Nie prześpij ważnych prac wiosennych w ogrodzie i na działce! Kalendarz ogrodnika i działkowca na 2023 rok

W marcu prace w ogrodzie nabierają tempa. Kto nie przyciął drzew owocowych, to jest teraz jeszcze czas na cięcie formujące i prześwietlanie jabłoni, grusz i śliw. W przypadku drzew posadzonych jesienią czekamy do drugiej połowy marca z formowaniem koron.

• Koniec marca - można już sadzić drzewka i krzewy owocowe.
• Kontynuujemy rozpoczęte w lutym cięcie owocujących krzewów jagodowych.
• Czas na ściółkowanie gleby wokół drzewek i krzewów (np. kompost, oborniki).
• Wysiewamy nawozy mineralne, najlepiej wieloskładnikowe.
• Marzec to okres wysiewów i pielęgnacji rozsad w pomieszczeniach – warzyw kapustnych, porów, selerów, cebuli, sałaty.
• W drugiej połowie marca wysiewamy pomidory i paprykę na rozsady (te do wysadzenia w maju do gruntu).

W marcu zakłada się już tunele foliowe, w których może być posadzona rozsada sałaty lub wysiane nasiona rzodkiewki, sałaty, kopru, marchwi, pietruszki, szpinaku na przyspieszony zbiór.

W kwietniu możemy pożegnać osłony drzew i krzewów czy kopczyki usypane wokół róż. Kończy się czas cięcia prześwietlającego drzew i krzewów owocowych, zaczyna czas siewów warzyw do gruntu. Przez cały kwiecień można wysiewać:

• pietruszkę,
• marchew średnio-wczesną,
• koper,
• rzodkiew, rzodkiewkę.

Do połowy kwietnia należy zakończyć siew bobu, grochu i cebuli. Buraki ćwikłowe na wczesny zbiór najlepiej siać do gruntu po ogrzaniu się gleby.

W drugiej połowie miesiąca zaczynamy produkcję rozsady warzyw dyniowatych (ogórek, kabaczek, cukinia, patison, melon) w doniczkach.

Wszystkie zasiewy oraz zagony z wysadzonymi warzywami zaleca się okryć włókniną lub folią perforowaną na czas przyjęcia się rozsady lub dla zapewnienia dobrych wschodów.

W maju monitorujemy obecność szkodników w sadach i warzywnikach, w razie potrzeby stosując zabiegi ochronne. Nasze warzywa rosną, a wraz z nimi chwasty, trzeba tu pamiętać o odchwaszczaniu.

W maju sadzimy do gruntu kalafiory, selery i pory, w połowie miesiąca pomidory, kapustę, paprykę. Pomidory wysokich odmian najlepiej od razu palikować i podwiązywać. Prosto do gruntu można wysiać ogórki i rośliny dyniowate.

W czerwcu zazwyczaj cieszymy się pierwszymi zbiorami warzyw wczesnych odmian, pod koniec miesiąca zaczną dojrzewać truskawki uprawiane bez osłon, pamiętaj o ściółkowaniu np. słomą.

Co z drzewami owocowymi? Opadające związki nie powinny martwić, to naturalny proces. Ręcznie możemy też przerzedzić zawiązki na jabłoniach i gruszach. Obrywa się lub obcina sam zawiązek, szypułka pozostaje na drzewie. Na tej samej gałęzi jabłka powinny pozostać pojedynczo w odległości 10-15 cm. Zabieg ten bardzo poprawia jakość zbieranych owoców, a przede wszystkim ogranicza przemienność owocowania, podpowiada samorząd rolniczy z Wielkopolski.

Na początku czerwca można posiać późne odmiany warzyw korzeniowych, które będziemy przechowywać zimą, a także fasolę szparagową czy sałatę na późniejszy zbiór.

W czerwcu szczególnie dbajmy o pomidory. Warto je podwiązać i usuwać boczne pędy. Podcinamy dolne liście, bo te górne karmią grono. Taki zabieg przyspieszy kwitnienie, a potem owocowanie. W tym miesiącu zbieramy szparagi, to szczyt sezonu.

Lipiec i sierpień przynoszą bogactwo zbiorów. Zbieramy dojrzałe pomidory, szybko rosnące ogórki i fasolkę, owocujące maliny i porzeczki. To czas największej dostępności świeżych owoców i warzyw, więc warto zrobić przetwory w słoikach.

Na grządkach zwalczamy szkodniki i choroby, najlepiej z zastosowaniem naturalnych metod, środków biologicznych. Często występują w tym okresie zaraza ziemniaczana w pomidorach czy gąsienice w kapuście.

Latem, w okresach suszy pamiętajmy o nawadnianiu roślin, szczególnie na brak wody wrażliwe są sałaty, ogórki i inne rośliny dyniowate, selery, kapustne.

• Po zakończonym zbiorze truskawek usuwamy ściółkę i zasilamy je niewielką dawką azotu.
• Przygotowujemy stanowisko pod nowe nasadzenia truskawek (sadzimy w sierpniu).
• Po zakończonym zbiorze czereśni i wiśni przeprowadzamy prześwietlające cięcie korony drzew.
• Wykonujemy letnie cięcie jabłoni, które pozwoli równo dojrzeć owocom.
• W przypadku wysokich drzew warto ściąć wierzchołki, aby ułatwić zbiór w następnym roku.
• Bezpośrednio po zbiorze owoców prześwietlamy krzewy porzeczek i agrestu.

W sierpniu ścinamy wierzchołki pomidorów nad ostatnim gronem. Taki zabieg pozwoli dojrzeć późno zawiązanym owocom. Zbieramy cebulę, gdy ma załamany szczypior, suszymy na powietrzu w pogodne dni.

We wrześniu nadal mamy okres bardzo intensywnej pracy w ogrodzie, walcząc ze szkodnikami, chorobami roślin i prowadząc zbiory. Zależnie od gatunku i odmiany potrwają nawet do listopada. Termin zbioru warzyw zależy od warunków pogodowych. Im dłużej jest ciepło i pogodnie, tym dłużej np. marchewka może zostać w ziemi.

Na ogół pod koniec września i w pierwszej połowie października wykopujemy warzywa korzeniowe – selery, buraki ćwikłowe, marchew, pietruszkę, rzodkiew. Do przechowywania nadają się tylko te zdrowe, nieuszkodzone. Jesienią zbieramy jabłka, gruszki, śliwki i orzechy.

Na pustych grządkach po zbiorze warzyw możemy wysiewać jeszcze rośliny na zielony nawóz. W drugiej połowie października sadzimy drzewa i krzewy owocowe z tzw. gołym korzeniem.

WIR: Nie należy jesienią przycinać drzewek świeżo posadzonych ani drzew już rosnących, bo zwiększa to ryzyko wymarznięcia. Cięcie wykonuje się wczesną wiosną. W październiku po raz ostatni przycinamy żywopłoty.

W drugiej połowie października i na początku listopada prowadzimy już głównie prace porządkowe. Warto przyciąć byliny, wyciąć przekwitłe kwiatostany i zasychające pędy, Po pierwszych przymrozkach (czasem będzie to nawet listopad) ścinamy pędy i wykopujemy kłącza dalii i pacioreczników oraz bulwy begonii, mieczyków. W drugiej połowie października sadzimy wiosenne rośliny cebulowe: cebulice, hiacynty, lilie, narcyzy, tulipany, szafirki, śniedki i krokusy.

W listopadzie i grudniu zabezpieczamy zimujące krzewy i byliny, okrywamy młode drzewka owocowe, a przynajmniej bielimy ich pnie i grubsze konary.

W styczniu przede wszystkim sprawdzamy okrycia młodych drzew, które mógłby uszkodzić mróz (jeśli jest zapowiadany). W tym okresie zimy bielimy drzewa owocowe, żeby opóźnić puszczenie soków przez roślinę w ciepłe dni. Ponowne nadejście mrozów mogłaby poczynić wiele szkód.

Przeczytaj również: Ciepła zima jest bardzo niebezpieczna dla roślin. Może pozbawić nas owoców i zmniejszyć plony zbóż.

Bielenie drzew wapnem powoduje, że odbijane promienie słoneczne nie nagrzewają tak drzewa, jak w przypadku ciemnego pnia.

Zimą możemy już zaopatrywać się w nasiona, które niebawem przydadzą się do przygotowania rozsad. Możemy także zgromadzić materiały, jeśli planujemy nowe podniesione rabaty czy pergole. Styczeń to dobry moment na projektowanie ogrodu i przygotowywanie się do zmian.

W lutym zaczynamy produkcję rozsad, np. kapusty, kalafiorów, kalarepy, sałaty, selerów, porów czy pomidorów do szklarni i tuneli foliowych.

W lutym warto zebrać z drzew oprzędy z gąsienicami, usuwamy też złoża zimujących jaj i zmumifikowane owoce, podpowiada Wielkopolska Izba Rolnicza. W drugiej połowie zimy, jeszcze w lutym, rozpoczynamy cięcie drzew owocujących:

• jabłonie,
• grusze,
• śliwy.

WIR: W drugiej połowie lutego po przejściu silnych mrozów w suche i cieplejsze dni można przystąpić do prześwietlania drzew i krzewów owocowych.

To również czas na przycięcie porzeczek i agrestu, aby zapewnić obfite owocowanie. Usuwamy pędy zasychające, chore lub uszkodzone, te pokładające się i stare. Wycinamy pędy, które zagęszczają środek i uniemożliwią potem równe dojrzewanie owoców.