Dopłaty do rolnictwa ekologicznego od 2023 r. Poznaj pakiety, zobowiązania i wymagania nowej wspólnej polityki rolnej

Projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w formie płatności ekologicznych w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023– 2027 jest kolejnym z serii zbiorem przepisów, który pozwoli uruchomić nowy nabór i dysponować pieniądze.

Rozporządzenie wyjaśnia, komu mogą być przyznane płatności ekologiczne. Rolnik musi posiadać numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Jednocześnie rolnik ten musi posiadać co najmniej 1 ha użytków rolnych (w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy o Planie Strategicznym) i musi on być na podstawie tytułu prawnego w posiadaniu tych gruntów w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności ekologicznych.

To nie koniec wymogów. Przede wszystkim rolnik musi realizować 5-letnie inne zobowiązania w dziedzinie zarządzania, na użytkach rolnych, na których prowadzi produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej, obejmujące wymogi wykraczające ponad podstawowe wymagania, w ramach określonych pakietów.

Przeczytaj też: Ile pieniędzy z dopłat bezpośrednich dostanie w 2023 pojedyncze gospodarstwo? Minister wylicza i podaje harmonogram naborów

Rolnik realizuje zobowiązanie ekologiczne od 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszych płatności ekologicznych.

Płatność ekologiczna zostanie przyznana, jeśli rolnik spełni warunki przyznania płatności ekologicznych w ramach określonych pakietów - ich lista została zawarta w rozporządzeniu.

Pakiety ekologiczne, możliwe do realizacji w ramach interwencji Rolnictwo ekologiczne, obejmują 10 opcji. Wymieniamy je łącznie z kwotami dopłat. Załącznik nr 8 określa wysokość stawek płatności ekologicznych dla gruntów w okresie konwersji (podajemy w nawiasie) oraz dla gruntów z zakończonym okresem konwersji (w zł/ha):

• Pakiet 1. Uprawy rolnicze 1 697 zł/ha (1 571).
• Pakiet 2. Uprawy warzywne 3 021 zł/ha (2 391).
• Pakiet 3. Uprawy zielarskie 1 856 zł/ha (1 856).
• Pakiet 4. Podstawowe uprawy sadownicze 3 105 zł/ha (1 961).
• Pakiet 5: Uprawy jagodowe 2 495 zł/ha (2 213).
• Pakiet 6: Ekstensywne uprawy sadownicze 1 326 zł/ha (1 326).
• Pakiet 7. Uprawy paszowe na gruntach ornych 1 638 zł/ha (1 504).
• Pakiet 8. Trwałe użytki zielone 1 043 zł/ha (1 043).
• Pakiet 9. Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi 1 640 zł/ha (1 640).
• Pakiet 10. Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą 573 zł/ha (573).

Wspomniany okres konwersji to czas, kiedy grunty, na których będzie prowadzona produkcja ekologiczna, muszą przejść okres przestawiania (konwersji).

Podstawowe wymagania dla interwencji o nazwie Rolnictwo ekologiczne wykraczają poza:

1. odnośne wymogi podstawowe w zakresie zarządzania i normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska ustanowione zgodnie z rozdziałem I sekcja 2,
2. odnośne minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, dobrostanu zwierząt, jak również wymóg ten nie ma zastosowania do zobowiązań związanych z systemami rolno-leśnymi i utrzymaniem obszarów zalesionych,
3. warunki ustanowione w zakresie utrzymywania użytków rolnych oraz
4. inne odnośne obowiązkowe wymogi ustanowione na mocy prawa krajowego i prawa Unii.

Wszystkie te obowiązkowe wymogi określono w Planie Strategicznym dla wspólnej polityki rolnej.

W przepisach zawarto także 4 kategorie zobowiązań:

• zobowiązanie realizowane na gruntach ornych obejmujące wymogi: Pakietu 1. lub Pakietu 2. lub Pakietu 3. lub Pakietu 5. lub Pakietu 7. (tzn. upraw rolniczych, upraw warzywnych, upraw zielarskich lub upraw jagodowych lub upraw paszowych – w okresie konwersji i po okresie konwersji) albo
• zobowiązanie realizowane w ramach upraw trwałych obejmujące wymogi: Pakietu 4.
  lub Pakietu 6. (tzn. podstawowych upraw sadowniczych lub ekstensywnych upraw sadowniczych – w okresie konwersji i po okresie konwersji) albo
• zobowiązanie realizowane na trwałych użytkach zielonych obejmujące wymogi Pakietu 8. (tzn. trwałych użytków zielonych – w okresie konwersji i po okresie konwersji) albo
• zobowiązanie w ramach różnych grup upraw obejmujących wymogi Pakietu 9. (tzn. pakietu dla małych gospodarstw).

Kolejny element, o którym trzeba pamiętać, to wymogi dla interwencji Rolnictwo ekologiczne. Kiedy rolnik podejmuje się realizacji zobowiązania ekologicznego, musi wypełniać poniższe wymogi:

• posiadanie planu działalności ekologicznej,
• prowadzenie rejestru działalności ekologicznej, który zawiera wykaz działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin oraz wykaz wypasów zwierząt – w przypadku prowadzenia wypasu,
• wymogi określone dla poszczególnych pakietów w załączniku nr 2 do rozporządzenia,
• wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz inne odpowiednie obowiązkowe wymogi ustanowione na mocy prawa krajowego.

Autorzy rozporządzenia wyjaśniają, że poza powyższymi, rolnik jest obowiązany przestrzegać także wymogów określonych przez doradcę rolnośrodowiskowego w planie działalności ekologicznej, dotyczących zabiegów pielęgnacyjnych, jakie muszą być przeprowadzane w sadach.

Rolą doradcy rolniczego ze specjalizacją rolnośrodowiskową jest w tym przypadku wskazanie, kiedy i jakie zabiegi pielęgnacyjne w ramach Pakietu 4. i 6. powinny być przez rolnika przeprowadzone w sadach.

Szczegółowe wytyczne znajdziesz w projekcie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w formie płatności ekologicznych w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023– 2027