Stawki ekoschematów być może poznamy dopiero wiosną 2024, uważa organizacja rolnicza. I może mieć rację

Na płatności w ramach ekoschematów, czyli nowej od 2023 roku formy wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, rolnicy poczekają dłużej, uważa Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka.

Dlaczego? Ponieważ kontrola wykonania poszczególnych praktyk dobrostanowych w ramach ekoschematów może potrwać do wiosny. Dopiero wtedy ARiMR będzie w stanie stwierdzić, czy dopłata rolnikowi faktycznie się należy. Wyjaśnia agencji Newseria Biznes przedstawicielka organizacji:

– Brakuje administracyjnych narzędzi do skontrolowania tego wykonania – mówi dr inż. Agnieszka Antczak z PFHBiPM.

Dr inż. Agnieszka Antczak docenia we wsparciu dobrostanowym kilka dobrych propozycji dla producentów, hodowców bydła i producentów mleka. - I to chyba tyle dobrego, co można o tym powiedzieć – mówi agencji Newseria Biznes.

– W tym systemie wsparcia potrzebnych jest jeszcze wiele zmian i myślę, że przede wszystkim należałoby dopracować merytorycznie zasadność niektórych ekoschematów, praktyk dobrostanowych, których wymagamy od rolników, a także rozsądnie określać sposób kontrolowania takich praktyk.
W tej chwili mamy bowiem bardzo nieprzyjemną sytuację, że rolnikom, którzy zgłosili wnioski o przystąpienie do praktyki dobrostanowej, nie zostały wypłacone zaliczki za ich realizację, ponieważ brakuje administracyjnych narzędzi do skontrolowania tego wykonania. Tak więc zmiany są jeszcze konieczne i dużo pracy przed rządzącymi – mówi dr inż. Agnieszka Antczak.

Przedstawicielka Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka uważa, że najlepszą kontrolą jest obserwacja w trakcie realizacji takich praktyk: - (...) czy nie dzieje się właśnie coś złego, czy nie są to zbyt restrykcyjne wymagania i czy rzeczywiście osoby, które przystępują do takich praktyk, zdobędą właściwe dotacje. Problemem może być to, że rolnicy dostaną za mało pieniędzy za to, że zaczynają właśnie realizować takie praktyki.

Przypomnijmy, że od 15 do 21 marca 2024 r. rolnicy mają czas na złożenie wymaganych rejestrów i oświadczeń w związku z ekoschematem Dobrostan zwierząt, m.in.:

• złożenie rejestru terminów odsadzania prosiąt - w przypadku realizacji praktyki późniejsze odsadzanie prosiąt,
• złożenie rejestru terminów odsadzania cieląt - w przypadku realizacji praktyki późniejsze odsadzanie cieląt,
• złożenie oświadczenia o zapewnieniu zwierzętom utrzymania na ściółce - w przypadku realizacji praktyki utrzymywanie na ściółce (jeśli nie przekazano zdjęcia geotagowanego),
• złożenie rejestru wybiegu/oświadczenia o zapewnieniu wybiegu dla krów mlecznych lub rejestru wybiegu/ oświadczenia o zapewnieniu
• złożenie oświadczenia o zapewnieniu kurczętom brojlerom co najmniej 6 godzin nieprzerwanej ciemności podczas doby,
• złożenie oświadczenia o zapewnieniu indykom co najmniej 8 godzin nieprzerwanej ciemności podczas doby.

Od 1 grudnia trwa wypłata płatności końcowych, po tym, jak od 16 października do 30 listopada ARiMR przelewała zaliczki dopłat na konta rolników. Pula środków na ten cel wynosi około 3,67 mld EUR. Z tej puli 25 proc. trzeba było przeznaczyć na ekoschematy.

Do 28 grudnia 2023 r. łącznie z zaliczkami do rolników trafiło ok. 9,63 mld zł. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypomina, że ostateczny termin realizacji wypłat dopłat bezpośrednich i obszarowych za 2023 r. upływa 30 czerwca 2024 r.

Rolnicy komentują, że wypłaty, które do tej pory dostali, są mniejsze niż w poprzednich latach i czekają na ekoschematy, które stanowią aż 25 proc. puli wsparcia bezpośredniego.

Ministerstwo rolnictwa wyjaśnia niecierpliwiącym się rolnikom, że rzeczywiste stawki poszczególnych płatności na daną kampanię są określane na podstawie rzeczywistych danych (powierzchni, liczby sztuk zwierząt) zadeklarowanych przez rolników i zweryfikowanych przez ARiMR. Dotyczy to również ekoschematów.

Po otrzymaniu od ARiMR stabilnych, zweryfikowanych danych w zakresie powierzchni kwalifikującej się do wsparcia, wysokość stawek płatności dla poszczególnych ekoschematów zostanie określona w rozporządzeniu MRiRW wydawanym w porozumieniu z Ministrem Finansów.

Problemy proceduralne zgłasza m.in. Wielkopolska Izba Rolnicza, zaś federacja zwraca uwagę na projekt rozporządzenia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 27 grudnia, w sprawie warunków i trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w ramach schematów na rzecz dobrostanu zwierząt.

Rozporządzenie ma być odpowiedzią właśnie na sygnały przekazywane przez izby rolnicze, że wielu hodowców nie może otrzymać płatności w wyniku niezastosowania się do rozporządzenia bądź popełnienia błędów we wnioskach.

Na podstawie analiz danych ARiMR stwierdzono, że w 2023 roku, który jest pierwszym rokiem wdrażania w Polsce płatności dobrostanowych do bydła rzeźnego, wśród ok. 32 tys. rolników ubiegających się o wsparcie dobrostanowe do opasów ok. 70 proc. nie określiło kierunku użytkowania swoich zwierząt lub mogło popełnić błędy w tym zakresie. W tej sytuacji istnieje ryzyko wykluczenia z płatności dobrostanowej w ramach wariantu Dobrostan opasów bydła.

Dokument z 27 grudnia wyjątkowo w tym roku umożliwia rolnikom uzupełnienie lub korektę w systemie Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) zgłoszenia kierunku użytkowania bydła z uwzględnieniem przeznaczenia tych zwierząt do opasu (mięsno-opasowego, mleczno-opasowego lub opasowego) w odniesieniu zarówno do zwierząt posiadanych przez rolnika, jak i zwierząt ubitych lub sprzedanych. Ministerstwo proponuje termin do 5 lutego 2024 roku na uzupełnienie wniosku.

Źródła: agencja Newseria Biznes, ARiMR, MRiRW