Nowe dopłaty dla rolników od 2023 roku ze stawką 3 tys. zł do hektara. Takich na systemy rolno-leśne w Polsce jeszcze nie było

Od 2023 roku w ramach Planu Strategicznego przyznawane będzie wsparcie na zakładanie i utrzymanie systemów rolno-leśnych. Fundusze są przeznaczone dla rolników. Na założenie systemu rolno-leśnego będzie jednorazowe wsparcie, a potem premia wypłacana przez 5 lat.

Na czym mają polecać systemy rolno-leśne? To sposób użytkowania gruntu rolnego, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną na tym samym obszarze (gruncie ornym lub TUZ), wyjaśnia resort rolnictwa. Takie wielofunkcyjne użytkowanie gruntu ma przynosić korzyści środowiskowo-klimatyczne i jednocześnie pozytywnie wpływać na jakość plonów.

W praktyce rzędy drzew mają chronić rośliny uprawne przed wiatrem, ograniczając wywiewanie cząstek gleby (ochrona przed erozją), a także parowanie z niej wody, poprawiając bilans wodny (poprawa zasobów wodnych oraz ochrona wód powierzchniowych). Z kolei w przypadku pastwisk drzewa i krzewy dają zwierzętom schronienie przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, podnosząc ich dobrostan.

Takie systemy mają pozytywnie wpływać na różnorodność biologiczną, gdyż biocenotyczne i miododajne gatunki drzew lub krzewów są naturalnym środowiskiem występowania owadów zapylających, w szczególności pszczół.

Wsparcie będzie przysługiwało na założenie systemu rolno-leśnego – jednorazowo, w wysokości od 3 092 do 3 199 zł/ha i zróżnicowane będzie w zależności od nachylenia terenu, oraz za jego ochronę, w wysokości od 148 do 2 362 zł/ha, zróżnicowane w zależności od wybranego sposobu zabezpieczenia drzew i krzewów przed zniszczeniem. Pomoc udzielana będzie na:

- założenie systemu rolno-leśnego:

• 3 092 zł/ha - w warunkach korzystnych, albo
• 3 199 zł/ha - na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12°,

- ochronę systemu rolno-leśnego przed zniszczeniem poprzez zabezpieczenie drzew lub krzewów:

• 566 zł/ha – repelentami, albo
• 1 381 zł/ha - 3 palikami, albo
• 148 zł/ha - wełną owczą, albo
• 2 362 zł/ha – osłonkami,

- utrzymanie i pielęgnację, przez 5 lat założenia systemu rolno-leśnego, w wysokości 300 zł/ha/rok.

Poza tym, do gruntów, na których został wykonany system rolno-leśny, rolnikom przysługiwać będą również płatności bezpośrednie w roku ich założenia i kolejnych latach.

Do wsparcia będą kwalifikowały się grunty orne i TUZ (z wyłączeniem TUZ na obszarach Natura 2000), na których:

• zostanie wykonany system rolno-leśny:
• co najmniej 3 różnymi gatunkami lub rodzajami drzew lub krzewów, wśród których przeważają gatunki liściaste,
• w formie rzędowej (na gruntach ornych) lub pastwiskowej (na TUZ),
• poprzez posadzenie od 150 do 250 szt. drzew lub krzewów na 1 ha,
• drzewa lub krzewy w systemie rolno-leśnym zostaną zabezpieczone przed zniszczeniem osłonkami albo 3 palikami albo wełną owczą albo repelentami.

Nabór jest planowany od 1 czerwca do 31 lipca danego roku.

IUNG opracował poradnik na temat systemów rolno- leśnych dla rolników i doradców