Zadrzechnie czarnorogie czyli czarne pszczoły powróciły na Lubelszczyznę. Zobacz zdjęcia

Skąd wzięły się w Polsce czarne i fioletowe pszczoły?
Zadrzechnie to pszczoły wybitnie ciepłolubne, najliczniej występujące na południu Europy. Jednak w przeszłości występowały również na terenie Polski, by zniknąć z jej obszaru na wiele lat. Wraz ze wzrostem temperatur, około 20 lat temu pojawiły się ponownie w kraju i były obserwowane m.in. w Poleskim Parku Narodowym. Zarówno na Lubelszczyźnie jak i Roztoczu pojawiają się głównie zadrzechnie czarnorogie, czyli tak zwane czarne pszczoły, które objęte są ścisłą ochroną. Zadrzechnie fioletowe występują na zachodzie kraju, głównie na Śląsku i są objęte ochroną częściową. Należy zaznaczyć, że oba gatunki są rodzime i w pełni samodzielne w warunkach Polski a ich ponowne pojawienie się nie stanowi zagrożenia dla przyrody naszego kraju. Najliczniejsze obserwacje zadrzechni czarnorogiej dotyczą obszaru Lubelszczyzny przez wzgląd na to, że dominują tu tereny silnie nagrzewające się i otwarte, co stanowi dla nich idealne warunki bytowe.

Gdzie gniazdują zadrzechnie i czym różnią się od znanych wszystkim pszczół miodnych?
Do budowy swoich gniazd zadrzechnie czarnorogie wykorzystują stare, spróchniałe drewno, na przykład pnie drzew i konary, a także drewniane konstrukcje ludzkie. W przeciwieństwie do pszczół miodnych zadrzechnie nie tworzą licznych kolonii z podziałem na kasty, w których występują m.in. robotnice. Są to pszczoły samotnice co oznacza, że samica samodzielnie drąży w spróchniałym drewnie gniazdo, w którym samotnie wychowuje swoje potomstwo. Liczba osobników w rodzinie zależna jest od dostępności pokarmu. Nie gromadzą także nektaru tak, jak robią to pszczoły miodne, tylko spożytkowują go na bieżąco. Z wyglądu również są inne - długość ich ciała może wynosić nawet 3 centymetry, mają krępą budowę, czarne ciało i duże, fioletowo-niebieskie skrzydła

Jak wyglądają badania nad czarnymi pszczołami w Polsce?
W momencie kiedy 4 lata temu zadrzechnie znalazły odpowiednie miejsce do założenia gniazda, stworzyło to rewelacyjne możliwości naukowe. Pozwalające na zbadanie pełnego cyklu rozwojowego tych pszczół w warunkach klimatycznych Polski, co do tej pory pozostało nieuchwytne. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie jest jedynym ośrodkiem naukowym w Polsce, który zajmuje się biologią tego gatunku. Jest on skrajnie rzadki i dopiero niedawno udało nam się uzyskać pozwolenie na przeprowadzenie badań. Na razie bazujemy na obserwacji zachowania i preferencjach pokarmowych zadrzechni, które zbierają pokarm zarówno z rodzimych, jak i z popularnych roślin ogrodowych.

Czy należy obawiać się zadrzechni czarnorogich?
Ludzie obawiają się tych owadów głównie przez fakt, że pszczoły miodne mają silny instynkt obronny, który wykorzystują do chronienia kolonii. Zadrzechnie jako samotnice nie posiadają takiego instynktu. Posiadają żądła, jednak wykorzystują je tylko w ostateczności, gdy ich zdrowiu bądź życiu zagrozi niebezpieczeństwo. Te egzotycznie wyglądające pszczoły pomimo swoich dużych rozmiarów są zupełnie niegroźne, a wręcz płochliwe. Z racji tego, że gatunek objęty jest w Polsce ścisłą ochroną, zabronione jest przeganianie, łapanie czy zabijanie osobników tego gatunku. Zamiast tego każdy chętny, kto zaobserwuje taką pszczołę powinien wykonać fotografię lub nagrać filmik i zgłosić informację o wystąpieniu zadrzechni na adres xylocopa.valga@o2.pl. W takim zgłoszeniu należy podać także miejscowość, datę i porę dnia w której pszczoła została zaobserwowana. Dzięki temu zgromadzimy więcej danych dotyczących aktywności tego gatunku na Lubelszczyźnie.