Więcej kaczek czy gęsi? Mniej gospodarstw stawia na zwierzęta hodowlane. Ile ich mamy w Polsce 2023 roku?

2 października przypada Światowy Dzień Zwierząt Hodowlanych. Z tej okazji postanowiliśmy przyjrzeć się nie tylko wielkości produkcji zwierzęcej w Polsce, ale i zmieniające się strukturze na rzecz specjalizacji gospodarstw. Przyczyn zmian jest co najmniej kilka: kwestie opłacalności, zmieniających się wymogów, unijnych dopłat, chorób dotykających zwierza, jak grypa ptaków czy afrykański pomór świń.

Skąd wiemy, ile zwierząt hodowlanych jest w Polsce? Dane zbiera Główny Urząd Statystyczny, ale i Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa prowadzi System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. Jego zdaniem jest wsparcie w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności zgodnie z wymogami Unii Europejskiej. W bazie gromadzone są między innymi informacje na temat:

• posiadaczy zwierząt (rejestr producentów),
• zwierząt i ich miejsc przebywania (rejestr siedzib stad i rodzajów działalności),
• przemieszczeń zwierząt.

Dane zawarte w komputerowej bazie danych pozwalają na śledzenie historii życia zwierząt z gatunków bydło, owce, kozy i świnie, wielbłądowate, jeleniowate, koniowate oraz zapewniają kontrolę przemieszczania ptaków, ochronę zdrowia ludzi i zwierząt lub skalę produkcji i ich rozmieszczenie w przypadku zakładów drobiu.

Według stanu z 31 sierpnia 2023 roku w komputerowej bazie danych ARiMR zarejestrowano:

• 6 372 875 sztuk bydła,
• 60 830 sztuk kóz,
• 273 154 owce,
• 9 831 348 świń,
• 107 jeleniowatych,
• 222 466 koni,
• 104 krzyżówki międzygatunkowe,
• 921 osłów.

Wśród drobiu zgłoszonego do rejestru przez zakłady (czyli bez kurników przydomowych) dominują kury - 265 142 575 sztuk. Kolejne na liście pod względem liczebności meldują się indyki - 15 363 708 sztuk. W spisie znajdziemy też m.in.

• gęsi 4 082 074 sztuki,
• kaczki 4 224 528 sztuk (+ kaczki piżmowe 26,1 tys.),
• perliczki 95 456 sztuk,
• przepiórki japońskie 92 069 sztuk,
• strusie 973 sztuki.

Powszechny Spis Rolny przeprowadzony w 2020 roku przez Główny Urząd Statystyczny wyraźnie pokazał zmiany w strukturze gospodarstw rolnych. Spada liczba gospodarstw przy jednoczesnym wzroście ich średniej powierzchni. To jednak nie wszystko.

Od 2010 roku, czyli poprzedniego spisu wzrósł odsetek gospodarstw towarowych, które w większości prowadzą intensywną produkcję roślinną i zwierzęcą (np. szklarnie, fermy świń i drobiu) oraz gospodarstw największych obszarowo. "Można więc mówić o wzroście znaczenia gospodarstw rolnych ukierunkowanych na produkcję rynkową", wskazuje GUS.

Kolejny z wniosków przeprowadzonego spisu mówi o wzroście udziału gospodarstw rolnych prowadzących wyłącznie produkcję roślinną, kosztem gospodarstw z produkcją mieszaną (roślinną i zwierzęcą). Jednocześnie utrzymał się odsetek gospodarstw, ktore prowadzą wyłącznie produkcję zwierzęcą, co potwierdzają obserwowane od lat procesy specjalizacji produkcji.

Niemal o 37 proc. w ciągu 10 lat spadła liczba gospodarstw prowadzących chów i hodowlę zwierząt gospodarskich, których udział w ogólnej liczbie gospodarstw obniżył się do poziomu ok. 44 proc.

Więcej o zmianach w strukturze gospodarstw utrzymujących zwierzęta hodowlane przeczytasz w galerii.

Utrzymywanie się regionalizacji chowu i hodowli poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich. W produkcji mleka i żywca wołowego dominujące znaczenie mają trzy województwa:

• mazowieckie,
• podlaskie,
• wielkopolskie.

Natomiast w produkcji żywca wieprzowego wiodącą rolę odgrywają od lat cztery województwa:

• wielkopolskie,
• mazowieckie,
• łódzkie,
• kujawsko-pomorskie.

Produkcja żywca drobiowego dominuje w województwie mazowieckim i wielkopolskim. Produkcja owiec jest tradycyjnie skupiona w województwie małopolskim.

Źródła: GUS, ARiMR