Spis treści
W przycinaniu drzew owocowych nie chodzi o estetykę (a przynajmniej nie tylko), ale zachowanie równowagi między ich wzrostem a owocowaniem. Taki zabieg zapobiegnie także rozwojowi chorób jabłoni. Dobry zbiór jabłek i zdrowe drzewo to już z pewnością wystarczające argumenty, by zabrać się do pracy w ogrodzie czy większym sadzie.
Dlaczego trzeba podcinać jabłonie? Formowanie drzew ma korzyści
Częściowo odpowiedzieliśmy już wyżej na to pytanie, przejdźmy jednak do szczegółów. „Prawidłowo wykonane cięcie umożliwia swobodny ruch powietrza i przenikanie promieni słonecznych w obrębie korony drzewa. Dzięki temu ogranicza się rozwój chorób”, wyjaśniają specjaliści z Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w publikacji "Metodyka integrowanej produkcji jabłek".
Cięcie drzew owocowych jest również ważnym zabiegiem fitosanitarnym. Kiedy zabierzemy się do podcinania, koniecznie powinniśmy wyciąć pędy porażone przez choroby takie jak:
- rak drzew owocowych,
- rak bakteryjny,
- zgorzel kory,
- mączniaka,
- zarazę ogniową.
Już na tym etapie możemy usunąć źródła możliwych infekcji drzew w czasie wegetacji. Początkującym sadownikom przyda się wiedza, że od prawidłowego kształtu korowy oraz jej optymalnej objętości zależy w dużym stopniu wielkość i jakość owocowania
Forma korony i rozstawa sadzenia drzew muszą zapewnić liściom i rosnącym owocom optymalne nasłonecznienie przez cały sezon. Jednocześnie struktura korony musi być silna, aby utrzymać zawiązane owoce do czasu zbioru.
Jabłonie karłowe wymagają do tego trwałych podpór. Jeśli zakładasz większy sad, pamiętaj, by sadzić drzewa w jednym rzędzie. Najkorzystniejszym jest układ rzędów północ – południe.
Cięcie zimowe drzew owocowych już rosnących — kiedy przeprowadzić?
Główne cięcie należy prowadzić w okresie spoczynku zimowego. Najwłaściwszym okresem jest druga połowa zimy, zatem koniec stycznia i luty, zanim drzewa puszczą soki. Dlaczego nie wcześniej? Inspektorat rozwiewa wątpliwości. Cięcie wcześniejsze może zwiększyć podatność drzew na uszkodzenia mrozowe. Prowadzi to do nasilenia rozwoju chorób, głównie kory i drewna.
Kolejna wątpliwość, na którą spieszymy odpowiedzieć - jak często przycinać jabłonie? Cięcie powinno być wykonywane systematycznie, w każdym roku i w stopniu umiarkowanym. Jeśli przytniemy drzewo za bardzo, będzie to sprzyjało rozwojowi takich chorób jak zaraza ogniowa.
W trakcie cięcia należy regulować kształt i rozmiar korony oraz jej strukturę. Najbardziej uniwersalną jest korona stożkowa. Pień i przewodnik to jedyne trwałe jej części. Pędy i gałęzie boczne podlegają wymianie. Po trzech latach owocowania należy je zastąpić pędami nowymi. Służy temu wycięcie gałęzi z pozostawieniem krótkiego fragmentu (2-5 cm), tzw. czopa.
Początki w sadzie. Cięcie jabłoni po posadzeniu
GIORiN tłumaczy, że celem przycinania młodych jabłonek jest przywrócenie równowagi, naruszonej przez wykopywanie drzewek ze szkółki.
Przycinanie drzewek/okulantów wykonujemy wiosną. Drzewka dwuletnie, dobrze wyrośnięte i rozgałęzione lub dwuletnie z jednoroczną koronką, po posadzeniu na miejsce stałe należy przyciąć lekko. Jeżeli sad będzie zakładany na glebie żyznej, wolnej od chwastów trwałych i nawadniany, usuwać trzeba tylko pędy wyrastające na pniu zbyt nisko (do 50cm). Z pozostałych trzeba skrócić te, które są dłuższe niż 50 cm. Okulanty nierozgałęzione, jednopędowe pozostawia się bez cięcia.
Natomiast, gdy sad będzie sadzony na glebie słabszej i bez nawadniania, to posadzone drzewka należy mocniej przyciąć. Na drzewkach rozgałęzionych trzeba skrócić o połowę wszystkie silniejsze odgałęzienia boczne wyrastające na wysokości 50-60 cm od powierzchni gleby.
Pędy słabsze i wyrastające wyżej trzeba skrócić o 2/3 ich długości. Odgałęzienia wyrastające nisko (do 50 cm od powierzchni gleby) należy wyciąć. Okulanty nierozgałęzione należy przyciąć na wysokości 70 cm od powierzchni gleby.
Letnie podcinanie jabłoni, uzupełniające — czemu służy?
Drugie, uzupełniające ciecie jabłoni prowadzi się w drugiej połowie lata, zatem, w okresie wegetacji. Zadanie jest proste, mamy pomóc owocom dojrzeć, czyli powinniśmy poprawić nasłonecznienie jabłek.
Wycinamy silne, pionowo rosnące pędy, słabsze należy pozostawić. Optymalny termin wykonania tego zabiegu - trzy tygodnie przed przewidywanym zbiorem owoców. W niektórych sytuacjach, gdy drzewa rosną zbyt silnie, letnie cięcie służy zahamowaniu nadmiernego wigoru pędów. Aby zrealizować ten cel, można skracać ulistnione, tegoroczne pędy zaczynając od początku lipca. Zabieg letniego cięcia należy zakończyć do końca sierpnia.
Źródło: Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Metodyka integrowanej produkcji jabłek, luty 2020