlokalizować pomnik.

Pomniki przyrody w Polsce powołuje się uchwałą rady gminy. Obecnie (dane z 2021 roku) w Polsce zarejestrowanych jest 32421 pomników przyrody. Ich aktualizowaną na bieżąco listę można sprawdzić na stronie crfop.gdos.gov.pl.