Betonoza dotyczy nie tylko ulic i miejskich placów. Dachy też można zagospodarować lepiej?

- Choć z praktycznego, a dla niektórych również estetycznego punktu widzenia takie rozwiązania są nie tylko bardziej nowoczesne, łatwiejsze w utrzymaniu, a zastosowane na głównych placach czy rynkach umożliwiają łatwiejszą adaptację w przypadku organizacji imprez, to w rzeczywistości stają się swoistą „patelnią” w upalny dzień – wyjaśnia Kaja Sawicka, Project Management Sp. z o.o.

Jak dodaje, „w efekcie są nie tylko nieatrakcyjne dla odwiedzających je osób, ale przyczyniają się do powstawania tzw. miejskiej wyspy ciepła i wpływają na temperaturę całej aglomeracji”.

Dzieje się tak, ponieważ beton i inne podobne materiały posiadają dużo niższy współczynnik albedo, czyli odbijania promieniowania niż tereny zielone.

Efekt? Pochłaniają energię i akumulują ją w postaci ciepła, co daje efekt podobny do żelazka! - Dlatego tak istotne jest, aby neutralizować tego rodzaju miejsca, np. decydując się na zielone dachy, które z kolei obniżają temperaturę – przekonuje Sawicka.
Betonoza to jednak nie tylko zastępowanie zieleni miejskiej utwardzeniami, ale również rezygnacja z jej wykorzystania na dachach czy elewacjach budynków.

- Od pewnego czasu w większych miastach powoli obserwujemy odwrotny trend do betonozy - planowane są nowe trawniki, czy łąki kwietne. Również urzędy starają się narzucić inwestorom w wydawanych decyzjach np. środowiskowych odpowiednio wysoki udział zieleni, jak również jej charakter, na obszarze planowanej inwestycji – mówi ekspertka.

Wielokrotnie samo zasianie trawy nie jest wystarczające, konieczna jest również realizacja i utrzymanie zielonych dachów czy elewacji. - Takie działania pozwalają zatrzymać efekt betonozy, jednak skuteczne przeciwdziałanie wymaga wprowadzenia zmian także na istniejących już nieruchomościach – dodaje Sawicka.

Zastosowanie zielonych dachów przynosi szereg korzyści, zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla mieszkańców miejskich obszarów.

- Zielone dachy pomagają zmniejszyć efekt miejskiej wyspy ciepła poprzez odbijanie ciepła, za które odpowiada m.in. zwiększone albedo, czyli współczynnik odbicia promieniowania, dzięki czemu budynki nie nagrzewają się. Roślinność na dachach sprzyja obniżaniu temperatury również poprzez proces ewapotranspiracji tj. parowania wody z powierzchni liści i gleby – tłumaczy Kaja Sawicka

Dodaje, że tego rodzaju rozwiązanie stanowi dodatkową warstwę izolacyjną dla budynków, która może pomóc w regulacji temperatury wewnątrz pomieszczeń i zmniejszeniu zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie.

Badania realizowane w Nowym Jorku wykazały, że zielony dach może być nawet o 40 °C chłodniejszy od „standardowego” dachu podczas upalnego dnia. Temperatura wewnątrz budynków była również niższa o 2°C w ciągu dnia i o 0.3°C w nocy w porównaniu z budynkami o tradycyjnych dachach.

- Warto także podkreślić, że obecność zielonych dachów może zwiększyć atrakcyjność nieruchomości, co może przyczynić się do wzrostu jej wartości na rynku – podsumowuje Sawicka.

Jak tłumaczy Adrian Wachelka z Inergis „wybór między dachem zielonym a instalacją paneli fotowoltaicznych nie musi być trudny – okazuje się, że te dwa elementy można idealnie połączyć, czerpiąc z ich synergii.”

W krajach zachodniej Europy, solarny dach zielony staje się coraz bardziej popularny ze względu na trend stosowania zielonego budownictwa w coraz bardziej zabetonowanych miastach. W Polsce to rozwiązanie wciąż pozostaje stosunkowo rzadko wykorzystywane. Często uważa się, że konieczny jest wybór między zieloną przestrzenią na dachu a energią słoneczną.

- W rzeczywistości rośliny na dachu mogą wspomóc wydajność instalacji fotowoltaicznej. Oczywiście należy wspomnieć, że zielony dach i fotowoltaika muszą być ze sobą odpowiednio połączone i tworzyć spójną całość. Na zielonym dachu w sposób oczywisty będzie mniej miejsca, w którym można umiejscowić fotowoltaikę niż na dachu tradycyjnym, warto jednak szukać kompromisu – przekonuje Wachelka.

Dodaje też, że korzyści płynące z dachów zielonych sięgają daleko poza aspekty ekologiczne. - W gęsto zaludnionych obszarach miejskich, zielone dachy dostarczają dodatkowych przestrzeni zielonych, poprawiają jakość powietrza i wizualny walor budynków a także często zapewniają schronienie dla owadów zapylających i ptaków – mówi.

Kolejną zaletą są również aspekty techniczne, ponieważ zielone dachy zmniejszają obciążenie hydroizolacji dachu, retencjonują wodę opadową i przyczyniają się do odciążenia kanalizacji. Ponadto:

• wpływają na mikroklimat,
• poprawiają temperaturę w budynkach,
• stanowią cenne siedliska roślin i zwierząt, wspierając bioróżnorodność.

Co więcej, dach zielony idealnie współgra z instalacją fotowoltaiczną. Jak to działa? - Ogniwa słoneczne z krzemu krystalicznego są bardziej wydajne w niższych temperaturach. Ponieważ zielony dach ma niższą temperaturę powierzchni w porównaniu do tradycyjnych pokryć dachowych, panele fotowoltaiczne pozostają chłodniejsze i osiągają wyższą wydajność – tłumaczy ekspert.

Warto jednak pamiętać, aby roślinność nie zacieniała paneli. Najlepiej połączyć instalację fotowoltaiczną z ekstensywnymi dachami zielonymi, gdzie rośliny są niskie i nie zacieniają paneli.