"Cukier rzucili". Kilogram podrożał, a i tak nie zawsze jest dostępny. Markety ograniczyły limit zakupu cukru do 3 kg

Już niemal od miesiąca niektóre sklepy i klienci zmagają się z brakami cukru na półkach. Gdy tylko się pojawia cała paleta, która zazwyczaj w markecie wystarczała do kolejnej dostawy, teraz znika w ciągu kilku godzin, a to i tak już dłużej, niż jeszcze 2 tygodnie temu, gdy paczki rozchodziły się w ciągu kilkudziesięciu minut.

Lidl czy Carrefour, który odwiedziliśmy w ostatnich dniach, miały wywieszone informacje o limicie zakupu cukru w postaci 3 kg na paragon. Opakowania białych kryształków w sporej ilości były dostępne we wspomnianym Carrefourze czy Leclercu, w Biedronce palety nawet nie wstawiano między inne produkty, paleta stała obok.

Spotkane ceny cukru w marketach między 10 a 12 sierpnia to 4,99 - 5,99 zł/kg.

Najpierw w środę, a potem w czwartek 21 lipca przed południem weryfikowałam stan zaopatrzenia w cukier pobliskich marketów. - Cukru pani szuka? - zagaduje pracownica Biedronki, gdy rozglądam się po regale, na którym teraz stoi mąka i mleko UHT. Zazwyczaj był tu właśnie cukier, ale została tylko etykietka z ceną 3,49 zł. - Od poniedziałku nie dostajemy i nie wiadomo, kiedy będzie - odpowiada dopytywana pracownica. Podobnie w Lidlu, na palecie została tylko garstka cukru z jakiegoś naddartego opakowania.

W piątek rano powtarzam wizyty w obu sklepach - bez większych zmian, przy czym w Lidlu resztkę rozsypanego cukru uprzątnięto i pojawiła się nowa cena - 4,99 zł/kg (poprzednio 3,79 zł) i kartka mówiąca o limicie zakupu cukru 10 kg na paragon. I jeszcze jedna wywieszka: "Szanowni Klienci! Informujemy, że towar jest chwilowo niedostępny. Przepraszamy za niedogodności".

W jednej z warszawskich Biedronek cukier, który się pojawił, by w cenie 4,39 zł/kg. We wtorek 26 lipca pojawił się za 3,99 zł i szybko zniknął.

Sporo ogłoszeń sprzedaży cukru jest w popularnych serwisach ogłoszeniowych, ale kosztuje tam ok. 8-9 zł za kilogram.

Zaglądam jeszcze do osiedlowego sklepu. - Nie ma - odpowiada ekspedientka, gdy tylko pytam bez wielkiej nadziei, czy jest może cukier. Okazuje się, że jeszcze wczoraj był. - Jakich facet wziął ostatnie 10 kg i zastanawiałam się, czy jakaś wojna idzie. Mam zamówiony do sklepu, ale nie wiem, czy dostanę - dodaje kobieta. Jeszcze 21 lipca miała cukier w cenie 4,95 zł/kg. - To jest jakieś szaleństwo - dorzuca na koniec.

- Nie ma problemu z cukrem w kraju, to tylko pokłosie trudności logistycznych sieci handlowych. Cukru mamy dużo, dla wszystkich wystarczy - zapewniał 22 lipca o poranku w radiowej Jedynce Henryk Kowalczyk, wicepremier i minister rolnictwa.

Od kilku dni przekonuje o tym nie tylko on, ale też wicepremier Jacek Sasin.

- Polska jest krajem samowystarczalnym, jeżeli chodzi o produkcję cukru - zapewnia Rafał Strachota z Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego. - Średniorocznie produkujemy znacznie ponad 2 mln t cukru, a spożywamy 1,6 – 1,7 mln. t.

- W ostatniej zakończonej kampanii (rok gospodarczy 2021/22) wyprodukowaliśmy 2,3 mln t cukru, czyli ok. 0,6 mln więcej niż wynosi nasze wewnętrzne spożycie - dodaje dyrektor biura KZPBC.

Tematowi postanowiliśmy przyjrzeć się od początku, czyli pola, gdzie rosną buraki cukrowe. Powierzchnia upraw spadła, ale to nadal nie powinno powodować obaw. - W 2022 r. powierzchnia uprawy buraków, choć mniejsza o ok. 30 tys. ha niż przed rokiem, jest również wystarczająca, aby zapewnić produkcję cukru na poziomie znacznie przekraczającym nasze krajowe spożycie - wyjaśnia Strachota.

Rolnicy zmniejszyli powierzchnię zasiewów przede wszystkim ze względu na wzrastające koszty produkcji i wyższe ceny upraw alternatywnych. Nasz rozmówca wyjaśnia, że w momencie podpisywania umów kontraktacyjnych gwarantowana cena za buraki była znacznie niższa od oczekiwań plantatorów.

- Obecnie trwa proces kontraktacji na rok 2023, uzgodnione nowe ceny buraków są na wyższym poziomie niż przed rokiem, dodatkowo w umowach zawarta jest klauzula o możliwości zwyżki ceny w przypadku wzrostu cen cukru. Jest zbyt wcześnie na stwierdzenie, czy nowe warunki umowne pozwolą na powiększenie powierzchni zasiewów, jednakże nie grozi nam spadek produkcji poniżej wewnętrznej konsumpcji - przekonuje Rafał Strachota.

Według jego informacji wartość buraków w jednym kilogramie cukru sprzedawanego dzisiaj wynosi 0,8 – 1,0 zł.

- Nordzucker Polska zapewnia, że wszystkie dostawy tego surowca do kontraktowych klientów spółki, w tym do sieci handlowych są realizowane planowo i bez zakłóceń, po cenach zakontraktowanych w ubiegłym roku. Jednocześnie informujemy, że polityka i strategia cenowa w sieciach handlowych jest od nas niezależna i jako NZ nie mamy na nią wpływu - komentował w środę Marcin Lechowski, Prezes Nordzucker Polska S.A., czyli jeden z producentów cukru w Polsce.

Jego zdaniem obecne zawirowania związane z ograniczoną dostępnością cukru w sklepach najprawdopodobniej są efektem obawy klientów przed szybko rosnącą inflacją oraz perspektywą rosnących cen, a co za tym idzie potrzebą zapewnienia zapasów tego surowca na przyszłość.

- Obecnie jesteśmy na etapie kontraktacji dostaw cukru naszym klientom na kolejny sezon. Obecne, wyższe niż w ubiegłorocznej kampanii ceny, są odzwierciedleniem sytuacji rynkowej - dodaje Marcin Lechowski.

Co wpływa na cenę cukru? Prezes Nordzucker Polska wyjaśnia, że cenę kształtują koszty ponoszone na każdym etapie łańcucha produkcyjnego, czyli cena zaczyna kształtować się już na polu, a nie na sklepowej półce.

- Sytuacja na rynku rolnym, rosnące oczekiwania plantatorów związane ze wzrostem kosztów produkcji buraków, spadek atrakcyjności uprawy tego surowca względem alternatywnych upraw, a co za tym idzie zmniejszenie ogólnego areału jego uprawy w Polsce o 25 tys. ha względem ubiegłego roku, mają bezpośrednie przełożenie na wzrost kosztów pozyskania buraków do produkcji cukru.

- Dodatkowym czynnikiem, z którym dziś borykają się plantatorzy, a który nie pozostaje bez wpływu na wysokość i jakość tegorocznych plonów, są niekorzystne czynniki pogodowe, czyli przedłużająca się susza i deficyt wody. Należy też wspomnieć o sytuacji gospodarczej, z jaką borykają się wszystkie podmioty na rynku.

Wylicza wzrost cen energii, paliwa, logistyki i pozostałych kosztów prowadzenia działalności, które również muszą znaleźć odzwierciedlenie w cenie w obecnie podpisywanych kontraktach. - W tej kwestii spotykamy się jednak z pełnym zrozumieniem ze strony naszych partnerów biznesowych.

Krajowa Grupa Spożywcza (wcześniej Krajowa Spółka Cukrowa) również wydała w ostatnich dniach komunikat, w którym odnosi się do sytuacji na rynku cukru w Polsce

"Informujemy, że Krajowa Grupa Spożywcza S.A. dostarcza cukier do wielu sieci handlowych, w tym także do sieci Biedronka. Zamówienia realizowane są zgodnie z zawartymi kontraktami, a dostawy odbywają się bez zakłóceń ze strony Spółki. W lipcu realizacje zamówień do 10 z 16 centrów dystrybucji sieci Biedronka, które obsługuje Krajowa Grupa Spożywcza S.A. wyniosły 100%".

W komunikacie spółka podkreśla, że zaopatrywaniem sklepów sieci handlowe zajmują się samodzielnie, a Krajowa Grupa Spożywcza S.A., jako dostawca produktów nie ma na to wpływu.

KGS przypomina, że z podobną sytuacją mieliśmy do czynienia na początku pandemii. Pojawiła się niepewność i kupowanie na zapas. - Obawy były nieuzasadnione, a produkty spożywcze były uzupełniane na bieżąco. Wszystko wskazuje, że i tym razem pojawiła się nieuzasadniona obawa o dostępność w przyszłości cukru. Obecnie nie ma zagrożeń, że w naszym kraju zabraknie cukru.