Jest decyzja KE w sprawie ugorowania gruntów! Co z normą GAEC 8? Rolnicy zabiegali o zmiany

Aktualizacja: Komisja Europejska opublikowała 13 lutego 2024 rozporządzenie umożliwiające w 2024 r. odstępstwo od stosowania normy GAEC 8, w zakresie wymogu przeznaczenia 4% powierzchni gruntów ornych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne (ugorowanie).

Francuska delegacja przedstawiła 20 listopada 2023 r. Radzie UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) w Brukseli informację o częściowym stosowaniu normy GAEC 8 w 2024 r. Do noty dołączyły się też delegacje:

• Bułgarii,
• Chorwacji,
• Cypru,
• Estonii,
• Grecji,
• Portugalii,
• Słowenii,
• Słowacji,
• Węgier,
• Włoch.

Propozycja dotyczy odstępstwa od normy GAEC 8 w zakresie minimalnego udziału powierzchni gruntów ornych przeznaczonej na obszary lub obiekty nieprodukcyjne. Francja zakłada, że realizacja normy opierałaby się wyłącznie na międzyplonach lub roślinach wiążącymi azot (7% gruntów ornych), bez konieczności przeznaczenia części gruntów na obszary nieprodukcyjne, w tym ugory.

Polska uważa i takie stanowisko przestawiła w Brukseli, że zasadne jest utrzymanie w 2024 roku tymczasowych odstępstw od norm GAEC 7 i 8, które umożliwiają rolnikom większą elastyczność w podejmowaniu decyzji produkcyjnych.

Zdaniem Polski wymogi GAEC 7 i 8, ograniczające możliwości prowadzenia produkcji rolnej, przyczynią się do pogorszenia sytuacji ekonomicznej rolników w Unii Europejskiej, m.in. ograniczając możliwość zrekompensowania niższych cen prowadzeniem produkcji.

Jak przekazuje ministerstwo rolnictwa, nasz kraj opowiada się za całkowitym wyłączeniem ze stosowania normy GAEC 7 oraz wyłączeniem od stosowania normy GAEC 8, co umożliwi prowadzenie produkcji na ugorach.

W 2023 roku rolnicy byli częściowo zwolnieni z przestrzegania wymogów jednej z norm warunkowości, mianowicie GAEC 8, która między innymi mówi o ugorowaniu. W całości zawieszone były wymogi normy GAEC 7, czyli zmianowanie i dywersyfikacja upraw na gruntach ornych. Co zalej?

Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił 24 października 2023 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Roberta Telusa w sprawie podjęcia kroków na forum UE odnośnie derogacji norm GAEC 6, 7 i 8.

W odpowiedzi przekazanej 7 listopada można preczytać, że resort rolnictwa widzi zasadność odstępstw od norm GAEC 6, GAEC 7 i GAEC 8 w 2024 r. ze względu na niekorzystne warunki pogodowe, trudną sytuację rynkową i wpływ wojny w Ukrainie na sytuację rolników.

Stosowne wnioski, zgłaszane m. in. przez Polskę, zostały już złożone do Komisji Europejskiej i były przedmiotem posiedzeń Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w czerwcu, lipcu i październiku br. Jednakże nie wszystkie państwa członkowskie poparły propozycję utrzymania odstępstw od stosowania wybranych norma GAEC. Do chwili obecnej nie ma również pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej na wdrożenie derogacji również w 2024 r.

W piśmie do samorządu rolniczego przekazano dalej, że resort rolnictwa prowadzi działania mające na celu zmianę Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027) w zakresie wybranych norm GAEC w celu doprecyzowania ich wymogów.

Zmiany te wymagają zarówno zgody Komitetu Monitorującego PS WPR 2023-2027, jak i uzyskania akceptacji Komisji Europejskiej. W przypadku uzyskania zgody Komisji Europejskiej, w dalszej kolejności należy zmienić przepisy krajowe dotyczące norm GAEC. Są to procesy złożone i długotrwałe.

Zarząd KRIR wystąpił również 11 października 2023 w tej sprawie do Przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen.

Źródło: KRIR, MRiRW