Sejm ponownie skierował do komisji projekt noweli ustawy o ocenach oddziaływania na środowisko. Co może się zmienić?

Posłanka sprawozdawca Anna Paluch, przypomniała, że projekt wdraża unijną dyrektywę w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko oraz wprowadza zmiany do 12 ustaw.

- Wprowadza dla organu właściwego do wydania decyzji środowiskowych uwarunkowaniach obowiązek prowadzenia analizy zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na początkowym etapie postepowania. To jest najważniejsza kwestia. W przypadku niezgodności z planem powinna być wydana odmowa zgody na realizację inwestycji - podkreśliła Paluch, dodając, że projekt dotyczy także inwestycji prowadzonych na obszarze morskim.

Posłanka Anna Paluch wskazała, że nowelizacja wprowadza odstępstwo od zakazu budowy na terenie parków narodowych i rezerwatów przyrody urządzeń mających na celu ochronę przed powodzią i suszą.

Posłanka Gabriela Lenartowicz stwierdziła z kolei, że projekt powinien zostać odrzucony już w pierwszym czytaniu, ponieważ „narusza przede wszystkim prawa obywateli o stanowieniu o swoim otoczeniu i warunkach życia”. Złożyła w imieniu klubu KO poprawki do ustawy nie podając ich treści.

Poseł Jan Duda przypomniał, że PiS złożyło już w I czytaniu poprawkę zabezpieczającą dostęp społeczeństwa do informacji o wydawanych decyzjach mających wpływ na środowisko. Poinformował, że PiS składa kolejne dwie poprawki. - Pierwsza dotyczy gwarancji przy inwestycjach w zakresie budowy obiektów energetyki jądrowej. Druga skrócenia postępowania w sprawach nielegalnego przemieszczania odpadów - wyjaśnił Duda.

Lewica, Koalicja Polska oraz Polska 2050 złożyły wnioski o odrzucenie projektu ustawy.

Wiceminister klimatu i środowiska Małgorzata Golińska przekonywała, że projektowane przepisy rozdziału 5a, „czyli wyjątku od ogólnie obowiązującej zasady przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko wynikają z przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko”.

Zwróciła uwagę, że podobne rozwiązania przyjęły niedawno Niemcy i inne państwa. Zapewniła też, że „dokumentacja środowiskowa będzie udostępniania społeczeństwu do wglądu, a mieszkańcy, którzy będą stronami postępowania mogą wnosić uwagi i wnioski w toku postępowania. Strony będą mogły wnosić odwołania od zezwoleń na inwestycje na dotychczasowych zasadach i skarżyć decyzje ostateczną do Sądu Administracyjnego. Do postępowania będą mogły włączyć się organizacje ekologiczne” - zaznaczyła.

Projekt noweli ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw ma usprawnić proces inwestycyjny z jednoczesnym poszanowaniem aspektów środowiskowych. Dotyczyć ona będzie m.in.:

• liniowych inwestycji takich jak drogi,
• inwestycji wodnych i przeciwpowodziowych,
• a także tych związanych z obronnością państwa.

Usprawnione zostanie wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Wyeliminowane mają zostać zbędne czynności związane z prowadzeniem dalszego postępowania w sytuacji, gdy już na wstępnym jego etapie stwierdzona zostanie niezgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Organ właściwy do wydawania decyzji środowiskowej już na początkowym etapie postępowania ma zbadać zgodność inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Nowe przepisy przewidują, że do katalogu inwestycji strategicznych dodane zostaną:

• linie tramwajowe i metro,
• inwestycje dotyczące lotnisk użytku publicznego,
• a także inwestycje związane z wydobywaniem kopalin i węglowodorów ze złóż.

Dotyczy to również obiektów szczególnie ważnych dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Dla takich inwestycji nie będzie wymagana zgodność z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Nowelizacja ma również wyeliminować wątpliwości interpretacyjne, jeśli chodzi o wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także przyspieszyć sprawy prowadzone przez Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska.

Projektowane przepisy będą wdrażać art. 2 ust. 4 unijnej dyrektywy ws. oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. Zgodnie z nim państwo członkowskie w wyjątkowych okolicznościach może zwolnić daną inwestycję ze stosowania przepisów dyrektywy.

Resort klimatu i środowiska wyjaśniał, że oznacza to brak konieczności uzyskania decyzji środowiskowej, przeprowadzenie uproszczonej oceny środowiskowej na etapie decyzji inwestycyjnej. Ma być to regulowane w rozporządzeniu rządu.

1. Nowela zmieni też przepisy specustawy drogowej. Planowane jest uchylenie przepisu o utracie mocy obowiązywania tej ustawy z ostatnim dniem grudnia 2050 r.
2. Nowe przepisy zmienią również ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i ustawy o CPK m.in. ws. doprecyzowania zapisów dotyczących prac wstępnych, co ma na celu przyspieszenie tej inwestycji.
3. Projekt ma bezterminowo wydłużyć obecnie 10-letnie plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000. Będą one jednak podlegać przeglądowi co 6 lat i w razie potrzeby aktualizowane.
4. Projekt ma pozwolić również na przyspieszenie inwestycji przeciwpowodziowych realizowanych przez Wody Polskie.

Nowe prawo odnosi się również do realizacji inwestycji atomowych. Autopoprawka do projektu przewiduje ponadto dodanie organów opiniujących w procedurze wydawania decyzji zasadniczej dla obiektów jądrowych. Zaproponowano też podniesienie maksymalnego poziomu wydatków na sfinansowanie nowych zadań dla Państwowej Agencji Atomistyki.