W 2023 roku chcesz rozpocząć bardziej ekologiczne życie? Nie musisz od razu rzucać się na głęboką wodę, podpowiadamy jak zacząć

Życie w stylu zero waste jest łatwiejsze, niż może się wydawać. Zmiany klimatu to duży problem. Zanieczyszczenie, nadmierny konsumpcjonizm, ogrom śmieci zalewający naszą planetę – coraz ciężej jest się tego wszystkiego pozbyć. Energia elektryczna wykorzystywana do spalania odpadów — a także ogromne ilości metanu wytwarzane przez składowiska — szybko ogrzewają ziemię, powodując zakłócenia pogody, oceanów, pokryw lodowych i znacznej części świata przyrody.

Może więc od nowego roku warto pomyśleć o dołożeniu swojej cegiełki w ratowanie świata. Rozpoczęcie podróży do życia w stylu zero waste nie musi być wcale trudne, a co najważniejsze – zero waste nie oznacza wcale, że śmieci nie ma w ogóle. Nie musimy być idealni, żeby mieć wpływ na poprawę jakości naszego otoczenia.

– Na początek rozwiejmy wątpliwości dotyczące nazwy. Wbrew pozorom nie chodzi o niewytwarzanie żadnych odpadów, to byłoby absurdalne i niewykonalne, zwłaszcza w obecnym ekonomicznym i społecznym modelu rozwoju. Najcelniejszym tłumaczeniem pojęcia zero waste jest niemarnowanie, a najkrótszą definicją ograniczanie powstawania niepotrzebnych odpadów – wyjaśnia Małgorzata Gęca, członkini Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste i autorka bloga vademecum zero waste.

Gęca dodaje, że tak naprawdę „chodzi o uświadomienie sobie wpływu naszej konsumpcji na wyczerpywanie się surowców naturalnych planety oraz o minimalizację tego wpływu – zarówno na poziomie indywidualnym, jak i legislacyjnym. Głównym założeniem i celem ruchu zero waste jest nakłonienie producentów do przejścia na gospodarkę obiegu zamkniętego”.

Jednym z głównych problemów współczesnego świata jest plastik, który produkuje się z nieodnawialnych paliw kopalnych – głównie ropy naftowej. Plastik albo nie rozłoży się w ogóle, albo proces ten będzie trwał setki lat. Jeszcze gorszą wersją jest to, że plastik z czasem rozpada się na mikro i nanocząsteczki.

- Składniki używane do produkcji wielu plastikowych przedmiotów toksycznie wpływają na pracę organizmu. Bisfenol A (BPA) jest syntetycznym estrogenem, a jego działanie kojarzone jest m.in. z przyczynami cukrzycy, otyłości, obniżonego popędu seksualnego, bezpłodności, raka. BPA wpływa na rozwój dzieci i płodów, jest jedną z przyczyn bardzo wczesnego miesiączkowania dziewczynek i zaburzeń hormonalnych chłopców (powiększania się piersi i obniżania IQ) – alarmują Małgorzata Gęca i Polskie Stowarzyszenie Zero Waste.

3R z języka angielskiego to reduce, reuse, recycle – czyli ograniczanie, ponowne używanie i recykling. Zasada ta pomija jeszcze jedno ważne r: responsibility, czyli odpowiedzialność. Jeśli każdy z nas weźmie odpowiedzialność za śmieci i odpady, które produkujemy – być może uda nam się spowolnić, a nawet odwrócić szkody, jakie wyrządziliśmy naszej planecie.

Jeśli czystsze powietrze i szczęśliwsza planeta mają dla Ciebie znaczenie, a powyższe informacje pobudziły Twoją wyobraźnię i utwierdziły Cię w przekonaniu, że to czas, aby w nowy rok wyruszyć, wypracowując w sobie bardziej ekologiczne nawyki, to znaczy, że jesteś na dobrej drodze do bardziej ekologicznego życia. Jak zacząć?

Przede wszystkim szlaki zostały już przetarte, wiedza o zmianach klimatu jest coraz większa, rośnie też powszechna świadomość. Poza tym praktyczna i sprawdzona wiedza jest dostępna w internecie, nie trzeba więc martwić się, że nie będziemy wiedzieli, co zrobić ze zdobytą wiedzą i jak wprowadzić ją w życie.

– Pamiętaj, że do wyprodukowania każdego jednorazowego produktu potrzebny jest nie tylko surowiec, ale też woda, energia, transport, a na końcu utylizacja. Jest to tzw. koszt środowiskowy, który możesz z łatwością zniwelować, jeśli zaczniesz używać np. trwałych przedmiotów wielorazowego użytku lub zmienisz swoje zwyczaje zakupowe – podkreśla PSZW.

Tak naprawdę wprowadzenie nawet jednej, z proponowanych przez nas zmian może mieć już całkiem spory wpływ na ograniczanie wytwarzanych odpadów. A kiedy zmiana wejdzie w nawyk, dopiero wtedy warto zacząć zastanawiać nad wprowadzeniem w życie kolejnej. Metoda małych kroczków w przypadku noworocznego postanowienia o zmianie nawyków na bardziej ekologiczne, świetnie się w tym przypadku sprawdzi.

W tym momencie prawdopodobnie zastanawiasz się, co w takim razie możesz zrobić, aby zacząć życie w myśl zasady zero waste. Pomysłów jest wiele, oto kilka z nich. Zacznij od jednej zmiany, a kiedy już przestanie sprawiać kłopot, pomyśl nad kolejną.

Powiedz nie przedmiotom jednorazowego użytku
Ręcznik papierowy jest bardzo wygodny w użyciu, ale pomyśl ile drzew, musi być ścinanych, żeby produkować kolejne? Poza tym są one zapakowane w folię, zupełnie niepotrzebny do niczego plastik. Zamiast tego warto zwrócić swoją uwagę na ściereczki z mikrofibry, a nawet starych koszulkach, których już nie nosisz. Możesz je prać i używać przez długie miesiące, jeśli nie lata. Wielokrotnego użytku mogą też być artykuły higieniczne, takie jak płatki kosmetyczne do demakijażu, maszynki do golenia, a nawet podpaski.

Na zakupy z torbami albo bez toreb w ogóle
Jeśli robisz zakupy w pobliskim sklepie i idziesz tam na piechotę lub jedziesz rowerem, torby będą potrzebne. W tym wypadku zapomnij o tych z plastiku, zawsze miej przy sobie te wielokrotnego użytku. Jeśli jednak po zakupy jeździsz samochodem, toreb nie potrzebujesz w ogóle. Wystarczy, że w bagażniku umieścisz jedno lub dwa pudła – mogą być kartonowe z odzysku. Zakupy załadujesz do koszyka, z którym pójdziesz na parking, przełożysz zakupy do pudła w samochodzie i po sprawie, nie potrzebujesz nawet toreb.

Jeśli to możliwe, wybieraj szkło
Zamiast wody w plastikowej butelce, lepiej zdecydować się na dzbanek czy butelkę z filtrem, a nawet zainstalowanie specjalnego kranu z filtrem. Jeśli mamy ochotę na słodki napój, czy sok – warto poszukać tych w butelce szklanej. Szkło może zostać poddane recyklingowi i jest lepszą opcją dla planety. Ponadto szklane butelki można wykorzystać na wiele sposobów we własnym domu. Od przechowywania domowej roboty detergentów po ozdobne świeczniki.

Kawa na wynos? We własnym kubku
Jak podaje Polskie Stowarzyszenie Zero Waste „rocznie zużywa się miliardy jednorazowych kubków, a zaledwie 0,25% tych arcytrudnych w przetworzeniu opakowań trafia do recyklingu”. Papierowy kubek też jest pokryty od wewnątrz warstwą plastiku, nie jest to więc wcale lepsza opcja. Jeśli nie masz możliwości, aby wypić kawę na miejscu, a masz ochotę na napój z kawiarni, pamiętaj, że masz prawo zamówić kawę na wynos we własnym kubku. Może to być kubek termiczny, metalowy, a nawet najzwyklejszy kubek, z którego pijesz w domu.

Jedzenie na wynos
Co prawda coraz więcej restauracji decyduje się na opakowania z recyklingu lub takie, które do recyklingu się nadają. Wiele z tych opakowań wciąż jest głównie z plastiku i na razie nie unikniemy. Wciąż jednak możemy ograniczyć niepotrzebne odpady, zamawiając jedzenie z dostawą do domu. Skoro jemy w domu, mamy tutaj wszystkie potrzebne narzędzia. Nie potrzebujemy serwetek, małych opakowań z przyprawami, ani plastikowych sztućców czy drewnianych pałeczek, albo słomek! Powiadom obsługę podczas składania zamówienia, że chcesz tylko jedzenie, bez sztućców i innych niepotrzebnych dodatków.

Plastikowe opakowania
Jeśli rozejrzysz się dookoła w sklepie, zobaczysz, że wiele produktów zapakowanych jest w plastik, często nawet owoce i warzywa. Stara się unikać kupowania takich rzeczy. Coraz więcej sklepów ma też na uwadze ekologię i oferuje orzechy i suszone owoce do kupienia na wagę, to samo w przypadku mrożonek, na rynku zaczynają pojawiać się refilomaty. Im mniej produktów zapakowanych w plastik będziesz kupować, tym mniej odpadów przyniesiesz do domu.

Ubrania z drugiej ręki
Lubisz ładnie wyglądać i mieć w szafie duży wybór ubrań? To świetnie dla Ciebie, niekoniecznie dla planety. A już zwłaszcza w przypadku ubrań kupowanych w sieciówkach. Warto czytać metki, aby wiedzieć, co wchodzi w skład danego ubrania, a poza tym dobrą opcją jest przerzucenie się na zakupy w lumpeksach. Dlaczego? Wiele z ubrań z drugiej ręki jest w świetnym stanie, przy odrobinie cierpliwości można też wyszukać tam prawdziwe perełki, więc wciąż będziesz wyglądać pięknie, oryginalnie, bo mała jest szansa, że ktoś będzie miał takie same spodnie czy bluzkę, a w dodatku mniej szkodzimy planecie. Same zalety, prawda? Poza tym warto nauczyć się naprawiać stare ubrania lub robić z nich coś nowego.