Gęstość siewu pszenicy jarej. Nie tylko opóźniony termin prac na polu ma znaczenie dla liczby ziaren

Termin siewu pszenicy wiosną czy zimą ma wpływ na gęstość wysiewanego ziarna. Im później i słabsze warunki, tym na ogół ziaren wysiewa się więcej. Drugim, ale wcale nie ostatnim ważnym czynnikiem jest gleba i jej żyzność.

Jeśli za siew zabieramy się w optymalnym terminie, rola jest przygotowana, stanowisko dobre, wysiew nasion może być mniejszy. Natomiast im warunki glebowe słabsze, termin późniejszy, a przedplon nie do końca sprzyjający, tym gęstość siewu powinna być wyższa.

Według Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego przedział ten wynosi od 4,5-6 mln ziaren na 1 ha.

• 4,5 mln ziaren/ha, czyli 160-200 kg na glebach kompleksów pszennych, po bardzo dobrych przedplonach, dobrze przygotowanej roli, w optymalnym terminie siewu zaleca się wysiew
• do 6 mln/ha zdrowych ziaren, czyli ok. 230 kg na glebach słabszych, po gorszych przedplonach i opóźnionym terminie

W przypadku centralnych rejonów Polski, przy głębokości siewu 2–3 cm gęstość powinna wynosić 360 ziaren/1 m2, podaje Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego.

IUNG: Pszenica jara krzewi się słabo, z tego względu norma jej wysiewu jest większa niż pszenicy ozimej. Zdecydowana większość odmian pszenicy jarej znajdujących się w rejestrze odmian wymaga wysiewu w granicach 400-450 szt. ziaren/m²

Wystarczająca liczba roślin dla pszenicy jarej po wschodach wynosi od około 400 szt./m² na glebach dobrych do 450 szt./m² na słabszych.

Masę wysiewanego ziarna w kg/ha wylicza się ze wzoru:
Ilość wysiewu w kg = N x MTZ x 100/W

N – gęstość wysiewu w szt./m² MTZ – masa 1000 ziaren (g)
W – wartość użytkowa nasion (zdolność kiełkowania x czystość)

Zwiększenie ilości wysiewu o około 10 proc. jest uzasadnione przy opóźnionym terminie lub uprawie pszenicy jarej na słabszej glebie.

PIORiN: Zwiększenie wysiewu ziarna nie wyrównuje w pełni ujemnego wpływu opóźnienia siewu na plony zbóż jarych, zwłaszcza przy dużym opóźnieniu, gdyż oprócz spadku liczby kłosów z przeciętnej rośliny, zmniejsza się także liczba ziaren w kłosie, a także nasila się wypadanie roślin.

Ryzykiem może być wczesny siew - silniejsza konkurencja chwastów, które wschodzą szybciej, konieczność stosowania herbicydu.

Kolejne niebezpieczeństwo to susza i gęstszy siew na słabych glebach.

W słabszych warunkach glebowych (kompleks żytni bardzo dobry i żytni dobry, luźniejszy skład granulometryczny gleby, kwaśniejszy odczyn) powinno się siać pszenicę gęściej niż na glebach lepszych (kompleksy pszenne). Jest to spowodowane gorszym rozkrzewieniem roślin rosnących na glebach o mniejszej zasobności w składniki pokarmowe i wodę. Duża gęstość siewu na glebach słabych (przepuszczalnych) może być nieefektywna w latach suchych wskutek niedostatecznego zaopatrzenia w wodę zwiększonej liczby roślin w łanie.

W warunkach kwaśnego odczynu gleby uaktywnia się toksyczne oddziaływanie jonów glinu, manganu i wanadu na system korzeniowy zbóż. Im mniejszy system korzeniowy, tym słabsze krzewienie się roślin skutkujące niedostateczną liczbą kłosów w łanie i dlatego bardziej efektywne stają się zwiększone ilości wysiewu.

Eksperci wyjaśniają, że na glebach żyznych występuje silniejsze krzewienie roślin i ich bujniejszy wzrost. To efekt dobrego zaopatrzenia w składniki pokarmowe i wodę, co potęguje stopień wylegania w przypadku dużej obsady roślin.

Nadmierna gęstość roślin to jeszcze jedno ryzyko. Ta gęstość i słabe przewietrzenie łanu sprzyjają nasileniu się porażenia zbóż przez choroby, które wraz z wyleganiem przyczyniają się do znacznych strat plonu ziarna. Dlatego na lepszych glebach zalecany jest rzadszy siew.

Co jeszcze zaleca PIORiN?

• W uprawie pszenicy w stanowisku po zbożach, które zalicza się do gorszych przedplonów, racjonalne jest zwiększenie ilości wysiewu.
• W uprawie zbóż w stanowisku po bobowatych podnoszących zasobność gleby w azot, który wzmaga rozkrzewienie roślin, zaleca się zmniejszenie normy wysiewu.
• Jeśli planujemy chemiczne zwalczanie chorób, to możemy wysiewać zboża trochę gęściej.

Źródła: IUNG, PIORiN, KPODR, PODR