Kiedy wykopać ziemniaki? Ważna jest panująca pogoda podczas wykopków. Sprawdzaj temperaturę gleby

Nadszedł czas zbiorów po wielu tygodniach prac związanych z uprawą roślin. Wrzesień przyniósł nam letnie upały, jednak noce są już chłodniejsze, przed nami zmiana pogody i ochłodzenie. Podpowiadamy, w jakich warunkach zbierać ziemniaki.

Termin, w którym zbierzemy ziemniaki, zależy od okresu wegetacji odmian, które wybraliśmy, czyli od grupy wczesności. Przykładowo, sięgając po stare i lubiane odmiany ziemniaków, możemy wymienić:

• wczesne: Aksamitka, Dalia (pod koniec czerwca)
• średnio wczesne: Ibis Mila, Irga, Kolia, Zebra, Żagiel,
• średnio późne: Atol, Salto,
• późne: Wawrzyn, Bryza (do końca września, a nawet później, jeśli jest ciepło)

Pomijając wczesne odmiany, które zbiera się już w czerwcu, a te spod folii nawet na przełomie maja i czerwca, główne wykopki przypadają na drugą połowę sierpnia, do końca września.

Decydując się na zbiór, zwróć także uwagę na warunki atmosferyczne i środowiskowe. Do prawidłowego przeprowadzenia zbioru wymagana jest temperatura gleby wynosząca przynajmniej 10°C, oraz wilgotność nieprzekraczająca 15 proc., wskazują eksperci z Państwowego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Metodyce Integrowanej Produkcji Ziemniaka.

Wyjaśniają, że przy niższych temperaturach i większych wilgotnościach gleby, bulwy ziemniaka stają się bardziej podatne na uszkodzenia. Pogarsza się również odsiew gleby przez kombajny, co sprzyja pogorszeniu jakości bulw.

Zbiór ziemniaków na małych powierzchniach przydomowych przeprowadza się z użyciem kopaczek, na większych polach z pomocą kombajnów. Ważne, by zbiór przeprowadzić prawidłowo i nie zniweczyć wcześniejszej pracy.

Bardzo ważną kwestią podczas zbioru jest zwrócenie uwagi na możliwe jak największe ograniczenie uszkodzeń bulw. Uszkodzone ziemniaki są narażone na porażenie przez patogeny i rozwój chorób w okresie przechowywania. Decydująca jest tu odmiana, czynniki agrotechniczno-środowiskowe oraz mechaniczne. Najbardziej podatne na uszkodzenia są odmiany skrobiowe, najmniej – wczesne, podaje PIORIN.

Czynniki agrotechnicznośrodowiskowe to przede wszystkim temperatura i wilgotność gleby, jej zwięzłość, a także
zakamienienie. Ważną rolę pełni także zawartość składników pokarmowych oraz ewentualne wtórne zachwaszczenie plantacji. Czynniki mechaniczne zależą przede wszystkim od jakości i sprawności używanych maszyn, a także umiejętności samego operatora.

Eksperci sugerują, że prędkość jazdy podczas kopania ziemniaków powinna wynosić od 3 do 5 km/h, a głębokość zespołu kopiącego – 12–15 cm. Wysokość spadania bulw także jest tu istotna (z kosza maszyny kopiącej na przyczepę do odwozu zebranego plonu), nie powinna ona przekraczać 30 cm.

Po zbiorze plon należy przesortować. Do tej czynności przy większym areale używa się sortownika z odpowiednimi sitami, które dzielą bulwy na jadalne, sadzeniaki i tzw. odpad. W przydomowym czy działkowym zbiorze taką pracę wykonujemy ręcznie.

W metodyce PIORIN specjaliści wskazują na potrzebę usunięcia części nadziemnych ziemniaka przed zbiorem, a to z racji mechanizacji tego procesu.

W zależności od odmiany, zabieg ten należy przeprowadzić na około 10–21 dni przed planowanym zbiorem, czyli wtedy kiedy rośliny osiągną fazę zamierania, początku żółknięcia liści (BBCH 90–91). Ma to szczególnie znaczenie w przypadku odmian o bujnej naci. Zabieg niszczenia łęcin redukuje zachwaszczenie i przyczynia się do obeschnięcia i nagrzania gleby, co w istotny sposób wpływa na poprawę elastyczności bulw ziemniaków.

Do korzyści ma należeć także obniżenie siły wiązania bulw ze stolonami, przyspieszenie dojrzałości skórki oraz ułatwienie pracy zespołu kopiącego i oddzielającego porost (zwiększenie wydajności).

Łęty (łęciny) można zniszczyć 3 metodami, do których należy mechaniczna (przy pomocy rozdrabniaczy), mechanicznochemiczna oraz chemiczna (desykacja). Terminy takiego zabiegu w ziemniakach są powiązane z klasą ich wczesności:

• dla odmian wczesnych od 3 dekady VII do 1 dekady VIII;
• dla odmian średnio wczesnych od 1 do 2 dekady VIII;
• dla odmian późnych do końca VIII

Zbiór ziemniaków należy wykonać po około 3 tygodniach od momentu mechanicznego zniszczenia łęcin lub wykonania desykacji. Wyjątkowo po zastosowaniu kwasu nonanowego zbiór można przeprowadzić po 3 dniach od aplikacji tego preparatu.

Źródło: Metodyka Integrowanej Produkcji Ziemniaka, Państwowy Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa