Spis treści
Popularny element obiadów, sałatek czy placków i klusek jest uprawiany zarówno na dużych areałach rolniczych, jak i na działkach, w przydomowych ogrodach. Dobrze jest poznać warunki, które sprzyjają uprawie ziemniaków, a szczególnie dobre sąsiedztwo i właściwy przedplon.
Sekrety obfitych zbiorów ziemniaków: O czym musisz wiedzieć
Ziemniaki lubią ciepło, ale umiarkowane. Upały mogą hamować ich wzrost. Podobnie ze zbyt niską, ujemną temperaturą. Obumieranie liści i łodygi następuje już w temperaturze poniżej –1,5 stopnia Celsjusza. Najkorzystniejsza temperatura do uzyskania wysokich plonów wynosi 15–20 st., wskazują eksperci w metodyce Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Kolejny fakt, który warto poznać o ziemniakach, zanim zabierzemy się za ich uprawę, to to, że ziemniaki zaliczamy do roślin wrażliwych na niedobory wody. Susza jest zatem kolejnym czynnikiem, który może znacząco zaburzyć rozwój i zmniejszyć plony.
Istotny jest dobór odmiany ziemniaków, zarówno pod względem przeznaczenia, koloru miąższu, jak i wczesności zbioru.
Idealni sąsiedzi dla ziemniaków: Więcej plonów, mniej szkodników
Dobre sąsiedztwo dla ziemniaka według praktyków to np.
- fasola
- brokuł
- koper
- szpinak
- bób
- kalarepa
- czosnek
- kukurydza
- kapusta
Kluczem jest dobór roślin, które nie są atakowane przez podobne choroby i szkodniki, by nie podwyższać ryzyka również dla rośliny rosnącej obok. Niektóre z roślin mogą działać dla agrofagów odstraszająco. Takie właściwości przypisuje się czosnkowi.
Jako niekorzystnie sąsiedztwo dla ziemniaków wymieniane są: ogórki, pomidory, dynia, maliny, marchew, wiśnie.
Przeczytaj też, co posiać/posadzić w miejscu po ziemniakach. Grunt to dobre zmianowanie
Współrzędność w ogrodzie i przedplony: Dobór roślin do ziemniaków
Dobór roślin, które będą wspierały wzrost naszych ziemniaków, powinniśmy zacząć od odpowiedniego przedplonu. Ten właściwy pod ziemniaki powinien pozostawiać znaczącą masę organiczną, która spulchni glebę i jednocześnie możliwie wcześnie schodzi z pola.
Jednym z najlepszych przedplonów dla ziemniaka jest uprawa po roślinach bobowatych (np. groch). Umożliwia ograniczenie nawożenia organicznego i obniżenie dawek mineralnych nawozów azotowych. Wydawnictwo PIORIN wyjaśnia:
„Dzięki symbiozie roślin bobowatych z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi wolny azot z atmosfery i wykorzystującymi go do budowy swojego organizmu, przyorana gleba, zostaje wzbogacona w azot (pochodzący z rozkładu resztek pożniwnych), który będzie wykorzystany przez ziemniaki. Rośliny bobowate, dzięki głębokiej penetracji gleby poprzez swój system korzeniowy, spulchniają ją, co wpływa na poprawę jej struktury oraz żyzności i jest bardzo ważne w uprawie ziemniaków”.
Należy unikać sadzenia ziemniaków w miejscu po łubinie. Eksperci wskazują, że roślina ta porażana jest czarną nóżką, która również zagraża ziemniakom.
Nie jest wskazana także uprawa w monokulturze. Na małych działkach czasem nie ma innego wyjścia. Wtedy zaleca się przerwy w krótkich 2-3-letnich rotacjach. Istnieje jednak duże ryzyko związane z nagromadzeniem się wielu agrofagów.
Niekiedy zmianowanie niweluje ujemny wpływ wywierany przez poszczególne rośliny na glebę, a także wzajemny wpływ roślin na siebie oraz gleby na rośliny, tłumaczy Instytut Ochrony Roślin - PIB w swoim opracowaniu na temat ochrony ziemniaków. Dodaje, że pełny cykl zamkniętego zmianowania jest płodozmianem.
„Najlepszymi roślinami stosowanymi w uprawie przedplonów są rośliny bobowate, które gromadzą w glebie znaczne ilości masy organicznej i azotu. Na międzyplony można też przeznaczać różne gatunki roślin rolniczych i warzywnych charakteryzujące się krótkim okresem wegetacji, które mogą zapewnić duże plony zielonej masy”.
Ziemniak, obok kukurydzy, należy do roślin, które najbardziej zubożają glebę z substancji organicznej.
Kiedy sadzić ziemniaki
Sadzenie ziemniaków niepodkiełkowanych można, gdy temperatura na głębokości 10 cm wynosi 5–8 st. Natomiast sadzeniaki podkiełkowane rozpoczynamy sadzić nieco wcześniej, gdy temperatura gleby wynosi 5–6°C. Z kolei bulwy niepobudzone wymagają wyższej temperatury wynoszącej 6–8°C.
Jeśli nie posiadamy termometru glebowego, można skorzystać z „podpowiedzi” przyrody. Gdy zaobserwujemy kwitnący mniszek pospolity (lekarski), możemy przyjąć, że to już.
Zalecany termin sadzenia ziemniaków w poszczególnych rejonach wg PIORIN:
- lubelskie, dolnośląskie, opolskie, małopolskie, podkarpackie 01–10.04
- zachodniopomorskie, wielkopolskie, mazowieckie, lubelskie 10–20.04
- pomorskie, warmińsko-mazurskie, podlaskie 20–30.04
- północna część warmińsko-mazurskiego, północna część podlaskiego 30.04–10.05
Źródła:
Metodyka Integrowanej Produkcji Ziemniaka, PIORIN, styczeń 2023
Metodyka integrowanej ochrony ziemniaka dla doradców, Instytut Ochrony Roślin - PIB, Poznań 2027
Polacy opracowali lek na śmiertelną chorobę
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
