Pierwszy dzień jesieni 2023. Zaczęła się kalendarzowa jesień. Co nas czeka w pogodzie? Długoterminowa prognoza IMGW

Z jednej strony zbiory warzyw, owoców, kukurydzy, buraków czy ziemniaków. Z drugiej przygotowania i siew zbóż ozimych. Rolnikom, sadownikom i działkowcom potrzebna jest sprzyjająca pogoda, by zebrać plony swojej pracy czy zapewnić roślinom dobry start na kolejny sezon. Dlatego sięgamy po długoterminową prognozę pogody IMGW, by sprawdzić, co czeka nas w pogodzie od września, przez październik, aż do listopada.

Zanim jednak prognoza, ustalmy, kiedy zaczyna się jesień – nie tylko kalendarzowa i astronomiczna.

Zależnie od panujących w danym roku warunków pogodowych, pierwszą możemy zaobserwować w przyrodzie jesień fenologiczną. Podział na fenologiczne pory roku opiera się na fazach rozwojowych roślin i obserwacjach ich stadium rozwoju. Można także przyglądać się zwierzętom (np. pora godów, zapadanie w sen zimowy). Jak je rozpoznać?

• Wczesna jesień – kwitnienie: wrzos zwyczajny; dojrzewanie: kasztanowiec zwyczajny, borówka brusznica.
• Jesień – zmiana barwy i opadanie liści.

Niezależne od kalendarza są również termiczne pory roku. Jak wyjaśnia IMGW, wydziela się je poprzez kryterium średniej dobowej temperatury powietrza: Termiczna zima zaczyna się, gdy średnia dobowa temperatura powietrza wynosi <0°C.

Można wyróżnić meteorologiczne pory roku. Wyznaczone są przez meteorologów i klimatologów w celu porównywania okresów o takiej samej długości i obliczania danych statystycznych. Jesień meteorologiczna trwa od 1 września do 30 listopada.

Kalendarzowy początek jesieni ma swoje stałe miejsce w kalendarzu i jest to 23 września. Nieco inaczej jest w przypadku astronomicznego początku jesieni. Zaczyna się 22 lub 23 września (gdy wypada równonoc jesienna). Astronomiczne pory roku wyznaczane są przez moment górowania Słońca w zenicie nad równikiem (równonoc jesienna albo wiosenna) albo zwrotnikami (przesilenie letnie lub zimowe). W tym roku data ta wypada 23 września.

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przygotował eksperymentalną prognozę długoterminową temperatury i opadu na wrzesień-grudzień 2023 r.

W całym kraju średnia miesięczna temperatura powietrza we wrześniu najprawdopodobniej będzie kształtować się powyżej normy wieloletniej z lat 1991-2020. Suma opadów atmosferycznych w 9. miesiącu roku w całej Polsce powinna zawierać się w zakresie normy wieloletniej. Takie same przewidywania dotyczą października, co pokazują poniższe mapy IMGW.

Natomiast w listopadzie powinniśmy spodziewać się w Polsce miesięcznej temperatury powietrza w zakresie normy wieloletniej. Spodziewane opady na całym obszarze kraju mogą przekraczać normę wieloletnią. Ciepły i mokry zapowiada się grudzień. Oba te parametry mają przekraczać średnią z 30-lecia.

W sierpniu, po licznych opadach deszczu, które utrudniały żniwa, poprawił się poziom wody w glebie. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach opublikował Klimatyczny Bilans Wodny od 1 lipca do 31 sierpnia 2023.

Deficyt wody dla roślin uprawnych zmniejszył się w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Największy deficyt notowano we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, na Kujawach, w Północnej części Polesia Lubelskiego, na Wysoczyźnie Żelechowskiej oraz na krańcach północnowschodniej Polski od -150 do -179 mm.

Susza rolnicza występowała na terenie 6 województw:

• wielkopolskiego,
• kujawsko-pomorskiego,
• podlaskiego,
• lubelskiego,
• mazowieckiego,
• łódzkiego.

Susza występowała w 5 monitorowanych uprawach:

• kukurydzy na kiszonkę,
• kukurydzy na ziarno,
• krzewów owocowych,
• ziemniaka,
• roślin strączkowych.

Największe zagrożenie dotyczy kukurydzy zarówno na ziarno, jak i na kiszonkę. Zagrożone są uprawy na terenie ponad 60 proc. gmin województw łódzkiego i kujawsko-pomorskiego.